Is-suq tal-aċċess mobbli bl-ingrossa huwa meqjus bħala “mhux suxxettibbli għal regolamentazzjoni ex ante fil-livell tal-UE” (fil-prinċipju jirrikjedi miżuri ta’ aċċess) mill-2007, u mhuwiex irregolat b’tali mod imkien fl-Ewropa. Id-Deċiżjoni tal-Kummissjoni tfisser li s-CTU ma tistax tadotta l-abbozz ta’ miżura tagħha, kif innotifikat.
Fl-20 ta’ Novembru 2021, l-Awtorità Regolatorja Nazzjonali Ċeka (CTU) innotifikat lill-Kummissjoni l-abbozz ta’ miżura tagħha li tipproponi regolament dwar is-suq tal-aċċess mobbli fiċ-Ċekja. Fl-20 ta’ Diċembru 2021, il-Kummissjoni infurmat lis-CTU li kellha dubji serji dwar il-kompatibbiltà tal-abbozz ta’ miżura mad-dritt tal-UE u fetħet investigazzjoni fil-fond. Fl-24 ta’ Jannar 2022, il-Korp ta’ Regolaturi Ewropej tal-Komunikazzjonijiet Elettroniċi (BEREC) ħareġ l-opinjoni tiegħu dwar id-dubji serji tal-Kummissjoni, u appoġġa parzjalment is-sejbiet inizjali tal-Kummissjoni. Illum, il-Kummissjoni Ewropea ħarġet id-deċiżjoni finali tagħha li tagħlaq l-investigazzjoni fil-fond. Il-Kummissjoni Ewropea talbet lis-CTU tirtira l-abbozz ta’ miżura tagħha li tipproponi regolamentazzjoni tas-suq tal-aċċess mobbli bl-ingrossa.
L-aċċess bl-ingrossa għall-mowbajl jinxtara minn operaturi tat-telefonija mobbli li ma jkollhomx l-infrastruttura tagħhom stess jew żviluppata biżżejjed. Tali operaturi ta’ networks mobbli virtwali (MVNOs) jistgħu jipprovdu s-servizzi mobbli tagħhom lill-utenti finali billi jiddependu fuq networks li huma proprjetà ta’ u operati minn operaturi ta’ networks mobbli (MNOs). Dawn l-hekk imsejħa ftehimiet nazzjonali dwar ir-roaming normalment jiġu stabbiliti permezz ta’ negozjati kummerċjali. Madankollu, fin-nuqqas ta’ ftehim kummerċjali, l-aċċess jista’ jingħata skont kundizzjonijiet deskritti b’mod strett minn awtorità regolatorja (jew tal-kompetizzjoni) bħala prekundizzjonijiet għal-liċenzji tal-ispettru, bħala parti mir-rimedji għall-fużjonijiet, jew biex tiġi ssalvagwardjata l-kompetizzjoni f’każ ta’ dominanza ppruvata fis-suq.
Fl-abbozz ta’ miżura notifikata tagħha, is-CTU rreferiet għall-fatt li l-prezzijiet bl-imnut għat-telefonija mobbli huma partikolarment għoljin fiċ-Ċekja. Skont is-CTU, l-operaturi mobbli virtwali ma jistgħux joffru servizzi kompetittivi minħabba kundizzjonijiet allegatament sfavorevoli għall-aċċess bl-ingrossa. Għalhekk, is-CTU pproponiet li tidentifika l-akbar tliet operaturi tal-mowbajl (jiġifieri O2, IT-Mobile u Vodafone) bħala li għandhom saħħa sinifikanti fis-suq (“SMP”), u konsegwentement ipproponiet li dawn it-tliet operaturi jiġu obbligati jipprovdu roaming nazzjonali lill-operaturi kollha.
Madankollu, il-Kummissjoni tqis li l-abbozz ta’ miżura tas-CTU mhuwiex ġustifikat biżżejjed peress li ma jqisx biżżejjed l-iżviluppi attwali u probabbli tas-suq fuq terminu qasir sa medju.
Skont il-kundizzjonijiet tal-irkant tal-2020 5G, O2 diġà hija obbligata tipprovdi roaming nazzjonali lit-tliet detenturi tal-ispettru 5G, jiġifieri CentroNet, Nordic Telecom u lill-PODA. Dan l-obbligu li jiġi pprovdut aċċess għall-ispettru ta’ O2 huwa bbażat fuq termini orjentati lejn il-kost u huwa validu sal-2029. Din hija r-raġuni għaliex il-Kummissjoni tqis li huwa fl-interess ta’ dawk li jfittxu aċċess li jidħlu malajr kemm jista’ jkun sabiex jirkupraw l-ispejjeż tagħhom u jibbenefikaw minn dan ir-regolament għal perjodu itwal. Dan jippermetti lil dawk l-operaturi jikkompetu b’mod effettiv mat-tliet MNOs fil-livell tal-bejgħ bl-imnut. Barra minn hekk, f’każ li O2 jirrifjuta jew jittardja l-għoti ta’ aċċess għal raġunijiet mhux ġustifikati, is-CTU jkollha l-istrumenti legali meħtieġa biex tinforza dan ir-regolament diġà eżistenti. Barra minn hekk, O2 ma tistax tipprojbixxi lit-tliet parteċipanti milli jerġgħu jbiegħu mill-ġdid tali aċċess lil operaturi virtwali.
Għalhekk, il-Kummissjoni tqis li l-infurzar tal-obbligi regolatorji diġà eżistenti imposti bħala parti mill-kundizzjonijiet tal-ispettru jenħtieġ li jgħin biex isiru bidliet pożittivi fis-suq mobbli fil-livell tal-konsumatur fiċ-Ċekja. Id-dħul fis-suq ta’ operaturi ġodda tal-mowbajl (CentroNet, Nordic, PODA), ibbażat fuq l-użu tal-obbligu tar-roaming nazzjonali impost fuq O2 u/jew permezz tal-introduzzjoni tan-netwerks tagħhom stess fil-futur qrib, għandu l-potenzjal li joħloq pressjoni kompetittiva fis-suq bl-imnut u bl-ingrossa. Hija l-fehma tal-Kummissjoni kif diġà espressa fl-ittra ta’ dubji serji, li fil-każ ta’ żewġ parteċipanti ġodda (Nordic Telecom u PODA), huma jew diġà laħqu l-limiti tal-istazzjonijiet bażi jew huma qrib tagħha. L-evalwazzjoni tal-Kummissjoni ta’ dan l-aspett speċifiku tmur id f’id ma’ dik tal-BEREC, li ppubblika l-opinjoni tiegħu stess dwar il-każ.
Is-CTU tipproponi li timponi sett sħiħ ta’ obbligi ex ante bbażati fuq is-sejba ta’ dominanza konġunta bejn it-tliet MNOs ewlenin attivi fis-suq Ċek. Madankollu, skont il-prinċipji tal-liġi tal-kompetizzjoni u l-ġurisprudenza, sejba ta’ dominanza konġunta teħtieġ li jiġu ssodisfati għadd ta’ kriterji stretti, fost l-oħrajn li s-suq huwa simetriku u trasparenti għall-membri tal-oligopolju, li t-tliet operaturi kollha de facto jsegwu politika komuni u li jistgħu jirritaljaw jekk wieħed minnhom jiddevja mill-politika konġunta.
Il-Kummissjoni tqis li fiċ-Ċekja, dawn il-kriterji għad-dominanza konġunta ma ġewx issodisfati. Fejn l-operaturi japplikaw strateġiji ta’ pprezzar differenti u fejn operatur wieħed (O2) jeħtieġ li jikkonforma ma’ regolamentazzjoni stretta tal-aċċess, is-suq ma jistax jitqies bħala simetriku u trasparenti. Barra minn hekk, l-ishma tas-suq differenti (fil-livell tal-operaturi) u l-istrutturi differenti tal-ispejjeż tat-tliet operaturi ewlenin (b’mod partikolari għal Vodafone, li, filwaqt li hija attiva fis-suq bl-ingrossa, mhijiex parti mill-ftehim ta’ kondiviżjoni tan-netwerk bejn T-Mobile u O2/CETIN) jistgħu jkomplu jenfasizzaw din l-asimmetrija.
Il-Kummissjoni tosserva wkoll li maż-żmien, it-tnaqqis fil-prezz bl-imnut, normalment mibdi minn operatur wieħed, jiġi segwit minn oħrajn u jwassal għal tnaqqis fil-livell ġenerali tal-prezzijiet bl-imnut fis-suq. Kieku t-tnaqqis fil-prezzijiet kien ta’ natura ta’ ritaljazzjoni u t-tliet operaturi setgħu jaġixxu b’mod indipendenti mill-kompetituri u l-klijenti tagħhom, il-prezzijiet kienu jerġgħu jogħlew, qrib il-livelli preċedenti wara perjodu ta’ ritaljazzjoni.
B’mod ġenerali, il-Kummissjoni tosserva li l-istruttura tas-suq Ċek ma tappoġġax il-konklużjonijiet tas-CTU dwar is-saħħa sinifikanti kollettiva fis-suq. Għall-kuntrarju, fis-suq Ċek diġà hemm kundizzjonijiet favorevoli għad-dħul fis-suq ta’ operatur ġdid tal-mowbajl, li jista’ jevolvi minn MVNO għal MNO (abbażi tar-roaming nazzjonali fornut minn O2 fuq termini orjentati lejn il-kost, jew bħala konsegwenza tad-drittijiet tal-ispettru akkwistati). Tali parteċipanti ġodda jistgħu wkoll joffru aċċess għall-MVNO u jistgħu jkunu mistennija li joħolqu pressjoni kompetittiva addizzjonali kemm fil-livell tal-bejgħ bl-imnut kif ukoll fil-livell tal-operaturi għall-benefiċċju tal-konsumaturi Ċeki.
Id-Deċiżjoni tal-Kummissjoni dwar dan il-każ hija disponibbli online fuq CIRCABC.