Ευρυζωνική σύνδεση: Επενδυτικά μοντέλα

Μοντέλο άμεσων επενδύσεων: το δημόσιο μοντέλο δημοτικού δικτύου (δημόσιο DBO)

Σε αυτό το μοντέλο, η δημόσια αρχή δημιουργεί ένα ευρυζωνικό δίκτυο στον δήμο, την κομητεία ή την περιφέρεια (το DBO αναφέρεται ως σχεδιασμός, κατασκευή και λειτουργία). Η ανάπτυξη διεξάγεται και ελέγχεται άμεσα από τη δημόσια αρχή. Για τον σκοπό αυτό, μια νεοσυσταθείσα εταιρεία ή ένα ειδικό τμήμα στο πλαίσιο υφιστάμενης χρησιμότητας αναπτύσσει το δίκτυο απευθείας ή μέσω τυποποιημένης προμήθειας στην αγορά. Η δημόσια αρχή διατηρεί την κυριότητα του δικτύου και διαχειρίζεται τη λειτουργία και τη συντήρηση. Στη συνέχεια, το δίκτυο διατίθεται γενικά σε όλους τους παράγοντες της αγοράς (δίκτυο ανοικτής πρόσβασης). Η δημόσια αρχή ή η εταιρεία ειδικού σκοπού χρειάζεται σημαντική δέσμευση και φέρει όλους τους οικονομικούς κινδύνους της λειτουργίας, αλλά διατηρεί επίσης τον πλήρη έλεγχο του σχεδιασμού και του τρόπου χρήσης του δικτύου.

Πρότυπο παραχώρησης: το μοντέλο του δημοτικού δικτύου ιδιωτικής λειτουργίας

Στο μοντέλο αυτό, η δημόσια αρχή αναθέτει την κατασκευή και τη λειτουργία ευρυζωνικού δικτύου στον δήμο, την κομητεία ή την περιφέρεια από έναν ιδιωτικό φορέα (που αναφέρεται επίσης ως μοντέλο δημόσιας εξωτερικής ανάθεσης ή παραχώρησης), ο οποίος λαμβάνει άδεια λειτουργίας του δικτύου για μεγάλο χρονικό διάστημα, συνήθως είκοσι έως τριάντα έτη.

Η συμβεβλημένη ιδιωτική επιχείρηση δημιουργεί γενικά ένα ανοικτό, ουδέτερο ως προς τους φορείς εκμετάλλευσης δίκτυο, στο οποίο οι ανταγωνιστικοί πάροχοι υπηρεσιών μπορούν να παρέχουν τις υπηρεσίες τους σε όλους τους τελικούς χρήστες. Η δημόσια αρχή διατηρεί την κυριότητα της παθητικής υποδομής. Ως ιδιοκτήτης δικτύου, η δημόσια αρχή ασκεί μεγάλη επιρροή στη διαδικασία σχεδιασμού και παροχής υπηρεσιών.

Προκειμένου να διασφαλιστούν δίκαιοι και αμερόληπτοι όροι για όλους τους παρόχους υπηρεσιών, η ιδιωτική επιχείρηση που κατασκευάζει και εκμεταλλεύεται το δίκτυο θα πρέπει, στην ιδανική περίπτωση, να αποκλειστεί από την παροχή των δικών της υπηρεσιών. Ωστόσο, αυτό δεν συμβαίνει πάντα, κυρίως λόγω της έλλειψης παρόχων δικτύων με ουδέτερους φορείς εκμετάλλευσης και ανεξάρτητων παρόχων υπηρεσιών σε ορισμένα κράτη μέλη, καθώς και λόγω της περιορισμένης ευαισθητοποίησης σχετικά με τη δυνατότητα αυτή.

Η συμβεβλημένη επιχείρηση δεσμεύει την επένδυση και αναλαμβάνει όλα τα έσοδα αλλά και τους επιχειρηματικούς κινδύνους για όλη τη διάρκεια της σύμβασης. Κατά τη λήξη της σύμβασης, η υποδομή δικτύου παραμένει στη δημόσια αρχή, η οποία μπορεί στη συνέχεια να αποφασίσει να ανανεώσει τη σύμβαση, να υπογράψει σύμβαση με άλλη εταιρεία ή ακόμη και να αλλάξει εντελώς τη συμμετοχή της και να υιοθετήσει ένα δημόσιο μοντέλο δημοτικού δικτύου.

ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ

Σε αυτό το μοντέλο, η ευρυζωνική επένδυση πραγματοποιείται ως ιδιωτική πρωτοβουλία από τους κατοίκους της περιοχής (προσέγγιση από τη βάση προς την κορυφή). Τα έργα αυτά ήταν γενικά πολύ επιτυχημένα όσον αφορά την προώθηση του ποσοστού απορρόφησης από τους τελικούς χρήστες και τη δημιουργία οικονομικά βιώσιμων περιπτώσεων. Ο βαθμός ανταγωνισμού ποικίλλει μεταξύ των έργων που χρησιμοποιούν ένα επιχειρηματικό μοντέλο ανοικτού δικτύου με καλά επίπεδα ανταγωνισμού σε άλλα που ενεργούν ως κάθετα ολοκληρωμένοι φορείς εκμετάλλευσης ή παρέχουν υπηρεσίες από έναν φορέα εκμετάλλευσης επί σειρά ετών.

Η δημόσια αρχή μπορεί να στηρίξει τη συγχρηματοδότηση και τη χορήγηση, ρύθμιση και συντονισμό με άλλες εγκαταστάσεις υποδομής και πρόσβαση σε δημόσιες υποδομές και σημεία παρουσίας για την παροχή συνδέσεων οπισθόζευξης. Οι δημόσιες αρχές μπορούν επίσης να συμβάλουν στη δημιουργία δίκαιων όρων για όλους τους φορείς εκμετάλλευσης που αναζητούν πρόσβαση στην υποδομή.

Μοντέλο επιδότησης φορέα εκμετάλλευσης (χρηματοδότηση χάσματος ή ιδιωτικός DBO)

Στο μοντέλο αυτό, η δημόσια αρχή δεν συμμετέχει άμεσα στα έργα ευρυζωνικής εγκατάστασης της περιφέρειας, αλλά επιδοτεί έναν παράγοντα της αγοράς για την αναβάθμιση της δικής της υποδομής. Οι κατεστημένοι φορείς εκμετάλλευσης τηλεπικοινωνιών και οι μεγάλοι εναλλακτικοί πάροχοι κατέχουν συνήθως την παθητική υποδομή, τον ενεργό εξοπλισμό και παρέχουν υπηρεσίες στους τελικούς χρήστες σε ένα κάθετα ολοκληρωμένο μοντέλο.

Η δημόσια αρχή χρηματοδοτεί το χάσμα μεταξύ του τι είναι εμπορικά βιώσιμο και της κάλυψης που επιδιώκει να επιτύχει η δημόσια αρχή. Η χρηματοδότηση προσφέρεται ως επιχορήγηση σε έναν ή περισσότερους ιδιωτικούς φορείς.

Τα πλεονεκτήματα αυτού του μοντέλου βρίσκονται σε συγκριτικά απλές συμβατικές ρυθμίσεις, στη δυνατότητα σχετικά ταχείας ανάπτυξης και στην αντιστάθμιση των κινδύνων για τον αποδέκτη/φορέα της επιχορήγησης. Ωστόσο, οι δημόσιες αρχές δεν θα λαμβάνουν οικονομικές ανταμοιβές, αλλά αντίθετα θα πρέπει να αντιμετωπίζουν υψηλότερο αίτημα χρηματοδότησης για κάθε νέα φάση εγκατάστασης, οδηγώντας έτσι σε υψηλότερες επενδύσεις από τις προβλεπόμενες.

Επιλέγοντας το μοντέλο

Τα ερωτήματα που θα πρέπει να απαντήσει μια δημόσια αρχή πριν από την επιλογή ενός επενδυτικού μοντέλου είναι τα εξής:

• Πώς μπορούμε να δημιουργήσουμε μια μηχανή που θα εξασφαλίζει μελλοντικές επενδύσεις σε υποδομές πέρα από το άμεσο έργο και τη διαθέσιμη χρηματοδότηση;
• Υπάρχουν οφέλη όσον αφορά τη διατήρηση του ελέγχου και της κυριότητας της παθητικής υποδομής και τον καθορισμό των προτεραιοτήτων ανάπτυξης;
• Θα ήταν προτιμότερο να διατηρήσουμε την ιδιοκτησία της υποδομής, αλλά να αφήσουμε έναν φορέα εκμετάλλευσης να καθορίσει και να εκτελέσει την ανάπτυξη;
• Ποια είναι τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα για τη συμμετοχή κάθετα ολοκληρωμένων φορέων εκμετάλλευσης (incumbents και άλλων) για την αναβάθμιση ή την επέκταση του δικτύου;
• Διακρίνουμε επίσης περιθώρια στήριξης των τοπικών πρωτοβουλιών πολιτών από τη βάση προς την κορυφή;
• Δεδομένων των επιτόπιων κοινωνικοοικονομικών συνθηκών, ποιο επίπεδο ανταγωνισμού απαιτείται για να διευκολυνθεί η διείσδυση υψηλής ποιότητας και οικονομικά προσιτών υπηρεσιών;

Για περισσότερες λεπτομέρειες, ανατρέξτε στον Οδηγό Ευρυζωνικών Επενδύσεων.