Skip to main content
Shaping Europe’s digital future
Digibyte | Foilseachán

Glacadh an Rialacháin ón gComhairle chun Comhghnóthas EuroHPC nua a bhunú

An 13 Iúil ghlac an Chomhairle Gnóthaí Eacnamaíocha agus Airgeadais an Rialachán ón gComhairle maidir leis an gComhghnóthas Ríomhaireachta Ardfheidhmíochta Eorpach nua a bhunú (Comhghnóthas EuroHPC).

graphic - evocation of supercomputing

© DrAfter123 - DigitalVision Vectors via Getty.

Is ionann sin agus tús a chur le cumas Chomhghnóthas an Aontais Eorpaigh agus EuroHPC cistí a tharraingt ó chláir Fís Eorpach, na hEorpa Digití agus na Saoráide um Chónascadh na hEorpa, ar fiú thart ar EUR 7 mbilliún iad, mar aon le hinfheistíocht na stát rannpháirteach agus na gComhaltaí Príobháideacha EuroHPC. Déanfar é sin ionas go mbeidh an Eoraip ina ceannaire domhanda sa ríomhaireacht ardfheidhmíochta agus sa ríomhaireacht chandamach. Tá cur chun cinn an dá réimse sin ríthábhachtach, toisc gur acmhainn straitéiseach iad chun feidhmchláir nuálacha a chumhachtú chun réitigh éifeachtúla a thuiscint agus a dhearadh chun aghaidh a thabhairt ar go leor dúshlán casta sochaíoch, eolaíoch agus tionsclaíoch

Sár-ríomhairí

Mar gheall ar infheistíocht EUR 7 mbilliún den sórt sin, bainfidh an Eoraip an chéad teorainn eile den ríomhaireacht ardfheidhmíochta amach: sár-ríomhairí eacsascálaithe a fháil. Tá na sár-ríomhairí in ann níos mó ná billiún billiún oibríocht in aghaidh an tsoicind (i gcomparáid le deich mbilliún oibríocht in aghaidh an tsoicind de gléas ríomhaire glúine gnáth). Tá an Coimisiún Eorpach ag súil freisin go bhforbrófar na chéad ríomhairí a úsáideann na hairíonna atá mar bhonn le meicnic chandamach. Go deimhin, mar chuid de na deich mbliana digiteacha agus an aidhm atá againn bonneagair dhigiteacha shlána inbhuanaithe a bheith againn, tá sé beartaithe againn ríomhairí píolótacha candamacha úrscothacha a thógáil faoi 2025. D’fheidhmeodh na ríomhairí sin mar luasairí a bheadh idirnasctha le sár-ríomhairí an Chomhghnóthais EuroHPC, rud a chruthódh meaisíní ‘hibrideacha’ a dhéanann an chuid is fearr de theicneolaíochtaí ríomhaireachta candamaí agus clasaiceacha a chumasc.

Idirnascacht

Ach ní stopfaidh an infheistíocht agus an ghníomhaíocht ann. Ní bheadh mórán luacha ag baint le hinfheistiú i ríomhairí den sórt sin, mura raibh aon nasc idir meaisíní agus rochtain d’úsáideoirí, ná mura raibh aon nascadh idir na meaisíní sin agus na spásanna sonraí, Cinn Scríbe na Cruinne, EOSC, AI agus bonneagair dhigiteacha eile. Sin é an fáth a ndéanfaidh an Comhghnóthas EuroHPC infheistíocht in idirnascadh trí líonraí teibí den bhonneagar sár-ríomhaireachta seo, chomh maith le rochtain a cheadú ón néal ar líon mór úsáideoirí poiblí agus príobháideacha ó áit ar bith san Eoraip.

Iarratais ar an saol

Maidir le húsáid phraiticiúil an bhonneagair sár-ríomhaire idirnasctha sin, le hinfheistíochtaí Chomhghnóthas EuroHPC sa chéad ghlúin eile de shár-ríomhairí beifear in ann tuilleadh forbartha a dhéanamh ar fheidhmchláir eolaíocha agus thionsclaíocha. I measc na samplaí tá leigheas beacht, forbairt drugaí agus cóireálacha nua, athrú aeráide, forbairt ábhar nua, agus bithinnealtóireacht, cúpla digiteach den Domhan agus IS, i measc go leor eile.

Scileanna agus rannpháirtíocht le gnó

Tá sár-ríomhairí ag éirí go tapa mar chuid den saol ‘gach lá’. Dá réir sin, fágfaidh an Rialachán go ndéanfar infheistíocht mhéadaithe i scileanna, in oideachas agus in oiliúint in úsáid na ríomhaireachta ardfheidhmíochta chun tuilleadh buntáiste a bhaint as na deiseanna a d’fhéadfadh an tsár-ríomhaireacht a thairiscint do gheallsealbhóirí Eorpacha. Go háirithe, tá sé mar aidhm againn oiliúint a chur ar líon mór FBManna agus úsáideoirí poiblí chun úsáid a bhaint as ár n-infheistíochtaí sár-ríomhaireachta agus tairbhe a bhaint astu.

Déanfaidh an tAontas comhinfheistíocht freisin leis an earnáil tionsclaíochta chun córais thiomnaithe a fháil agus feidhmeanna tionsclaíocha ar mhórscála a fhorbairt. Cinnteoidh an Comhghnóthas EuroHPC go dtacóidh bonneagar sár-ríomhaireachta an Aontais le feidhmchláir nua intleachta saorga, go gcuirfidh sé seirbhísí néalbhunaithe ar fáil do raon leathan úsáideoirí, agus go gcuirfidh sé naisc éifeachtacha ar fáil leis na spásanna sonraí poiblí a bheidh ann amach anseo.

Ina theannta sin, cruthóidh Comhghnóthas Ríomhaireachta Ardfheidhmíochta an Euro Ionaid Barr Feabhais HPC a chuirfidh úsáid acmhainní ríomhaireachta eacsascálaithe chun cinn. Tacófar freisin le Lárionaid Náisiúnta Inniúlachta don ríomhaireacht ardfheidhmíochta i ngach ceann de Stáit atá rannpháirteach sa Chomhghnóthas EuroHPC chun feabhas a chur ar fhorálacha seirbhísí ríomhaireachta ardfheidhmíochta don earnáil tionsclaíochta (lena n-áirítear do FBManna), don saol acadúil agus d’údaráis riaracháin phoiblí, agus réitigh shaincheaptha á seachadadh do réimse leathan úsáideoirí a chothóidh glacadh níos leithne le HPC san Eoraip. Is príomhghnéithe iad sin uile de straitéis dhigiteach níos leithne an Aontais.

Gníomhaíochtaí teicneolaíochta

Faoi láthair, ní tháirgeann an tAontas Eorpach próiseálaithe ardleibhéil ar féidir leo na leibhéil feidhmíochta is gá le haghaidh sár-ríomhairí den chéad scoth a bhaint amach. Dá bhrí sin, seolfaidh Comhghnóthas EuroHPC ár gcláir thaighde agus nuálaíochta féin chun teicneolaíochtaí Eorpacha ardleibhéil a fhorbairt, mar shampla sa Tionscnamh Eorpach Próiseálaithe (EPI).

Díreoidh an Comhghnóthas EuroHPC freisin ar theicneolaíochtaí HPC atá tíosach ar fhuinneamh lena gcumhdófar earnáil na ríomhaireachta ardfheidhmíochta agus earnálacha agus margaí teicneolaíochta níos leithne araon, amhail feithiclí uathrialaitheacha, olltiomsú sonraí agus feidhmchláir atá bunaithe ar an imeall-ríomhaireacht. Laistigh de chúpla bliain, beidh an Eoraip in ann teicneolaíocht iomaíoch a tháirgeadh ar féidir í a chomhtháthú i sár-ríomhairí a bheidh sa mhargadh domhanda. Is mórsprioc é sin freisin do neamhspleáchas digiteach na hEorpa agus dá spleáchas ar ríomhaireacht na teicneolaíochta eachtraí a laghdú.

Obair atá déanta

Eascraíonn an obair sin ar fad as bunú an chéad Chomhghnóthas EuroHPC in 2018 agus as leithdháileadh EUR 1.5 billiún a rinneadh cheana in 2019-2020 chun bonneagar ríomhaireachta ardfheidhmíochta den chéad scoth a fháil agus teicneolaíocht agus feidhmchláir HPC a fhorbairt.

Tá 7 sár-ríomhaire den scoth faighte cheana féin ag an infheistíocht sin, lena n-áirítear ár sár-ríomhairí petascale: Vega sa tSlóivéin, Discoverer sa Bhulgáir, Karolina sa tSeicia, MeluXina i Lucsamburg (rangaithe uimhir 4 ar domhan as a éifeachtúlacht fuinnimh), Deucalion sa Phortaingéil, agus ár sár-ríomhairí réamh-eicseascála: Leonardo san Iodáil agus LUMI san Fhionlainn. Tá an t-ochtú sár-ríomhaire réamh-eicseascála ar siúl faoi láthair.

Tá dhá cheann acu sin, Vega sa tSlóivéin agus MeluXina i Lucsamburg, tar éis dul i mbun seirbhíse, agus tiocfaidh an cúig cinn eile chun bheith oibríochtúil in 2021 agus 2022.

Cúlra

Is eintiteas dlíthiúil agus maoinithe é an Comhghnóthas Ríomhaireachta Ardfheidhmíochta Eorpach (Comhghnóthas EuroHPC), a cruthaíodh in 2018 agus atá lonnaithe i Lucsamburg. Bhain Comhghnóthas EuroHPC neamhspleáchas amach i mí Mheán Fómhair 2020. Ligeann an Comhghnóthas EuroHPC don Aontas Eorpach agus do thíortha rannpháirteacha EuroHPC a n-iarrachtaí a chomhordú agus a n-acmhainní a chomhthiomsú leis an gcuspóir go mbeadh an Eoraip ina ceannaire domhanda sa ríomhaireacht ardfheidhmíochta (HPC).

Tá an Comhghnóthas EuroHPC comhdhéanta de na comhaltaí seo a leanas: an tAontas Eorpach, arna ionadú ag an gCoimisiún, na Ballstáit, tíortha atá comhlachaithe le Fís Eorpach, leis an gClár don Eoraip Dhigiteach nó leis an tSaoráid um Chónascadh na hEorpa, comhlachais a dhéanann ionadaíocht ar a gcomheintitis, agus eagraíochtaí eile a bhfuil rannpháirtíocht shainráite ghníomhach acu chun torthaí taighde agus nuálaíochta a tháirgeadh i réimse na ríomhaireachta ardfheidhmíochta nó na ríomhaireachta candamaí.

Tá rialachas Chomhghnóthas EuroHPC cinntithe ag dhá chomhlacht: Bord Rialaithe, agus Bord Comhairleach Tionsclaíochta agus Eolaíochta. Beidh an Bord Rialaithe comhdhéanta d’ionadaithe ón Aontas Eorpach (50 % de chearta vótála) agus ó na Stáit Rannpháirteacha agus tá sé freagrach as ceapadh beartais straitéisigh agus cinntí cistiúcháin a bhaineann le gníomhaíochtaí an Chomhghnóthais, lena n-áirítear na gníomhaíochtaí soláthair phoiblí go léir.

Beidh ionadaithe ón saol acadúil agus ón tionscal mar úsáideoirí agus mar sholáthróirí teicneolaíochta ar an mBord Comhairleach Tionsclaíochta agus Eolaíochta. Ba cheart dó comhairle neamhspleách a chur ar fáil don Bhord Rialaithe maidir leis an gClár Oibre Straitéiseach um Thaighde agus Nuálaíocht, maidir le fáil agus oibriú na sár-ríomhairí atá faoi úinéireacht an Chomhghnóthais, maidir leis an gclár gníomhaíochtaí forbartha cumais agus leathnaithe agus maidir leis an gclár gníomhaíochtaí cónasctha, nascachta agus comhair idirnáisiúnta.

Tuilleadh eolais