Straitéis Chibearshlándála an Aontais Eorpaigh sa Deacáid Dhigiteach: Ceisteanna agus Freagraí

Anois an t-am le fís agus plean úr de chuid an Aontais don chibearshlándáil ar 3 chúis. Ar an gcéad dul síos, tá níos mó agus níos mó seirbhísí criticiúla agus riachtanacha, chomh maith leis na billiúin rudaí laethúla breise sa bhaile agus i ndéantúsaíocht ag nascadh leis an Idirlíon. Tá méadú ag teacht freisin ar líon na n-ionsaithe arb é is aidhm dóibh leochaileachtaí sna táirgí agus sna seirbhísí sin a shaothrú agus tá castacht na n-ionsaithe sin ag dul i méid. Is príomhthosaíocht de chuid an Aontais é an claochlú glas digiteach, agus ní éireoidh leis sin ach amháin má chomhtháthaítear an tslándáil leis an infheistíocht uile atá beartaithe, nó mura ndéanfar amhlaidh ní bheidh aon mhuinín as an teicneolaíocht. Ar an dara dul síos, is suíomh comórtais gheopholaitiúil é an cibearspás agus tá dúshlán á thabhairt i gcónaí don smaoineamh maidir le hIdirlíon domhanda oscailte agus creat idirnáisiúnta chun norm a leagan síos. Ar deireadh, chuir an phaindéim dlús lenár spleáchas ar na huirlisí agus na seirbhísí digiteacha sin. Ní fhillfidh an tsochaí ná an geilleagar ar na noirm a bhí ann roimh an dianghlasáil. Tá gá le hinfheistíochtaí móra i réimse na cibearshlándála, agus chun a áirithiú go mbeidh an Eoraip neamhspleách ó thaobh straitéise de i ndáil leis sin, agus go mbeidh forbairt teicneolaíochtaí slána ar fud an tslabhra soláthair dhigitigh ina iomláine mar thoradh air sin.

Déantar cur síos sa straitéis ar an gcaoi ar féidir leis an Aontas leas a bhaint as a chuid uirlisí agus acmhainní uile agus iad a neartú chun go mbeidh sé ceannasach ó thaobh na teicneolaíochta de agus neamhspleách go straitéiseach. Déantar cur síos ann freisin ar conas is féidir leis an Aontas dlús a chur lena chomhar le comhpháirtithe ar fud an domhain a bhfuil na luachanna céanna acu is atá againne, eadhon an daonlathas, an smacht reachta agus cearta an duine. Ní mór an neamhspleáchas straitéiseach sin a bhunú ar athléimneacht na seirbhísí agus na dtáirgí nasctha uile. Ní mór do gach ceann de na ceithre chibearphobal — iad siúd a bhaineann leis an margadh inmheánach, le forfheidhmiú an dlí, le taidhleoireacht agus le cosaint — oibriú níos dlúithe i dtreo comhfheasacht ar bhagairtí. Thairis sin, ní mór dóibh a bheith réidh chun freagairt i dteannta a chéile nuair a tharlaíonn ionsaí, ionas gur féidir leis an Aontas a bheith níos láidre ná suim a chodanna.

Fógraíodh roinnt tionscnamh straitéiseach nua. Áirítear orthu sin Cibearsciath uile-Aontais atá comhdhéanta d’Ionaid Oibríochtaí Slándála a úsáideann IS agus Meaisínfhoghlaim chun luathchomharthaí cibirionsaithe atá ar tí tarlú a bhrath agus chun gur féidir beart a dhéanamh sula ndéanfar damáiste, Cibearaonad Comhpháirteach a thabharfaidh le chéile na pobail chibearshlándála uile chun feasacht ar bhagairtí a roinnt agus freagairt i dteannta a chéile ar theagmhais agus bagairtí, agus réitigh Eorpacha chun slándáil an Idirlín a neartú ar fud an domhain, lena n-áirítear rialachán seirbhíse taifeora maidir le córas ainmneacha fearainn poiblí de chuid an Aontais chun Idirlíon Rudaí Slána a áirithiú. Leis an straitéis, tugtar isteach tuilleadh idirphlé cibearshlándála níos láidre le tríú tíortha agus le heagraíochtaí réigiúnacha agus idirnáisiúnta, lena n-áirítear ECAT, Clár Gníomhaíochta sna Náisiúin Aontaithe chun aghaidh a thabhairt ar an tslándáil idirnáisiúnta sa chibearspás agus bosca uirlisí cibearthaidhleoireachta níos láidre de chuid an Aontais chun cibirionsaithe a chosc, a dhíspreagadh agus chun freagairt orthu. Agus, beidh Clár Oibre Fothaithe Cibear-Acmhainneachta Seachtraí de chuid an Aontais agus Bord Fothaithe Cibear-Acmhainneachta idirinstitiúideach de chuid an Aontais ann chun éifeachtacht agus éifeachtúlacht fhothú cibear-acmhainne seachtraí an Aontais a mhéadú

Tá modh solúbtha de dhíth ar an Aontas chun cibirionsaithe atá ag éirí níos casta agus níos minice a bhrath agus a shraonadh. Faoi láthair, cabhraíonn lárionaid um chomhroinnt agus anailís faisnéise (ISACanna) le páirtithe leasmhara in earnáil na tionsclaíochta agus in údaráis phoiblí faisnéis faoi bhagairtí a mhalartú. Ach, ní mór dúinn monatóireacht a dhéanamh i gcónaí ar líonraí agus ar chórais ríomhaireachta chun cur isteach agus aimhrialtachtaí a bhrath i bhfíor-am. Déanann go leor cuideachtaí príobháideacha, eagraíochtaí poiblí agus údaráis náisiúnta é sin trí ionaid oibríochtaí slándála. Is obair an-éilitheach agus ghasta í sin, agus is é sin an fáth ar féidir leis an intleacht shaorga, agus go háirithe teicnící meaisínfhoghlama, tacaíocht luachmhar a chur ar fáil do chleachtóirí. Tá sé beartaithe ag an gCoimisiún líonra de Lárionaid Oibríochtaí Slándála a thógáil ar fud an Aontais, agus tacú le feabhas a chur ar na hionaid atá ann cheana agus le lárionaid nua a bhunú. Tacóidh sé le hoiliúint agus forbairt scileanna na mball foirne a oibríonn na hionaid sin. Tabharfaidh an líonra sin rabhaidh thráthúla maidir le teagmhais chibearshlándála do na húdaráis agus do na páirtithe leasmhara uile, lena n-áirítear an Cibearaonad Comhpháirteach, amhail mogall faireoirí.

Maidir le hinfheistíochtaí i slabhra soláthair iomlán na teicneolaíochta digití, lena rannchuideofar leis an aistriú digiteach nó le haghaidh a thabhairt ar na dúshláin a eascróidh as, ba cheart 20 % ar a laghad — arb ionann é agus EUR 134.5 billiún — den tSaoráid Téarnaimh agus Athléimneachta dar luach EUR 672.5 billiún, ina mbeidh deontais agus iasachtaí, a bheith i gceist leo. Tá cistiú ón Aontas i gCreat Airgeadais Ilbhliantúil 2021-2027 beartaithe don chibearshlándáil faoin gClár don Eoraip Dhigiteach. Idir an dá linn, foráiltear do chistiú le haghaidh taighde cibearshlándála faoin gclár Fís Eorpach, agus béim ar leith á leagan ar thacaíocht do FBManna. Ar an iomlán, d’fhéadfadh EUR 2 bhilliún a bheith i gceist leis sin, móide infheistíocht ó na Ballstáit agus ón tionscal. Tacóidh an Ciste Eorpach Cosanta (EDF) le réitigh chibearchosanta Eorpacha mar chuid de bhonn teicneolaíoch agus tionsclaíoch cosanta na hEorpa. Áirítear an chibearshlándáil in ionstraimí airgeadais seachtracha chun tacú lenár gcomhpháirtithe, go háirithe an Ionstraim um Chomharsanacht, Forbairt agus Comhar Idirnáisiúnta

Is ardán é an Cibearaonad Comhpháirteach a chuideoidh leis an Aontas a chosaint níos fearr ar na hionsaithe cibearshlándála is tromchúisí, go háirithe na hionsaithe trasteorann. Tá sé bunaithe ar an gcoincheap gur féidir le comhroinnt faisnéise i measc páirtithe leasmhara ábhartha an Aontais agus náisiúnta borradh suntasach a chur faoi fhreagairt an Aontais ar rioscaí agus bagairtí cibearshlándála, mar a d’iarr Uachtarán an Choimisiúin ina treoirlínte polaitiúla in 2019. Tá feidhm aige sin go háirithe ar fud na bpobal, amhail cosaint, sibhialtacht, forfheidhmiú an dlí agus gníomhaíocht sheachtrach. Mar sin, d’fhéadfadh an Cibearaonad Comhpháirteach cabhrú le rannpháirtithe tuiscint choiteann a fháil ar thimpeallacht na bagartha agus cabhrú leo a bhfreagairt a chomhordú. Tá an Cibearaonad Comhpháirteach ag teastáil uainn ar go leor cúiseanna. Ar an gcéad dul síos, níl spásanna ag an Aontas faoi láthair chun comhar struchtúrtha a éascú idir na Ballstáit agus institiúidí, comhlachtaí agus gníomhaireachtaí cibearshlándála ábhartha uile an Aontais. Ar an dara dul síos, ní mór do na líonraí agus do na pobail atá ann cheana leas a bhaint as a n-acmhainneacht iomlán agus dlús a chur le comhroinnt faisnéise, lena n-áirítear leis an earnáil phríobháideach. Ní rud é seo a tharlaíonn go leor sa lá atá inniu ann. Ar an tríú dul síos, líonfadh an Cibearaonad Comhpháirteach na bearnaí sa chreat reatha um chomhar idir institiúidí, comhlachtaí agus gníomhaireachtaí an Aontais, agus údaráis na mBallstát i gcás cibeartheagmhais nó cibearbhagairtí móra trasteorann, agus chuirfeadh sé borradh faoin gcreat sin. Ar deireadh, chuirfeadh an tAonad spás ar fáil do na pobail chibearshlándála shibhialtacha, taidhleoireachta, forfheidhmithe dlí agus cosanta chun oibriú le chéile. Thairis sin, thabharfadh sé pointe fócasach do pháirtithe leasmhara cibearshlándála, lena n-áirítear díoltóirí táirgí cibearshlándála agus comhpháirtithe tríú tír, chun faisnéis faoi bhagairtí a chomhroinnt. Ní bheadh an Cibearaonad Comhpháirteach ina chomhlacht breise neamhspleách ná ní dhéanfadh sé difear do ról agus d’fheidhmeanna na n-údarás atá ann cheana, ach chuideodh sé leo iad a thabhairt le chéile agus leas a bhaint as saineolas a chéile.

Tá sé beartaithe an tAonad a bhunú i gceithre chéim: 1. na cumais atá ar fáil a shainiú agus a mhapáil; 2. creat a bhunú le haghaidh comhar struchtúrtha agus cúnaimh struchtúrtha; an creat a chur chun feidhme; 4. cumais a leathnú, le hionchur ón tionscal agus ó chomhpháirtithe.

Chun ardán oibríochtúil coiteann a thógáil, tá gá le hiontaoibh agus le rannpháirtíocht chuí na rannpháirtithe ábhartha uile. Ní féidir leis sin tarlú thar oíche agus ní mór é a shainiú agus a ullmhú go cúramach sula gcuirfear cumais uile an Aonaid i bhfeidhm. Ina theannta sin, is gá sásraí dea-fheidhmiúla a chruthú ar dtús i measc gheallsealbhóirí institiúideacha an Aontais, go príomha i measc na mBallstát, sula mbeifear in ann é a leathnú chuig geallsealbhóirí san earnáil phríobháideach. Ag teacht leis an méid a rinneadh le míonna beaga anuas, idir seo agus Feabhra leanfaidh an Coimisiún ag dul i gcomhairle le páirtithe leasmhara ábhartha d’fhonn an próiseas, na garspriocanna agus na hamlínte is oiriúnaí a shainaithint chun an tAonad a bhaint amach.

Tá leochaileachtaí i ngach rud nasctha is féidir a shaothrú agus a théann i bhfeidhm ar sheirbhísí, líonraí nó fiú ar gheilleagair iomlána eile. Áirítear ar rialacha an Mhargaidh Inmheánaigh coimircí in aghaidh táirgí agus seirbhísí neamhshlána. Is é is aidhm do dheimhniú faoin nGníomh um Chibearshlándáil táirgí agus seirbhísí sábháilte a dhreasú gan cur isteach ar fheidhmíocht. Leis an gcéad Chlár Oibre Rollach de chuid an Aontais a ghlacfar sa chéad ráithe de 2021, beidh an tionscal, na húdaráis náisiúnta agus na comhlachtaí um chaighdeánú in ann ullmhú do scéimeanna Eorpacha um dheimhniú cibearshlándála a bheidh ann amach anseo. Mar sin féin, tá gá le cur chuige níos cuimsithí fós. Tá sé beartaithe ag an gCoimisiún cheana féin rialacha faoin Treoir maidir le Trealamh Raidió a thabhairt cothrom le dáta. Breithneoidh sé freisin rialacha cothrománacha nua maidir leis na táirgí nasctha agus na seirbhísí gaolmhara uile, lena n-áirítear dualgas cúraim nua do mhonaróirí gléasanna nasctha chun aghaidh a thabhairt ar leochaileachtaí bogearraí, lena gceanglaítear go leanfar le nuashonruithe bogearraí agus slándála chomh maith lena áirithiú, ag deireadh a ré, go scriosfar sonraí pearsanta agus sonraí íogaire eile. Chomhlánódh sé sin an Rialachán maidir le Sábháilteacht Ghinearálta Táirgí (atá le tabhairt cothrom le dáta in 2021 ach nach dtugann aghaidh go díreach ar an gcibearshlándáil) agus an tionscnamh ‘bogearraí atá imithe i léig maidir leis an gceart chun deisiúcháin’ a chuirtear i láthair sa Phlean Gníomhaíochta don Gheilleagar Ciorclach.

Más mian leat rochtain a fháil ar acmhainn — amhail leathanach gréasáin — faoi ainm fearainn ar leith amhail.eu nó.com ar an Idirlíon, ní mór d’iarratas a aistriú nó a ‘réiteach’ ó ainm an tsuímh go dtí uimhir. Go sonrach, seoladh uimhriúil an Phrótacail Idirlín (IP). Ansin cuirfidh seirbhís taifeora an t-iarratas ar aghaidh chuig freastalaithe an Chórais Ainm Fearainn (DNS) ionas gur féidir leat rochtain a fháil ar an leathanach gréasáin. Mar sin féin, tá struchtúr bunúsach an Idirlín, chomh maith lena chroí-phrótacail agus a bhonneagar tacaíochta, i mbaol ionsaí agus cur isteach. Cuimsíonn sé seo an Córas Ainm Fearainn (DNS). Braitheann an chuid is mó de ghnólachtaí an Aontais ar roinnt taifeoirí poiblí DNS arna n-oibriú ag eintitis neamh-AE. Má chuirtear isteach ar cheann de na seirbhísí réitigh sin, bíonn sé i bhfad níos deacra d’údaráis an Aontais déileáil le cibirionsaithe mailíseacha agus mórtheagmhais gheopholaitiúla agus theicniúla a d’fhéadfadh a bheith ann. Sin an fáth a spreagann an Coimisiún cuideachtaí, Soláthraithe Seirbhísí Idirlín agus díoltóirí brabhsálaithe an Aontais a spleáchas ar sheirbhísí réitigh DNS a éagsúlú. Chun cúnamh breise a thabhairt dóibh, tacóidh an Coimisiún le seirbhís taifeora phoiblí Eorpach DNS a fhorbairt. Cuirfidh ‘DNS4EU’ seirbhís mhalartach Eorpach ar fáil chun rochtain a fháil ar an Idirlíon domhanda. Beidh sé trédhearcach, beidh sé i gcomhréir leis an tslándáil, leis an gcosaint sonraí agus leis an bpríobháideachas trí dhearadh agus le caighdeáin agus rialacha réamhshocraithe, agus beidh sé mar chuid den Chomhghuaillíocht Thionsclaíoch Eorpach um Shonraí agus Néalríomhaireacht.