L-iżvilupp tar-riċerka Ewropea u l-użu tal-IA

L-avvanzi xjentifiċi u teknoloġiċi huma l-forzi mexxejja li jtejbu l-IA u l-applikazzjoni tagħha f’diversi oqsma. Ir-riċerkaturi tal-UE diġà qed jisfruttaw l-IA b’modi rivoluzzjonarji, mit-titjib tat-trattamenti tal-kanċer sas-soluzzjoni ta’ kwistjonijiet ambjentali u t-titjib tat-tbassir tal-impatt tat-terremoti.

Il-Kummissjoni tippermetti din ir-riċerka innovattiva dwar l-IA permezz ta’ strateġiji differenti. Il-White Paper tal-2020 dwar l-IA, il-Pjanijiet Koordinati dwar l-IA, il-Pakkett dwar l-Innovazzjoni fl-IA u l-Pjan ta’ Azzjoni Kontinentali għall-IA kollha jenfasizzaw l-importanza tal-iżvilupp u l-użu tal-IA li hija affidabbli u allinjata mal-valuri Ewropej. Bħala parti mill-Kummissjoni, l-Uffiċċju tal-UE għall-IA qed imexxi b’mod attiv l-implimentazzjoni ta’ dawn l-istrateġiji, flimkien mar-rwol ewlieni tiegħu fl-infurzar tal-Att dwar l-IA — b’mod partikolari għall-IA bi skop ġenerali — filwaqt li jippromwovi l-iżvilupp u l-adozzjoni ta’ IA affidabbli u jsaħħaħ il-kooperazzjoni internazzjonali.

Permezz tal-programmi Orizzont Ewropa u Ewropa Diġitali, il-Kummissjoni tinvesti aktar minn EUR 1 biljun fis-sena fl-IA, b’miżuri biex tiffinanzja u tiskala ideat u soluzzjonijiet innovattivi. L-għan huwa li jiġu mobilizzati investimenti addizzjonali mis-settur privat u mill-Istati Membri biex jintlaħaq volum ta’ investiment annwali ta’ EUR 20 biljun matul dan id-deċennju.

Orizzont Ewropa , il-programm primarju ta’ finanzjament tal-UE għar-riċerka, alloka EUR 2,6 biljun għar-riċerka u l-iżvilupp tal-IA għas-snin 2021-2022. Barra minn hekk, taħt Orizzont Ewropa, f’April 2024 tnedew diversi sejħiet, b’aktar minn EUR 112-il miljun f’finanzjament għal proġetti tal-IA u tat-teknoloġija kwantistika. Dan jinkludi EUR 50 miljun għall-avvanz ta’ mudelli kbar tal-IA, EUR 15-il miljun għat-tisħiħ tat-trasparenza u l-affidabbiltà tal-IA. B’mod parallel, il-Programm Ewropa Diġitali ddedika aktar minn EUR 1 biljun fl-2021-2024 biex jappoġġa l-iżvilupp u l-użu tal-IA.

Il-Pakkett dwar l-Innovazzjoni fl-IA saħħaħ l-investiment fir-riċerka u l-użu tal-IA bit-tħabbir ta’ diversi inizjattivi vvalutati sa EUR 4 biljun għall-perjodu 2024-2027. Dawn l-inizjattivi se jappoġġaw l-iżvilupp tal-mewġa l-ġdida ta’ teknoloġiji ġenerattivi tal-IA u l-użu tagħhom f’setturi industrijali ewlenin tal-UE u fis-settur pubbliku.

L-UE ffinanzjat ukoll għadd kbir ta’ proġetti fil-qasam tal-IA kemm ma’ Orizzont Ewropa kif ukoll ma’ Orizzont 2020 (il-programm ta’ finanzjament tal-UE għar-riċerka u l-innovazzjoni mill-2014 sal-2020). Dawn il-proġetti ħadmu fuq soluzzjonijiet f’oqsma diversi bħall-agrikoltura, il-kura tas-saħħa, il-manifattura u t-trasport. L-applikazzjonijiet tal-IA diġà juru benefiċċju dirett għaċ-ċittadini f’oqsma bħas-saħħa, l-ambjent, u l-ġlieda kontra d-diżinformazzjoni. L-għadd ta’ proġetti ffukati fuq l-IA jew fuq l-użu ta’ għodod tal-IA ffinanzjati minn Orizzont 2020 u minn Orizzont Ewropa ilu jikber sena b’sena.

Dawn u azzjonijiet u investimenti strateġiċi oħra qed jippermettu l-kundizzjonijiet għall-iżvilupp u l-adozzjoni tal-IA. L-UE għandha l-għan li toħloq ekosistema b’saħħitha għan-negozji ġodda, xprunata mill-eċċellenza u l-fiduċja, li tippermetti l-innovazzjoni u tikkapitalizza fuq il-bażi xjentifika b’saħħitha tal-Ewropa, l-edukazzjoni ta’ kwalità għolja, u r-riċerkaturi b’talent. Il-Fabbriki tal-IA jagħtu l-ħajja lil din l-ekosistema billi jikkombinaw ir-riżorsi tas-supercomputing, iċ-ċentri tad-data, u l-kapital uman biex jiżviluppaw mudelli u applikazzjonijiet avvanzati tal-IA. B’mod parallel, l-inizjattiva GenAI4EU tavvanza l-IA ġenerattiva sabiex l-industriji strateġiċi u s-settur pubbliku tal-Ewropa jibqgħu kompetittivi. Dan irawwem ekosistemi tal-innovazzjoni miftuħa, filwaqt li jħeġġeġ il-kollaborazzjoni bejn in-negozji ġodda u l-entitajiet tal-IA biex jiżviluppaw u jużaw applikazzjonijiet ibbażati fuq l-IA.

L-istrateġija tal-UE dwar l-IA tinkludi inizjattivi biex tiġi ffaċilitata t-tranżizzjoni mil-laboratorju għas-suq, tiġi promossa r-riċerka, titħeġġeġ l-adozzjoni tal-IA, u tiġi ffinanzjata l-innovazzjoni. L-azzjonijiet ewlenin jinkludu t-trawwim ta’ sħubijiet pubbliċi-privati, l-appoġġ għar-riċerka dwar l-IA, il-forniment ta’ faċilitajiet tal-ittestjar, u l-iżvilupp ta’ suq Ewropew għal soluzzjonijiet tal-IA. Billi tibni suq għal soluzzjonijiet affidabbli tal-IA u timmobilizza l-kapaċitajiet ta’ riċerka, l-UE beħsiebha ssir mexxejja globali fl-IA.

In-Networks Ewropej ta’ Eċċellenza fl-IA (NoEs) jiġbru flimkien l-aktar imħuħ brillanti tal-IA fl-Ewropa biex jindirizzaw il-problemi diffiċli tal-IA. L-NoEs jibbenefikaw minn finanzjament kemm taħt Orizzont 2020 kif ukoll taħt Orizzont Ewropa u qed imexxu r-riċerka u l-iżvilupp ’il quddiem. Dawn in-networks ta’ klassi dinjija jinkludu porzjon sinifikanti tal-aqwa għarfien espert tal-Ewropa dwar l-IA. Dawn irawmu sinerġija u massa kritika fl-IA Ewropea biex jgħinu biex l-avvanzi fl-IA jissarrfu f’impatti tanġibbli fid-dinja reali f’diversi oqsma.

Dawn l-inizjattivi differenti huma akkumpanjati minn politiki differenti li jaħdmu lejn il-viżjoni komuni ta’ IA Affidabbli. Biex jappoġġa l-innovazzjoni, l-Att dwar l-IA għandu dispożizzjonijiet speċifiċi relatati mar-riċerka xjentifika. Ir-regolament mhuwiex applikabbli għal kwalunkwe attività relatata mar-riċerka, l-ittestjar u l-iżvilupp tal-IA qabel ma tiġi kkummerċjalizzata jew tibda topera. Din l-eżenzjoni ma tapplikax għall-ittestjar f’xenarji tad-dinja reali. Dan ikopri biss is-sistemi tal-IA (inkluż l-output tagħhom) li ġew żviluppati u mqiegħda fis-servizz speċifikament għall-iskop uniku tar-riċerka u l-iżvilupp xjentifiċi.

Dan għaliex l-IA qed tikseb prominenza fir-riċerka xjentifika, tixpruna l-iskoperti, u timbotta l-konfini. L-UE trid taċċellera l-adozzjoni tal-IA mix-xjenzati - permezz ta' aċċess imtejjeb għad-data, il-qawwa komputazzjonali, u t-taħriġ - iżda wkoll biex tiżgura l-integrità u l-preċiżjoni tal-proċess xjentifiku. Għal dan il-għan, il-linji gwida dwar l-użu responsabbli tal-IA ġenerattiva fir-riċerka ġew ippubblikati f’Marzu 2024.

L-Uffiċċju tal-IA jippromwovi wkoll l-innovazzjoni b’diversi modi. Pereżempju, il-Konsulent Xjentifiku Ewlieni tal-Uffiċċju tal-IA jżomm l-istandard ta’ eċċellenza xjentifika fl-evalwazzjoni tal-mudelli tal-IA u fl-esplorazzjoni ta’ metodoloġiji innovattivi. L-Uffiċċju tal-IA jimmonitorja wkoll ix-xejriet emerġenti u jistimula l-adozzjoni tal-IA, f’kooperazzjoni maċ-Ċentri Ewropej tal-Innovazzjoni Diġitali.