De EU loopt voorop in AI-onderzoek, werkt samen met wetenschappers en financiert projecten om veilige en ethische toepassingen van AI te ontwikkelen, waarbij AI “made in Europe” wordt bevorderd, van het laboratorium tot de markt.
Wetenschap en technologische vooruitgang zijn de drijvende krachten die AI en de toepassing ervan in meerdere domeinen verbeteren. EU-onderzoekers benutten AI al op baanbrekende manieren, van het verbeteren van kankerbehandelingen tot het oplossen van milieuproblemen en het verbeteren van de voorspellingen van de gevolgen van aardbevingen.
De Commissie maakt dit baanbrekende AI-onderzoek mogelijk via verschillende strategieën. In het witboek over KI van 2020, de gecoördineerde plannen voor KI en het recente AI-innovatiepakket wordt collectief benadrukt hoe belangrijk het is om betrouwbare KI te ontwikkelen en uit te rollen die in overeenstemming is met de Europese waarden. Als onderdeel van de Commissie stuurt het AI-bureau van de EU actief aan op de uitvoering van deze strategieën, naast zijn sleutelrol bij de handhaving van de AI-verordening — met name voor AI voor algemeen gebruik — en bevordert het tegelijkertijd de ontwikkeling en toepassing van betrouwbare AI en versterkt het de internationale samenwerking.
Financiering en schaalvergroting van AI-innovatie
Via de programma’s Horizon Europa en Digitaal Europa investeert de Commissie meer dan 1 miljard EUR per jaar in AI, met maatregelen om innovatieve ideeën en oplossingen te financieren en op te schalen. Het doel is aanvullende investeringen van de particuliere sector en de lidstaten te mobiliseren om in de loop van dit decennium een jaarlijks investeringsvolume van 20 miljard EUR te bereiken.
Horizon Europa, het primaire EU-financieringsprogramma voor onderzoek, heeft 2,6 miljard EUR toegewezen aan onderzoek en ontwikkeling op het gebied van AI voor de jaren 2021-2022. Ook in het kader van Horizon Europa werden in april 2024 verschillende oproepen gelanceerd, met meer dan 112 miljoen EUR aan financiering voor AI- en kwantumtechnologieprojecten. Dit omvat 50 miljoen EUR voor het bevorderen van grote AI-modellen en 15 miljoen EUR voor het verbeteren van de transparantie en betrouwbaarheid van AI. Tegelijkertijd heeft het programma Digitaal Europa in 2021-2024 meer dan 1 miljard EUR uitgetrokken ter ondersteuning van de ontwikkeling en uitrol van AI.
Het AI-innovatiepakket heeft de investeringen in AI-onderzoek en -uitrol versterkt met de aankondiging van meerdere initiatieven ter waarde van maximaal 4 miljard EUR voor de periode 2024-2027. Deze initiatieven zullen de ontwikkeling van de nieuwe golf van generatieve AI-technologieën en de toepassing ervan in belangrijke industriële sectoren in de EU en de publieke sector ondersteunen.
De EU heeft ook een groot aantal projecten op het gebied van AI gefinancierd met zowel Horizon Europa als Horizon 2020 (het EU-financieringsprogramma voor onderzoek en innovatie van 2014-2020). Deze projecten werkten aan oplossingen op uiteenlopende gebieden zoals landbouw, gezondheidszorg, productie en transport. AI-toepassingen hebben al direct voordelen voor burgers op gebieden als gezondheid, milieu en de bestrijding van desinformatie. Het aantal projecten dat gericht is op AI of op het gebruik van AI-instrumenten die door Horizon 2020 en Horizon Europa worden gefinancierd, neemt elk jaar toe.
Het creëren van een ecosysteem van excellentie
Deze en andere strategische acties en investeringen scheppen de voorwaarden voor de ontwikkeling en toepassing van AI. De EU streeft naar een bloeiend ecosysteem voor start-ups, gedreven door excellentie en vertrouwen, dat innovatie mogelijk maakt en profiteert van de sterke wetenschappelijke basis van Europa, hoogwaardig onderwijs en getalenteerde onderzoekers. AI-fabrieken brengen dit ecosysteem tot leven door supercomputingbronnen, datacenters en menselijk kapitaal te combineren om geavanceerde AI-modellen en -toepassingen te ontwikkelen. Tegelijkertijd bevordert het GenAI4EU-initiatief generatieve AI, zodat de strategische industrieën en de publieke sector in Europa concurrerend blijven. Het bevordert open innovatie-ecosystemen en moedigt samenwerking tussen AI-startups en -entiteiten aan om op AI gebaseerde toepassingen te ontwikkelen en uit te rollen.
De AI-strategie van de EU omvat initiatieven om de overgang van het laboratorium naar de markt te vergemakkelijken, onderzoek te bevorderen, de invoering van AI aan te moedigen en innovatie te financieren. Kernacties zijn onder meer het bevorderen van publiek-private partnerschappen, het ondersteunen van AI-onderzoek, het aanbieden van testfaciliteiten en het ontwikkelen van een Europese marktplaats voor AI-oplossingen. Door een marktplaats voor betrouwbare AI-oplossingen op te bouwen en onderzoekscapaciteiten te mobiliseren, wil de EU een wereldleider op het gebied van AI worden.
De European Networks of Excellence in AI (NoE's) brengen de slimste AI-geesten in Europa samen om uitdagende AI-problemen aan te pakken. NoE's profiteren van financiering in het kader van zowel Horizon 2020 als Horizon Europa en stimuleren onderzoek en ontwikkeling. Deze netwerken van wereldklasse omvatten een aanzienlijk deel van Europa's topexpertise op het gebied van AI. Zij bevorderen synergie en een kritische massa in Europese AI om de vooruitgang op het gebied van AI te helpen vertalen naar tastbare reële effecten op verschillende gebieden.
Beleid ter bevordering van onderzoek
Deze verschillende initiatieven worden geflankeerd door verschillende beleidsmaatregelen die gericht zijn op de gemeenschappelijke visie op betrouwbare KI. Om innovatie te ondersteunen, bevat de AI-verordening specifieke bepalingen met betrekking tot wetenschappelijk onderzoek. De verordening is niet van toepassing op activiteiten in verband met AI-onderzoek, -tests en -ontwikkeling voordat zij op de markt wordt gebracht of in werking wordt gesteld. Deze vrijstelling is niet van toepassing op tests in reële scenario's. Het heeft alleen betrekking op AI-systemen (met inbegrip van de output ervan) die specifiek zijn ontwikkeld en in gebruik zijn genomen met als enig doel wetenschappelijk onderzoek en wetenschappelijke ontwikkeling.
Dit komt omdat AI steeds meer bekendheid krijgt in wetenschappelijk onderzoek, doorbraken stimuleert en grenzen verlegt. De EU wil de invoering van AI door wetenschappers versnellen - door betere toegang tot gegevens, rekenkracht en opleiding - maar ook om de integriteit en nauwkeurigheid van het wetenschappelijke proces te waarborgen. Daartoe zijn in maart 2024 de richtsnoeren voor een verantwoord gebruik van generatieve AI in onderzoek gepubliceerd.
Het AI Office promoot innovatie ook op verschillende manieren. Zo handhaaft de leidende wetenschappelijke adviseur van het AI-bureau de norm van wetenschappelijke excellentie bij de evaluatie van AI-modellen en de verkenning van innovatieve methodologieën. Het AI-bureau volgt ook opkomende trends en stimuleert de invoering van AI, in samenwerking met de Europese digitale-innovatiehubs.
Gerelateerde inhoud
Grote afbeelding
De EU streeft ernaar betrouwbare kunstmatige intelligentie (AI) op te bouwen die mensen op de eerste plaats zet.
Zoek verder
De Commissie zet zich in om ervoor te zorgen dat AI werkt voor mensen door digitale vaardigheden te bevorderen en een mensgerichte benadering van AI wereldwijd te bevorderen.
De EU bevordert acties en investeringen om het juiste klimaat te scheppen voor de ontwikkeling en toepassing van AI in Europa.
De EU bevordert verschillende acties om het onderzoek naar AI te stimuleren en de overgang van de resultaten naar de markt te vergemakkelijken.
In de evaluatie van het gecoördineerde plan inzake AI in 2021 worden zeven sectorale actiegebieden voorgesteld waarop de EU strategisch leiderschap kan opbouwen.
Zie ook
AI-fabrieken benutten de supercomputercapaciteit van de Gemeenschappelijke Onderneming EuroHPC om betrouwbare geavanceerde generatieve AI-modellen te ontwikkelen.
Het Europees AI-bureau is het centrum van AI-expertise in de hele EU. Het speelt een sleutelrol bij de uitvoering van de AI-verordening, met name voor AI voor algemene doeleinden, en bevordert de ontwikkeling en het gebruik van betrouwbare AI en internationale samenwerking.
Taaltechnologieën openen de toegangspoort tot een meer verbonden, innovatiever en toegankelijker Europa.
De EU bevordert actief onderzoek, het scheppen van banen en innovatie door middel van betere en veiligere robots, terwijl de ethische aspecten van de geboekte vooruitgang worden gewaarborgd.
De EU-aanpak van artificiële intelligentie is gericht op excellentie en vertrouwen, met als doel onderzoek en industriële capaciteit te stimuleren en tegelijkertijd de veiligheid en de grondrechten te waarborgen.