Europees Waarnemingscentrum voor digitale media (EDMO)

Het Europees Waarnemingscentrum voor digitale media (EDMO) fungeert als knooppunt voor factcheckers, academici en andere relevante belanghebbenden om met elkaar samen te werken. Het moedigt hen aan om actief contact te maken met mediaorganisaties, deskundigen op het gebied van mediageletterdheid en ondersteuning te bieden aan beleidsmakers. Dit helpt de acties in de strijd tegen desinformatie te coördineren.

De activiteiten van EDMO zijn gebaseerd op 5 onderdelen:

1. inkaart brengen van factcheckende organisaties in Europa en hen ondersteunen door gezamenlijke en grensoverschrijdende activiteiten en specifieke opleidingsmodules te bevorderen.
2. hetin kaart brengen, ondersteunen en coördineren van onderzoeksactiviteiten met betrekking tot desinformatie op Europees niveau, met inbegrip van de oprichting en regelmatige actualisering van een wereldwijd register van collegiaal getoetste wetenschappelijke artikelen over desinformatie.
3. het opzetten van een openbaar portaal voor mediabeoefenaars, leerkrachten en burgers van informatie en materialen die gericht zijn op het vergroten van het bewustzijn, het vergroten van de weerbaarheid tegen online desinformatie en het ondersteunen van mediageletterdheidscampagnes.
4. ontwerp van een kader om veilige en privacybeveiligde toegang tot de gegevens van platforms te waarborgen voor academische onderzoekers die werken aan een beter begrip van desinformatie.
5. ondersteuning van overheidsinstanties bij het toezicht op het beleid van onlineplatforms om de verspreiding en de impact van desinformatie te beperken.

EDMO zal zijn belangrijkste functies in twee fasen bouwen. De eerste fase zal zich richten op de uitrol van een kerndienstinfrastructuur en de governanceregels van het Waarnemingscentrum vaststellen. De tweede zal nationale en regionale onderzoekshubs voor digitale media in de EU oprichten.

De tweede fase van EDMO is begonnen met de lancering van 8 hubs die met meer dan 11 miljoen euro worden gefinancierd via de Connect Europe Facility, die zal helpen bij de uitvoering en uitbreiding van de werkzaamheden van EDMO. Hun doel is maatregelen te nemen om het vermogen van de EDMO om schadelijke desinformatiecampagnes op nationaal en EU-niveau aan te pakken te vergroten en de impact ervan op de samenleving en de democratie te analyseren. De hubs zijn geselecteerd na de lancering van de tweede oproep tot het indienen van voorstellen om het bereik van het Europees Waarnemingscentrum voor digitale media (EDMO) in juni 2020 uit te breiden.

Bestuur

EDMO wordt beheerd door een consortium onder leiding van het European University Institute in Florence, Italië. Het consortium omvat het bedrijf Athens Technology Center uit Griekenland, Aahrus University uit Denemarken, en de fact-check organisatie Pagella Politica uit Italië.

EDMO heeft een governancestructuur die volledig onafhankelijk is van overheden, waaronder de Europese Commissie. De governancestructuur bestaat uit een adviesraad die belast is met het vaststellen van de werkingsregels en de strategie van het Waarnemingscentrum en een raad van bestuur die verantwoordelijk is voor de uitvoering van het contract in overleg met de adviesraad.

Achtergrond

De oprichting van het Waarnemingscentrum is een van de elementen van het gedetailleerde actieplan van de Commissie tegen desinformatie, dat in december 2018 is gepubliceerd. Het plan heeft tot doel de vermogens te versterken en de samenwerking tussen de lidstaten en de EU op vier belangrijke gebieden te versterken:

1. verbetering van de detectie
2. coördinerende reacties
3. werken met online platforms en industrie
4. bewustmaking en empowerment van burgers om online te reageren op desinformatie

De Commissie heeft in juni 2020 een tweede oproep tot het indienen van voorstellen gelanceerd om het bereik van het Europees Waarnemingscentrum voor digitale media (EDMO) uit te breiden. De tweede fase van het project financiert de oprichting van nationale en multinationale onderzoekshubs voor digitale media in heel Europa met 11 miljoen euro via de Connecting Europe Facility.

De Commissie heeft in 2019 de eerste aanbesteding uitgeschreven voor de oprichting van het Europees Waarnemingscentrum voor digitale media. Een consortium onder leiding van het Europees Universitair Instituut in Florence won de aanbesteding, die tot 2,5 miljoen euro omvat.