Beartas an Aontais lena dtacaítear le claochlú digiteach agus glas an chórais fuinnimh

Caighdeánú

Tá gá le caighdeáin chun ceanglais chumarsáide a chumhdach maidir le bainistiú eangaí, cothromú agus idirghníomhú leis na milliúin foinsí fuinnimh in-athnuaite nua, chomh maith le hidirghníomhaíochtaí casta an mhargaidh fuinnimh dáilte nua, rud a shaibhrítear freisin le seirbhísí freagartha ar thaobh an éilimh.

Tá an Coimisiún Eorpach ag obair i dtreo idir-inoibritheacht réiteach agus caighdeánú le roinnt blianta anuas. Is é Tascfhórsa na nEangach Cliste (a ndearna AS CNECT agus AS ENER comhchathaoirleacht air) an príomhthagairt chomhordúcháin le haghaidh eangacha cliste ar an leibhéal Eorpach, agus tugadh an misean dó comhairle a chur ar an gCoimisiún Eorpach maidir le treoracha beartais agus rialála ar an leibhéal Eorpach agus comhordú a dhéanamh ar na chéad chéimeanna i dtreo chur chun feidhme na n-eangach cliste i gcomhréir leis an reachtaíocht fuinnimh agus dhigiteach. Tá príomhthuarascálacha eisithe aige maidir le caighdeáin, cibearshlándáil agus margaí solúbthachta.

Chun tacú le cur i bhfeidhm réitigh eangaí cliste fuinnimh agus chun dlús a chur leis, d’eisigh an Coimisiún sainordú M/441 le haghaidh méadair chliste agus M/490 le haghaidh eangacha cliste, in 2009 agus 2011 faoi seach, chuig na hEagraíochtaí Eorpacha um Chaighdeánú. Chuir saineolaithe na nGrúpaí Comhordúcháin ábhartha (SM-CG agus SG-CG) na sainorduithe i gcrích go rathúil agus sholáthair siad roinnt táirgí insoláthartha agus caighdeán ábhartha. Leanann na Grúpaí sin, tar éis iad a chumasc, amhail ó mhí Eanáir 2021, le Grúpa Comhordaithe CEN-CENELEC-ETSI maidir le hEangaigh Chliste (CG-SG), chun ionchur a sholáthar maidir le caighdeáin ábhartha nua agus caighdeáin ábhartha atá ann cheana a fhorbairt agus a chothabháil. Faigheann siad ionchur freisin ó ghníomhaíochtaí an Choimisiúin Eorpaigh a bhaineann le caighdeánú agus cuireann siad ionchur ar fáil dóibh agus leanann siad de bheith gníomhach in obair Thascfhórsa na nEangach Cliste. Spreagann toradh na hoibre sin, i measc nithe eile, dréachtú na nGníomhartha Cur Chun Feidhme ón gCoimisiún maidir le sonraí dá bhforáiltear in Airteagal 24 de Threoir 339 (AE) 2019/944 maidir le Leictreachas. Glacadh an chéad Rialachán cur chun feidhme (AE) 2023/1162 maidir le rialacha idir-inoibritheachta le haghaidh rochtain ar shonraí méadrúcháin agus tomhaltais i mí an Mheithimh 2023, agus tá obair ar siúl faoi láthair ar an ngníomh cur chun feidhme maidir le freagairt ar éileamh.

Dea-scéal suntasach is ea cruthú teanga chomhchoitinn idir-inoibritheachta ar a dtugann an Coimisiún Tagairt d’Fhearais Chliste (SAREF) i gcomhar le páirtithe leasmhara. Rinneadh caighdeán de Saref d’Institiúid Eorpach na gCaighdeán Teileachumarsáide (ETSI) agus d’aonM2M — an tionscnamh domhanda maidir le caighdeánú IoT — in 2015 agus tá sé á chur chun feidhme i dtáirgí earraí bána tráchtála ó phríomhsholáthróirí Eorpacha ó bhí 2017 ann. Tháinig athrú ar Saref ina dhiaidh sin ina ointeolaíocht mhodúil le síntí le haghaidh ingearacha éagsúla, lena n-áirítear fuinneamh, rud a réitigh an bealach chun éiceachóras IoT idir-inoibritheach a chruthú.

Figiúr 1: I dtreo teanga choiteann le haghaidh solúbthacht ar thaobh an éilimh (Foinse: EEBUS)

Tá ointeolaíocht SAREF agus a cuid síntí SAREF4ENER agus SAREF4Building á bpíolótú ar mhórscála faoi láthair faoi chuimsiú an tionscadail InterConnect atá maoinithe ag Fís 2020 .

Laistigh de chreat ginearálta Idirlíon na Rudaí Nithiúla agus 5G, tá an Coimisiún ag féachaint ar gach gné agus riachtanas cumarsáide eile a bhaineann le fuinneamh cliste agus lena n-áirítear na coinníollacha is gá chun na réimsí cumarsáide sin a fhorbairt chomh maith le hailíniú le réimsí eile amhail mótarfheithiclí, sláinte, cathracha cliste, etc.

An Straitéis Eorpach maidir le Sonraí

Aithnítear saStraitéisEorpach maidir le Sonraía thábhachtaí atá sonraí sa gheilleagar nua-aimseartha, lena n-áirítear in earnáil an fhuinnimh, áit a bhfuil sócmhainní luachmhara sonraí ag gníomhaithe nua. Tá sonraí ag lár na greille cumhachta. Déantar é a mhalartú idir méid mór de chórais bogearraí éagsúla a chuireann ar chumas fóntais a n-eangach a phleanáil, a oibriú agus a chothabháil i gceart, le samhail dhigitithe an domhain fhisiciúil.

Fógraíodh sastraitéis, idir earnálacha eile, go gcruthófaí spásanna coiteanna sonraí Eorpacha i roinnt earnálacha straitéiseacha, lena n-áirítear earnáil an fhuinnimh. Tacóidh an Coimisiún le cur in úsáid an spáis sonraí fuinnimh trí Chlár Oibre DIGITAL 2023-2024, trí thorthaí sé thionscadal spáis sonraí fuinnimh atá ar siúl cheana agus ar tugadh tacaíocht dóibh tríd an gclár Fís Eorpach a mheas. Tá sé ríthábhachtach an chothromaíocht cheart a bhaint amach idir rialacha ginearálta agus rialacha earnáilsonracha chun go n-éireoidh leis an gcur chun feidhme. Le cur chun feidhme éifeachtach anPhacáiste maidir le Fuinneamh Glan, mar aon le gníomhaíochtaí ábhartha a mholtar faoi phlean gníomhaíochta an Aontais chun digitiú a dhéanamh ar an gcóras fuinnimh, réitítear an bealach do shreabhadh rianúil sonraí laistigh den earnáil fuinnimh agus ar fud na hearnála fuinnimh agus níos faide i gcéin, as a dtiocfaidh spás coiteann sonraí Eorpach.

Thairis sin, chun tacú le forbairt agus comhroinnt sonraí i gcomhréir le luachanna an Aontais, mhol an Coimisiún an Ionstraim Eorpach um Shonraí, a tháinig i bhfeidhm i mí Eanáir 2024. Meastar go gcruthóidh na rialacha nua EUR 270 billiún de OTI breise do Bhallstáit an Aontais faoi 2028 trí aghaidh a thabhairt ar na saincheisteanna dlíthiúla, eacnamaíocha agus teicniúla as a n-eascraíonn tearcúsáid sonraí.

Straitéis Eorpach don Néal agus don Imeall

I Straitéis Sonraí an Aontais, leagadh béim ar an tábhacht straitéiseach a bhaineann le hiomaíochas thionscal soláthair néalríomhaireachta na hEorpa a threisiú chun athléimneacht an Aontais sa réimse ríthábhachtach sin a áirithiú agus chun go mbeidh an tAontas ar cheann de na moil sonraí is tábhachtaí ar domhan. Tá cur chuige cothrom á ghlacadh ag an gCoimisiún ina bhfuil gníomhaíochtaí ón mbarr anuas trí IPCEI maidir le Bonneagar agus Seirbhísí Néalríomhaireachta na Chéad Ghlúine Eile, lena spreagtar comhghuaillíochtaí tionsclaíocha amhail an Chomhghuaillíocht um Shonraí Tionsclaíocha, Edge agus Néalríomhaireacht ar leibhéal corparáideach, agus T & N spriocdhírithe ón mbun aníos faoin gcreat HORIZON EUROPE mar bhonn taca aige chun bonn daingean a chur faoi éiceachóras Néalríomhaireachta, Edge, IoT Ríomhaireachta.

Is é is aidhm do Bhonneagar agus Seirbhísí Néalríomhaireachta IPCEI-na Chéad Ghlúine Eile ceannasacht dhigiteach agus theicneolaíoch na hEorpa a neartú agus cruthóidh sé “Contanam Néalríomhaireachta Ilsoláthraithe” gan a bheith ceangailte le soláthraí aonair.

Tacaítear le taighde agus nuálaíocht maidir leis an intleacht shaorga, an néal, Idirlíon na Rudaí Nithiúla agus an imeallríomhaireacht faoi Bhraisle 4 de Fís Eorpach. Is féidir leis an néalríomhaireacht agus leis an imeall-ríomhaireacht dlús a chur leis an aistriú fuinnimh trí éifeachtúlacht agus uathoibriú na gcóras fuinnimh a fheabhsú. Fágann siad sin gur féidir sonraí a phróiseáil níos gaire don fhoinse, rud a laghdaíonn an méid fuinnimh a úsáidtear chun sonraí a tharchur thar achair fhada. Le chéile, is féidir leis na teicneolaíochtaí sin feabhas a chur ar éifeachtúlacht an chórais fuinnimh agus é a dhéanamh níos solúbtha, rud atá ríthábhachtach don aistriú chuig foinsí fuinnimh in-athnuaite.

An Chibearshlándáil a threisiú

Cruthaíonn nascacht mhéadaitheach na heangaí cumhachta Eorpaí dúshláin theicniúla nua, go háirithe ó thaobh na cibearshlándála de. De réir mar a éiríonn níos mó gléasanna nasctha leis an gcóras cumhachta, cruthaíonn siad níos mó pointí rochtana féideartha le haghaidh cibirionsaithe ar bhonneagar criticiúil. Fágann lárnacht an bhonneagair fuinnimh dár ngeilleagair go bhfuil sé ríthábhachtach leochaileacht na gcóras rialaithe tionsclaíoch sna hearnálacha leictreacha, uisce, ola, gáis agus sonraí a íoslaghdú agus aon chur isteach ar oibríochtaí a sheachaint. Chun dul i ngleic leis na cibearbhagairtí sin nach bhfuil teorainneacha ar bith acu, tá sé ríthábhachtach go mbeadh buanchreat um chomhar oibríochtúil agus malartú faisnéise i bhfeidhm.

Chun freagairt go hiomchuí do na dúshláin sin, d’fhorbair saineolaithe an Tascfhórsa um Ghreillí Cliste straitéis chuimsitheach earnáilsonrach maidir le conas cur chun feidhme na treorach NIS a threisiú ar leibhéal na hearnála fuinnimh (féach a dtuarascáil faoi seach a foilsíodh i mí Mheán Fómhair 2019.pdf).

Díríodhsan obair le déanaí ar imscrúdú a dhéanamh agus, dá réir sin, ar chomhairle a thabhairt don Choimisiún maidir le ceanglais agus nósanna imeachta nach mór a bheith i bhfeidhm chun an chibearshlándáil sa bhonneagar fuinnimh a áirithiú. A dtorthaí agus a moltaí san fhorbairt a rinne an Coimisiún ar ghníomhartha cur chun feidhme nó tarmligthe maidir leis na hábhair sin i gcomhréir leis an Treoir maidir le Leictreachas agus leis an Rialachán maidir le Leictreachas (e.g. an Cód Líonra maidir le rialacha earnáilsonracha le haghaidh gnéithe cibearshlándála de shreabha leictreachais trasteorann) nó leis an Treoir maidir le bearta le haghaidh ardleibhéal comhchoiteann cibearshlándála ar fud an Aontais (Treoir NIS 2), a tháinig i bhfeidhm an 16 Eanáir 2023. Sa bhreis ar na heintitis atá cumhdaithe cheana san earnáil fuinnimh faoi NIS1, tá feidhm ag NIS2 anois freisin maidir le táirgeoirí leictreachais, oibreoirí ainmnithe sa mhargadh leictreachais (OAMLanna), oibreoirí pointí athluchtaithe le haghaidh feithiclí leictreacha, téamh agus fuarú ceantair, eintitis stocshealbhaíochta ola lárnacha agus hidrigin. Tá go dtí an 17 Deireadh Fómhair 2024 ag na Ballstáit anois chun an Treoir a thrasuí ina ndlí náisiúnta.