Skip to main content
Shaping Europe’s digital future
Report / Study | Foilseachán

An tsraith is déanaí de thuarascálacha agus an bealach chun cinn — An Clár Faireacháin ar Bhréagaisnéis COVID-19

Inniu, foilsíonn an Coimisiún sraith tuarascálacha ar ghníomhaíochtaí a rinneadh i mí na Nollag 2020, a chuir sínitheoirí an Chóid Cleachtais maidir le Bréagaisnéis ar fáil mar chuid de chlár faireacháin agus tuairiscithe COVID-19. Ina theannta sin, d’fhógair an Coimisiún go leanfar den chlár de réir mar atá an phaindéim fós ag dul ar aghaidh.

Is beart trédhearcachta é clár faireacháin COVID-19 chun cuntasacht phoiblí shínitheoirí an Chóid Cleachtais maidir le Bréagaisnéis a áirithiú, a bunaíodh faoin Teachtaireacht Chomhpháirteach an 10 Meitheamh 2020 dar teideal Tackling COVID-19 disinformation — Getting the facts right [Dul i ngleic le bréagaisnéis faoi COVID-19 — na fíricí a chur i gceart].

Tá tuarascálacha bonnlíne curtha isteach ag Facebook, Google, Microsoft, Twitter agus TikTok ina gcumhdaítear a gcuid gníomhaíochtaí ó thús na géarchéime go mí Iúil, agus tuarascálacha míosúla ina dhiaidh sin maidir lena gcuid gníomhaíochtaí chun leathadh na bréagaisnéise faoi COVID-19 a theorannú. Inniu, foilsímid tuarascálacha mhí Eanáir 2021 maidir leis na gníomhaíochtaí a rinneadh i mí na Nollag 2020.

Leanann na tuarascálacha de bheith ina bhforléargas maith ar éabhlóid na mbeart a chuir na hardáin i bhfeidhm chun leathadh na bréagaisnéise faoi COVID-19 a theorannú. 

Ós rud é go bhfuil an ghéarchéim fós ag teacht chun cinn, d’iarr seirbhísí an Choimisiúin ar na hardáin leanúint den chlár go dtí mí an Mheithimh 2021, tráth a ndéanfar measúnú breise ar an gcás. Ag an am céanna, iarradh ar na sínitheoirí dlús a chur lena n-iarrachtaí tuairiscithe agus tuilleadh léargais a thabhairt agus aghaidh a thabhairt ar na heasnaimh a tugadh chun suntais sna míonna roimhe sin. Áirítear leis sin, go háirithe, níos mó sonraí a sholáthar maidir le tionchar na mbeart a rinneadh. I bhfianaise na ndúshlán suntasach atá os comhair na bréagaisnéise a bhaineann le vacsaíní sa chéim reatha den phaindéim, cuirfear béim ar leith sa chéim nua tuairiscithe ar an mbréagaisnéis faoi vacsaíní COVID-19 a chomhrac.  

Bréagaisnéis vacsaíní COVID-19 a chomhrac

Soláthraítear sna tuarascálacha nuashonruithe ar na bearta a rinne na hardáin i mí na Nollag 2020 chun an bhréagaisnéis maidir le vacsaíní COVID-19 a chomhrac, rud atá ríthábhachtach chun a áirithiú nach mbainfear an bonn d’fheachtais vacsaínithe na mBallstát le faisnéis bhréagach nó mhíthreorach.

Go háirithe:

  • ThuairiscighTwitter gur leathnaigh sé a bheartas ‘faisnéise míthreorach’ i mí na Nollag 2020 chun faisnéis mhíthreorach faoi vacsaíní a chumhdach, ionas go gcuirfear deireadh le tvuíteanna a chuireann scéalta díobhálacha bréagacha nó míthreoracha chun cinn faoi vacsaíní COVID-19. Ina theannta sin, go luath in 2021, féadfaidh Twitter lipéadú nó rabhadh a chur ar Thvuíteanna a chuireann ráflaí gan bhunús chun cinn, maímh atá faoi dhíospóid, chomh maith le faisnéis neamhiomlán nó faisnéis lasmuigh den chomhthéacs faoi vacsaíní.
  • ThuairiscighTikTok go bhfuil clib vacsaíne nua á rolladh amach aige ag tosú an 21 Nollaig 2020 le haghaidh gach físeán ina bhfuil focail nó haischlibeanna a bhaineann le vacsaíní COVID-19.  Tá meirge ceangailte leis na físeáin seo leis an teachtaireacht ‘Tuilleadh eolais faoi vacsaíní COVID-19’.
  • ThuairiscighGoogle go bhfuil sé ag leathnú gné ar Chuardach a chuireann le liosta de vacsaíní údaraithe in áiteanna na n-úsáideoirí mar fhreagairt ar fhiosruithe ar fhaisnéis faoi vacsaíní COVID-19, agus tá sé ar fáil faoi láthair i 17 dtír de chuid an Aontais. Ar YouTube, mar thoradh ar an nuashonrú ar an mbeartas i mí Dheireadh Fómhair chun vacsaíní a chur san áireamh, baineadh níos mó ná 700.000 físeán a bhaineann le faisnéis leighis COVID-19 atá contúirteach nó míthreorach.  
  • ThuairiscighMicrosoft gur chuir sé eolas oifigiúil leis faoi vacsaíní agus vacsaíniú ar leathanach gréasáin LinkedIn féin d’ábhar údarásach COVID-19. Tá an leathanach san áireamh freisin sa European Daily Rundown, coimre laethúil den nuacht ábhartha a chuirtear ar fáil d’úsáideoirí LinkedIn i ngach ceann de 27 Ballstát an AE, agus tá tuairim is 9.7 milliún ball ann.
  • ThosaighFacebook ag fáil réidh le maímh bhréagacha faoi na vacsaíní atá buailte ag saineolaithe sláinte poiblí ar Facebook agus Instagram, agus ar fhaisnéis údarásach faoi vacsaíní a chur ar a bpainéil COVID-19.

Tuilleadh tuairiscithe do mhí na Nollag 

Cuirtear sonraí breise ar fáil sna tuarascálacha freisin lena léirítear na gníomhaíochtaí sin agus an tionchar a bhíonn acu i mí na Nollag 2020. Mar shampla:

  • ThuairiscighTwitter go raibh 1081 Tweets Promoted ann i mí na Nollag 2020 a sháraigh beartas fógraíochta COVID-19, ach ní raibh mífhaisnéis iontu. Chomh maith leis sin, thuairiscigh Twitter go raibh líon na leideanna beo #ThereIsHelp, a cuireadh i bhfeidhm go sonrach chun cabhrú le daoine teacht ar fhaisnéis shoiléir, inchreidte maidir le saincheisteanna criticiúla, níos mó ná a ceathair ó thús na paindéime. Tá ionadaíocht ag gach Ballstát san 272 pras atá gníomhach i 99 dtír ar fud an domhain, lena gcumhdaítear 12 réimse saincheisteanna.
  • ThuairiscighTikTok Ísle Cliceáil-Rátaí i mí na Nollag do chlibeanna a cuireadh i bhfeidhm ar fhíseáin a bhaineann le COVID-19 ina gceithre mhargadh níos mó: 5.3 % san Iodáil, 3.8 % sa Spáinn, 1.5 % sa Fhrainc, agus 6.3 % sa Ghearmáin.
  • Le linn na tréimhse ó Eanáir go Nollaig 2020, chuir Google níos mó ná cuntais 1800 — lena n-áirítear Cuntais Cheannaíochta ar Siopadóireacht — de chuid fógróirí atá bunaithe san Aontas ar fionraí as iarracht a dhéanamh teacht timpeall ar a chórais, fógraí agus tairiscintí a bhaineann le COVID-19 san áireamh. Chuaigh sé i mbun gnímh freisin maidir le níos mó ná 5500 URL le hábhar a bhaineann le COVID-19 le haghaidh maímh dhíobhálacha sláinte.
  • I mí na Nollag 2020, chuir Microsoft bac ar níos mó ná 323.000 aighneacht fógraíochta san Aontas a bhain go díreach le mífhaisnéis COVID-19 agus le mífhaisnéis a bhaineann le vacsaíní.
  • D’athsheol Facebook pop-up ar Fothaire Nuachta Facebook chun úsáideoirí a threorú chuig an rannóg Fíricí faoi COVID-19 dár nIonad Faisnéise COVID-19. Déanann an rannóg debunú ar mhiotais choiteanna atá aitheanta ag an Eagraíocht Dhomhanda Sláinte. Chomh maith leis sin, tuairiscíonn sé gur thug níos mó ná 15 mhilliún duine san Aontas cuairt ar Ionad Faisnéise COVID-19 le linn mhí na Nollag 2020.

Léirítear sna tuarascálacha na hiarrachtaí leanúnacha atá á ndéanamh ag sínitheoirí na n-ardán chun aghaidh a thabhairt ar bhréagaisnéis maidir le COVID-19 trí:

  • teorainn a chur le cuma inneachair ina bhfuil faisnéis bhréagach nó mhíthreorach nó an tsuntasacht a bhaineann leis a laghdú;
  • iarrachtaí a mhéadú chun iompar cúblála ar a gcuid seirbhísí a theorannú;
  • comhar le seiceálaithe fíricí agus taighdeoirí a fheabhsú, agus infheictheacht an ábhair a ndéantar seiceáil fíricí air a mhéadú;
  • gníomhaíochtaí a dhéanamh chun srian a chur le sreabhadh na fógraíochta a bhaineann le bréagaisnéis faoi COVID-19
  • foinsí faisnéise údarásacha a chur chun cinn trí uirlisí éagsúla;
  • gníomhaíochtaí agus gníomhaíochtaí litearthachta sna meáin a chistiú chun an dea-iriseoireacht a chothú; agus
  • deontais agus spás ad saor in aisce a chur ar fáil d’eagraíochtaí rialtais agus idirnáisiúnta chun feachtais agus faisnéis faoin bpaindéim a chur chun cinn. 

Tuarascálacha eile

Íoslódálacha

Facebook COVID-19 Report - January 2021
Íoslódáil 
Google COVID-19 Report - January 2021
Íoslódáil 
Microsoft COVID-19 Report - January 2021
Íoslódáil 
TikTok Report COVID-19 - January 2021
Íoslódáil 
Twitter COVID-19 Report - January 2021
Íoslódáil