Mistoqsijiet frekwenti dwar il-politika tal-UE dwar ir-Roaming

Ir-roaming huwa meta tuża l-mobile jew it-tablet tiegħek waqt li tivvjaġġa b’mod okkażjonalibarra mill-pajjiż fejn tgħix jew li għandek fih rabtiet stabbli miegħu, jiġifieri taħdem jew tistudja fih. Sakemm tqatta’ aktar ħin f’pajjiżek milli barra, jew tuża s-SIM card tiegħek aktar f’pajjiżek milli barra, inti tibbenefika mir-roaming daqslikieku f’pajjiżek. Għalhekk, inti mhux se tiġi mitlub tħallas aktar minn dak li normalment tħallas f’pajjiżek għat-telefonati, l-SMS u l-użu tad-data tiegħek fl-UE. Ir-reġim attwali tar-Roaming Daqslikieku f’Pajjiżek ġie stabbilit fl-2017 u bir-Regolament il-ġdid qed jiġi estiż u mtejjeb.

Jekk diġà għandek ir-Roaming Daqslikieku f’Pajjiżek (RLAH) jew inti klijent ġdid, m’għandek bżonn tikkonfigura xejn. L-operatur tiegħek ikompli japplika awtomatikament it-tariffi domestiċi meta tmur barra mill-pajjiż.

Iva. Meta tagħmel telefonata, tibgħat SMS, jew tuża data minn pajjiż ieħor tal-UE, dawn se jitħallsu jew jitnaqqsu mill-volumi tal-pjan tat-tariffa nazzjonali tiegħek eżattament daqslikieku kont f’pajjiżek (fil-pajjiż fejn tgħix, taħdem jew tistudja). M’għandek bżonn tħallas xejn iżjed. Kemm jekk tuża l-mobile tiegħek meta ssiefer perjodikament fl-UE jew inkella fil-pajjiż fejn tgħix, inti se tuża r-Roaming Daqslikieku f’Pajjiżek. Dawn ir-regoli tar-Roaming daqslikieku f’pajjiżek issa ġew estiżi sal-2032.

Ir-roaming Daqslikieku f’Pajjiżek se jkun it-tariffa prestabbilita tar-roaming fil-pjanijiet kollha li jinkludu r-roaming.  Jekk trid tixtri pjan bit-tariffa ġdid li jinkludi r-roaming, l-operatur tiegħek se jippreżentalek awtomatikament dak il-pjan tat-tariffa li għandu r-Roaming Daqslikieku f’Pajjiżek. Jekk diġà għandek ir-Roaming Daqslikieku f’Pajjiżek attiv, inti se żżommu.

Jekk f’pajjiżek għandek telefonati u SMS mingħajr limitu, se jkollok telefonati u SMS mingħajr limitu meta tkun qed tuża r-roaming fl-UE. Jekk f’pajjiżek għandek data tal-mobile mingħajr limitu jew data tal-mobile irħisa ħafna, l-operatur tiegħek jista’ japplika limitu ta’ salvagwardja (b’użu ġust) fuq l-użu tad-data waqt ir-roaming. Jekk dan huwa l-każ, l-operatur irid jinfurmak minn qabel dwar dan il-limitu u jrid javżak fil-każ li tilħaq dan il-limitu. Dak il-limitu ta’ salvagwardja se jkun għoli biżżejjed biex ikopri ħafna mill-ħtiġijiet tar-roaming tiegħek, jekk mhux kollha. Lil hinn minn dan il-limitu, tista’ tkompli r-roaming tad-data, soġġett għal tariffa żgħira, li hija limitata għal €2/GB mill-1 ta’ Lulju 2022 u se tonqos progressivament għal €1 fl-2027.

Tista’ tuża r-Roaming Daqslikieku f’Pajjiżek kull meta tivvjaġġa f’pajjiż tal-UE ieħor li mhux il-pajjiż fejn fil-fatt tgħix (ir-residenza proprja tiegħek). Jekk tmur tgħix fit-tul f’pajjiż ieħor tal-UE u tistabbilixxi residenza hemmhekk, hemm ċans li ma tkunx tista’ tibbenefika minn offerti tar-Roaming Daqslikieku f’Pajjiżek minn operatur fil-pajjiż li tkun ġej minnu. Madankollu, tkun tista’ tuża r-Roaming Daqslikieku f’Pajjiżek b’abbonament tal-mobile tal-pajjiż ta’ residenza l-ġdid tiegħek meta ssiefer f’pajjiż ieħor fl-UE.

Ir-Reġim tar-Roaming Daqslikieku f’Pajjiżek huwa disponibbli fis-27 pajjiż tal-UE KOLLHA: l-Awstrija, il-Belġju, il-Bulgarija, il-Kroazja, Ċipru, ir-Repubblika Ċeka, id-Danimarka, l-Estonja, il-Finlandja, Franza, il-Ġermanja, il-Greċja, l-Ungerija, l-Irlanda, l-Italja, il-Latvja, il-Litwanja, il-Lussemburgu, Malta, in-Netherlands, il-Polonja, il-Portugall, ir-Rumanija, is-Slovenja, is-Slovakkja, Spanja, l-Iżvezja. 

Ir-Reġim tar-Roaming Daqslikieku f’Pajjiżek huwa disponibbli wkoll fil-pajjiżi taż-Żona Ekonomika Ewropea: L-Iżlanda, il-Liechtenstein, in-Norveġja.

Il-pajjiżi barra mill-UE/miż-ŻEE ma humiex koperti mir-Roaming Daqslikieku f’Pajjiżek, iżda ħafna operaturi jagħżlu li jestendu dawn l-offerti għal pajjiżi terzi wkoll.

Peress li r-Renju Unit ħareġ mill-Unjoni Ewropea, ir-reġim tar-Roaming Daqslikieku f’Pajjiżek ma japplikax għall-ivvjaġġar lejn ir-Renju Unit. Filwaqt li xi operaturi għażlu li jestendu r-Roaming Daqslikieku f’Pajjiżek għar-Renju Unit, dan ma huwiex obbligu. Għandek tiċċekkja mal-operatur rispettiv tiegħek it-tariffi tar-roaming rilevanti meta tivvjaġġa lejn ir-Renju Unit.

Għandek tiċċekkja mal-operatur tiegħek il-pjan tar-roaming li tkun abbonajt għalih u kwalunkwe restrizzjoni applikabbli. Jekk tkun abbonajt għal kuntratt u għażilt l-għażla prestabbilita tar-Roaming Daqslikieku f’Pajjiżek, tista’ tikkontesta kwalunkwe imposta addizzjonali mal-operatur tiegħek, li għandu jkollu proċedura ta’ lmenti fis-seħħ. Jekk l-operatur jippersisti, għandek tinnotifika lill-korp rilevanti f’pajjiżek, normalment lir-regolatur nazzjonali tat-telekomunikazzjoni tiegħek, li jista’ jagħtik parir ulterjuri. Jista’ jkun li jkollok tħallas aktar għal telefonati lejn numri ta’ servizzi b’valur miżjud speċjali.

Bħalma ilu minn Ġunju 2017, ir-Regolament il-ġdid dwar ir-roaming jiżgura li nistgħu nkomplu ngawdu telefonati, SMS u d-data tal-mobile mingħajr tariffi addizzjonali aħna u nivvjaġġaw fl-UE.

Minbarra l-istabbiliment ta’ tariffi massimi ġodda bl-ingrossa li l-operaturi jħallsu lil xulxin għas-servizzi tar-roaming, hemm ukoll regoli ġodda li jżidu aktar benefiċċji għall-konsumaturi: biex b’hekk tkun tista’ tuża l-aħħar servizzi innovattivi anke meta tivvjaġġa u biex tkun protett aħjar minn tariffi moħbija. Dawn il-benefiċċji l-ġodda jinkludu li jkollok l-istess kwalità u veloċità tal-mobile barra mill-pajjiż bħalma għandek f’pajjiżek (meta teknikament fattibbli), li jkollok aktar informazzjoni biex tipprevjeni tariffi żejda moħbija, jiġifieri meta ċċempel lejn numri tas-servizzi b’valur miżjud minn barra jew jekk il-mobile tiegħek jaqbad ma’ network mhux terrestri meta tivvjaġġa bil-baħar jew bl-ajruplan jew permezz ta’ mekkaniżmi ta’ interruzzjoni meta jintlaħqu ċerti limiti. Ir-regoli l-ġodda jiżguraw ukoll li tkun tista’ tilħaq is-servizzi ta’ emerġenza faċilment u b’mod effiċjenti mill-ismartphone tiegħek, u li tkun infurmat b’mezzi alternattivi biex iċċempel 112, bħal permezz ta’ SMS, applikazzjonijiet jew messaġġi f’ħin reali, meta tkun qed tivvjaġġa barra mill-pajjiż u dwar applikazzjonijiet ta’ twissija pubblika, fejn rilevanti.

Ir-Roaming daqslikieku f’pajjiżek ifisser li għandek tkun tista’ tuża s-servizz tal-mobile bl-istess mod bħal f’pajjiżek. Dan jinkludi wkoll il-kwalità, bħall-veloċità jew l-aċċess għall-4G jekk normalment ikollok 4G f’pajjiżek. F’xi każijiet ma huwiex possibbli li tiġi offruta l-istess kwalità minħabba li n-network jista’ ma jkunx tajjeb daqs dak li normalment tuża f’pajjiżek, jew it-topografija tal-pajjiż li żżur tista’ tkun differenti pereżempju bil-muntanji jew b’ħafna gżejjer. Hemm fatturi differenti li jistgħu jaffettwaw is-servizz tal-mobile iżda l-operatur tiegħek għandu jagħmel l-almu tiegħu biex joffri l-istess kwalità bħal f’pajjiżek meta dan ikun teknikament possibbli.

L-operatur tiegħek għandu jinfurmak b’mod ċar dwar il-kwalità tas-servizz tar-roaming. Il-kuntratt tiegħek għandu jinkludi informazzjoni dwar kif is-servizz tar-roaming jista’ jvarja mis-servizz li tuża f’pajjiżek u għaliex is-servizz xi drabi ma jkunx l-istess bħal f’pajjiżek. Il-kuntratt għandu jinkludi wkoll informazzjoni dwar kif għandu jiġi ppreżentat ilment meta l-kwalità tas-servizz ma tkunx kif mistennija.

L-operatur tiegħek għandu jippubblika wkoll informazzjoni, pereżempju fuq il-paġna web tiegħu, dwar il-kwalità tas-servizz. Dik l-informazzjoni għandha tkun aktar dettaljata mill-kuntratt. Għandha tispjega għaliex servizz tar-roaming jista’ jkun differenti minn dak f’pajjiżek, b’mod partikolari, id-devjazzjonijiet mill-veloċitajiet massimi ta’ upload u download irreklamati jew stmati li jiġu offruti domestikament, u kif dawn id-differenzi jistgħu jaffettwaw is-servizz tar-roaming. L-informazzjoni tista’ tinkludi wkoll spjegazzjoni dwar kif kwalunkwe limitazzjoni fil-volum, il-veloċità, il-ġenerazzjonijiet u t-teknoloġiji disponibbli tan-network u parametri oħra tal-kwalità tas-servizz jistgħu fil-prattika jkollhom impatt fuq is-servizz tar-roaming tad-data, u b’mod partikolari fuq l-użu tal-kontenut, l-applikazzjonijiet u s-servizzi waqt ir-roaming.

Meta l-istess ġenerazzjoni tan-network, pereżempju 4G, tkun disponibbli fil-pajjiż li tkun qed iżżur, normalment għandu jkollok aċċess għaliha. L-operatur tiegħek għandu jiżgura li jkollok aċċess għall-istess network u kwalità bħal meta tkun f’pajjiżek. F’xi każijiet, dan ma jkunx possibbli minħabba li l-istess network jew teknoloġija tista’ ma tkunx disponibbli fil-pajjiż li tkun qed iżżur. Id-disponibbiltà tan-network tvarja madwar l-UE, l-aħħar networks tal-mobile jistgħu ma jkunux jintużawx kullimkien fl-istess ħin u mhux dejjem tkun disponibbli l-istess veloċità tan-network tal-mobile. Dan jista’ jkun il-każ tan-networks 5G.

Barra minn hekk, l-operatur tiegħek għandu jinfurmak dwar il-kwalità tas-servizz tal-mobile li tista’ tistenna waqt ir-roaming. Għandek tkun tista’ ssib din l-informazzjoni ddikjarata fil-kuntratt tiegħek u fuq is-sit web tal-operatur.

Kull meta taqsam il-fruntiera, l-operatur tiegħek għandu jibgħatlek messaġġ awtomatiku mingħajr ħlas bl-informazzjoni personalizzata bażika tiegħek dwar l-ipprezzar tat-tariffi tar-roaming, inkluż il-VAT, li tapplika għat-telefonati li tagħmel u li tirċievi, l-SMS li tibgħat u l-użu ta’ servizzi regolati tar-roaming tad-data. L-informazzjoni għandha tinkludi wkoll kwalunkwe politika ta’ użu ġust li japplika l-operatur tiegħek, pereżempju jekk l-operatur japplika limitu għall-volum tad-data li tista’ tikkonsma meta tagħmel użu mir-roaming. Għandha tinkludi wkoll informazzjoni dwar kwalunkwe ħlas addizzjonali li jista’ japplika wara li tkun ikkonsmajt dak il-limitu tal-volum tad-data.  Il-messaġġ għandu jinkludi informazzjoni dwar ċerti servizzi li ma humiex bla ħlas, bħat-telefonati lejn hotline jew is-servizzi tal-klijenti.

Tista’ tinforma lill-operatur tiegħek li ma tixtieqx tirċievi din l-informazzjoni.

Minbarra l-informazzjoni dwar l-ipprezzar, l-operatur tiegħek dejjem irid jinfurmak li t-telefonati lejn in-numru uniku Ewropew ta’ emerġenza 112 huma mingħajr ħlas u kif tista’ taċċessa servizzi ta’ emerġenza b’mezzi oħra fil-pajjiż li tkun qed iżżur. Il-messaġġ awtomatiku għandu jinkludi link għal paġna web fejn tista’ tara liema komunikazzjonijiet oħra ta’ emerġenza huma disponibbli fil-pajjiż li tkun fih, pereżempju SMS ta’ emerġenza, applikazzjonijiet ta’ emerġenza u simili. Inti dejjem se tirċievi din l-informazzjoni kull darba li tidħol f’pajjiż ieħor tal-UE.

Il-fornituri tar-roaming għandhom jiżguraw li tintbagħatlek notifika meta s-servizzi tar-roaming tad-data jkunu laħqu 80 % tal-limitu finanzjarju jew tal-volum miftiehem.

Il-fornituri tar-roaming għandhom jipprovdu notifiki wkoll meta tikkonsma aktar minn €100 f’perjodu ta’ ħlas ta’ kull xahar. In-notifika għandha tindika l-proċedura li għandek issegwi jekk tixtieq tkompli tuża servizzi tar-roaming.

Il-klijenti jistgħu jagħżlu li ma jibqgħux jirċievu dan il-messaġġ u l-limiti billi jinnotifikaw lill-operaturi tagħhom.

It-telefonati lejn numri speċifiċi ta’ servizzi b’valur miżjud jistgħu jinkludu telefonati lill-kumpaniji tal-assigurazzjoni, linji tal-ajru, helpdesks ta’ servizzi għall-klijenti, eċċ. Dawn jinkludu wkoll it-trażmissjoni ta’ SMS għal-logħob u d-divertiment, bħal meta tivvota f’kompetizzjoni tat-televiżjoni, jew tidħol f’logħba. It-telefonati jew il-messaġġi lejn dawn in-numri minn pajjiżek jistgħu jinkludu xi kostijiet jew jistgħu jkunu mingħajr ħlas, skont is-servizz. Meta tkun barra mill-pajjiż, it-telefonati jew il-messaġġi lejn numri tas-servizzi b’valur miżjud normalment jinkludu tariffi addizzjonali li tista’ ma tkunx qiegħed tistenna. Numru li tista’ ċċempel mingħajr ħlas minn pajjiżek jista’ ma jkunx mingħajr ħlas barra mill-pajjiż. Bl-istess mod, jekk ikollok tħallas tariffa żgħira biss meta ċċempel numru minn pajjiżek, it-tariffa tista’ tkun aktar għalja meta ċċempel minn barra l-pajjiż.

Ir-regoli tar-roaming għandhom l-għan li jżidu l-għarfien tiegħek li n-numri ta’ servizzi b’valur miżjud jistgħu jkunu soġġetti għal tariffi addizzjonali. Għandek tkun tista’ ssib informazzjoni dwar in-numri tal-mobile tas-servizzi b’valur miżjud fil-kuntratt tiegħek, fuq paġna web iddedikata, kif ukoll permezz tal-SMS li tirċievi meta taqsam il-fruntiera lejn pajjiż ieħor tal-UE.

Għat-telefonati li huma mingħajr ħlas f’pajjiżek iżda li jistgħu jkunu bil-ħlas waqt ir-roaming, l-operatur jeħtieġ li jinkludi informazzjoni dwar il-ħlas addizzjonali lejn numri tal-mobile mingħajr ħlas waqt ir-roaming fuq paġna web apposta, li se tinkludi wkoll informazzjoni dwar il-firxiet ta’ numri għas-servizzi b’valur miżjud.

Ir-regoli tal-UE dwar ir-roaming japplikaw biss għan-networks tal-mobile terrestri. Sakemm int tkun direttament konness ma’ network tal-mobile terrestri (eż. fuq ix-xmajjar, il-lagi jew tul il-kosta) xorta tista’ tuża r-roaming daqslikieku f’pajjiżek. Normalment meta tkun fuq vapur fuq l-ilma miftuħ jew matul titjira, tkun qed tirriskja li taqbad ma’ network mhux terrestri. Is-servizzi li jiġu pprovduti permezz ta’ tipi oħra ta’ networks tar-radju mhux terrestri bħal permezz ta’ sistemi satellitari abbord vapuri jew ajruplani, ma humiex soġġetti għal-limiti vinkolanti fuq il-prezzijiet tar-reġim tar-Roaming Daqslikieku f’Pajjiżek. Dawn is-servizzi normalment ikunu għaljin.

Meta tkun qed tivvjaġġa bil-baħar jew bl-ajru, il-mobile tiegħek jista’ awtomatikament jaqbad ma’ network mhux terrestri, ibbażat fuq is-satellita.  Ir-regoli tal-UE dwar ir-roaming japplikaw biss għan-networks tal-mobile terrestri. Biex tiġi protett minn tariffi moħbija, għandek tirċievi SMS biex iwissik li l-mobile tiegħek ikun qabad ma’ tali network u jinformak dwar il-prezzijiet. F’każ li tkompli tuża l-mobile tiegħek, jew l-applikazzjonijiet bl-użu ta’ data tal-mobile ikomplu jaħdmu fuq il-mobile tiegħek, u tilħaq €50 ta’ tariffi addizzjonali, jew limitu predefinit ieħor, is-servizzi tal-mobile jieqfu awtomatikament, sakemm ma jkunx speċifikat mod ieħor minnek. Ir-regoli l-ġodda jobbligaw lill-operaturi jieħdu l-passi raġonevoli kollha biex jipproteġu lill-klijenti tagħhom minn tariffi addizzjonali. Dawn jistgħu jinkludu l-possibbiltà li wieħed jagħżel li ma jużax ir-roaming fuq l-ajruplani u d-dgħajjes, u miżuri operattivi tan-network li kemm jista’ jkun jagħtu prijorità lin-networks terrestri. L-operaturi għandhom jinfurmaw lill-klijenti tar-roaming tagħhom dwar il-possibbiltà li jirrinunzjaw b’mod manwali u istantanju għar-roaming fuq l-apparat telefoniku tagħhom, jew permezz tas-settings jew inkella bl-attivazzjoni tal-modalità tat-titjira.

Meta tidħol fl-Istat membru li fih tkun se ssir iż-żjara, inti tirċievi SMS ta’ merħba mill-fornitur tar-roaming tiegħek li tindika li jistgħu jsiru telefonati lejn 112 mingħajr ħlas f’każ ta’ emerġenza. Inti tirċievi wkoll link għal paġna web li jkun fiha informazzjoni dwar mezzi oħra ta’ aċċess li jintużaw fl-Istat membru li fih tkun se ssir iż-żjara, pereżempju applikazzjoni ta’ emerġenza, SMS jew messaġġ f’ħin reali. Jekk ma tkunx tista’ ċċempel fuq “112” tista’ tuża dawn il-mezzi ta’ aċċess għal servizzi ta’ emerġenza.

Il-biċċa l-kbira tal-Istati Membri implimentaw sistemi ta’ Xandir Ċellulari jew sistemi ta’ SMS ibbażati fuq il-Post li jagħmlu possibbli t-trażmissjoni tat-twissijiet pubbliċi lill-utenti finali tar-roaming, mingħajr il-ħtieġa tal-ebda azzjoni min-naħa tal-konsumaturi. Xi Stati Membri jibagħtu twissijiet pubbliċi permezz ta’ applikazzjonijiet tal-mobile. Jekk tmur f’wieħed minn dawn l-Istati Membri, fl-SMS ta’ merħba tirċievi link għal paġna web fejn jiġi spjegat kif tniżżel l-applikazzjoni tal-mobile.

It-tweġibiet inklużi f’dan id-dokument ma jirrappreżentawx u huma mingħajr preġudizzju għall-pożizzjoni uffiċjali tal-Kummissjoni u jippruvaw jippreżentaw biss ir-regoli tar-roaming b’mod aċċessibbli għall-konsumaturi. Il-Kummissjoni ma tinterpretax id-dritt tal-UE b’mod vinkolanti. Huwa f’idejn il-qrati nazzjonali biex jiżguraw li r-Regolament jiġi implimentat b’mod korrett u f’idejn il-Qorti tal-Ġustizzja Ewropea biex tinterpreta r-regoli.