AI-excellentie: Randvoorwaarden voor de ontwikkeling en toepassing van KI

De EU beschikt over sterke troeven om een bloeiend ecosysteem voor start-ups en innovatie op het gebied van AI tot stand te brengen. Met een toenemend aantal snelgroeiende AI-startups, universiteiten en onderzoekscentra beschikt Europa over hoogwaardig onderwijs, een getalenteerde pool van onderzoekers en een sterke wetenschappelijke basis.

In de mededeling over het stimuleren van start-ups en innovatie op het gebied van betrouwbare KI worden acties en investeringen voor de komende jaren geschetst. Het doel ervan is start-ups en industrieën in de EU in staat te stellen hun potentieel te benutten om wereldwijd koplopers te worden bij de ontwikkeling van betrouwbare geavanceerde AI-modellen, -systemen en -toepassingen.

Verwerven, bundelen en delen van beleidsinzichten

De succesvolle ontwikkeling en toepassing van AI hangt af van een aantal voorwaarden. Er is een efficiënt en functioneel governance- en coördinatiekader nodig om schaalvoordelen op te bouwen en synergieën te bevorderen. Ook zijn grote, hoogwaardige en veilige gegevens nodig, samen met de rekeninfrastructuur om deze gegevens op te slaan, te analyseren en te verwerken.

Het delen van kennis en beleidsinzichten en het coördineren van beleidsmaatregelen en investeringen kan een belangrijk concurrentievoordeel zijn. Dit geldt met name voor zo'n snel ontwikkelend gebied als AI. Sinds 2018 hebben alle lidstaten aanzienlijke inspanningen geleverd om nationale strategieën inzake AI te ontwikkelen of om een AI-dimensie op te nemen in bestaande strategieën en programma’s. Hun werk heeft een gestructureerde reflectie over de prioriteiten en doelstellingen voor de ontwikkeling en toepassing van AI vergemakkelijkt. En het heeft in veel lidstaten een breder publiek debat op gang gebracht.

De acties van de Commissie op dit gebied zijn erop gericht:

• de voordelen van nationale strategieën maximaliseren en voorgestelde acties versnellen
• ten volle te profiteren van de technische expertise van door de Europese Commissie gefaciliteerde deskundigengroepen inzake AI, zoals de deskundigengroep op hoog niveau inzake AI;
• de uitwisselingen en samenwerking via de groep van de lidstaten inzake KI en digitalisering van de Europese industrie te versterken.

Benut het potentieel van data

Er zijn twee belangrijke drijfveren die innovatie zullen stimuleren:

1. "AI-fabrieken" zijn opgericht door de Commissie om het leiderschap van Europese start-ups te versterken en de opkomst van concurrerende AI-ecosystemen in de EU te stimuleren. Dit zijn open ecosystemen die zijn gevormd rond Europese openbare supercomputers en die belangrijke materiële en personele middelen samenbrengen die nodig zijn voor de ontwikkeling van generatieve AI-modellen en -toepassingen. AI-fabrieken omvatten AI-specifieke supercomputers, bijbehorende datacenters - in de nabijheid of verbonden via hogesnelheidsnetwerken - en het menselijk kapitaal om deze middelen effectief te gebruiken. Zo brengen ze supercomputer- en AI-experts, dataspecialisten, onderzoekers, startups en eindgebruikers samen. 
2. Het initiatief “GenAI4EU” zal het gebruik van generatieve AI in de belangrijkste strategische industriële ecosystemen van de EU stimuleren en de in de industriestrategie van de EU beschreven transitietrajecten ondersteunen. “GenAI4EU” zal de ontwikkeling aanmoedigen van grote open innovatie-ecosystemen ter bevordering van de samenwerking tussen AI-startups en AI-exploitanten in de industrie en de publieke sector.

Dit omvat industriële toepassingen (zoals productie), maar weerspiegelt ook de inzet van de EU om haar economie te vergroenen en de klimaatverandering aan te pakken. De belangrijkste toepassingsgebieden van “GenAI4EU” zullen profiteren van de “AI-fabrieken” en de relevante hoogwaardige gegevens in de gemeenschappelijke Europese dataruimten.

Het initiatief zal de ontwikkeling ondersteunen van belangrijke toepassingen die gebruikmaken van generatieve AI om hun prestaties of capaciteiten te verbeteren. Het onlangs opgerichte Europees AI-bureau zal de vooruitgang bij de ontwikkeling van deze strategische toepassingen monitoren aan de hand van concrete uitvoeringsdoelstellingen.

Deze monitoringactiviteit zal worden gekoppeld aan de beoordeling via het Europees platform voor transitietrajecten.