De toekomst van de landbouw is hier

Horizon Europa

In het kader van het Horizon Europa-programma is onderzoek en innovatie (R&I) een belangrijke motor voor het versnellen van de transitie naar duurzame, gezonde en inclusieve voedselsystemen. De Commissie heeft geïnvesteerd in Horizon 2020-projecten om innovatie in de landbouwsector te stimuleren, en in het kader van de tweede pijler van Horizon Europa zal 9 miljard EUR worden geïnvesteerd in cluster 6 „voedsel, bio-economie, natuurlijke hulpbronnen, landbouw, visserij, aquacultuur en het milieu”, met inbegrip van het gebruik van digitale oplossingen voor de landbouwsector. Daarnaast zullen in het kader van pijler II, cluster 4, „Digital, Industry and Space”, innovatieve technologieën zoals IoT, cloud en edge computing, AI, robotica en blockchain worden getest en gevalideerd in landbouwgebruiksgevallen.

Cluster 4: Digitaal, Industrie en Ruimte

Testen en valideren van innovatieve technologieën door middel van use cases in de landbouw: IoT, AI, robotica, blockchain en edge computing.

Cluster 6: Voedsel, bio-economie, natuurlijke hulpbronnen, landbouw en milieu

• Toepassing van geavanceerde technologieën in de agrovoedingssector: drones, smart IoT, AI, upscaling real-time sensor data, 5G en edge oplossingen voor landbouw op afstand
• Cross-batenanalyse
• Potentiële marktexploratie, routekaart voor de invoering van technologieën

DIGITAAL

Het DIGITAL-programma:

• Een gemeenschappelijke Europese ruimte voor landbouwgegevens
• AI-test- en experimenteerfaciliteiten
• Digitale innovatie hubs
• Digitale vaardigheden

Een gemeenschappelijke Europese ruimte voor landbouwgegevens

• De Commissie zal steun verlenen aan de tenuitvoerlegging van een gemeenschappelijke Europese ruimte voor landbouwgegevens, die het betrouwbaar delen en bundelen van landbouwgegevens vergemakkelijkt.
• De dataruimte zal de economische en milieuprestaties van de landbouwsector verbeteren.
• Het zal het gebruik van natuurlijke hulpbronnen optimaliseren en bijdragen tot de doelstellingen van de Green Deal en het gemeenschappelijk landbouwbeleid.

Bij de ontwikkeling van governance- en bedrijfsmodellen voor de gemeenschappelijke Europese ruimte voor landbouwgegevens zal rekening worden gehouden met de veranderende regelgevingsomgeving en ervaringen met de EU-gedragscode inzake het delen van landbouwgegevens in contractuele overeenkomsten.

Faciliteiten voor het testen en experimenteren van kunstmatige intelligentie

• In het kader van het programma Digitaal Europa zullen de Europese Commissie en de lidstaten in verschillende sectoren, waaronder de agrovoedingssector, grootschalige referentietest- en experimenteerfaciliteiten (TEF) voor AI van wereldklasse ontwikkelen.
• Innovatieve technologieleveranciers zoals start-ups en kmo’s zullen profijt hebben van professionele ondersteuning bij het testen en valideren van hun AI- en roboticaoplossingen onder reële omstandigheden.
• De invoering van betrouwbare KI voor de Europese agrovoedingssector zal een impuls krijgen.

TEF zal profiteren van upgrades naar wereldreferentiestandaarden.

Europese digitale-innovatiehubs

De Commissie zal het beste gebruik van digitale technologieën versnellen door Europese digitale-innovatiehubs (EDIH’s) op te zetten. In de landbouwsector zullen de ervaringen en lessen van de bestaande DIH SmartAgriHubs en AgroRobofood een goed referentiepunt zijn.

Europese DIH’s bieden technologische expertise en experimenteerfaciliteiten om de digitale transformatie van de industrie en de publieke sector mogelijk te maken.

Digitale vaardigheden

Zoals te zien in de grafische, (digitale) vaardigheden en training zijn essentieel voor het succes van de EDIH’s. Er zijn investeringen nodig om de digitale vaardigheden van de landbouwers te verbeteren. Dit kan worden bereikt via gespecialiseerde onderwijsprogramma’s of modules in belangrijke capaciteitsgebieden. Voorts moet steun worden verleend voor het ontwerpen en uitvoeren van specifieke cursussen in digitale technologieën voor professionals in de landbouwsector.

Wat zijn de belangrijkste doelstellingen van het nieuwe gemeenschappelijk landbouwbeleid?

Voorgesteld wordt het gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) na 2020 te structureren rond 9 specifieke doelstellingen en een horizontale doelstelling inzake digitalisering, kennis en innovatie. De lidstaten zullen beschikken over een portfolio van GLB-instrumenten die zij kunnen opnemen in hun nationale strategische GLB-plannen om de digitalisering in de landbouw en plattelandsgebieden te stimuleren, zoals adviesdiensten, kennisuitwisseling, investeringssteun of het Europees innovatiepartnerschap voor productiviteit en duurzaamheid in de landbouw (EIP-AGRI).

Het EIP-AGRI (Europees innovatiepartnerschap voor productiviteit en duurzaamheid in de landbouw) heeft tot doel:

• Innovatie voor concurrerende en duurzame land- en bosbouw in de EU bevorderen.
• Ondersteuning van innovatieve Operational Group (OG) projecten die gericht zijn op de behoeften van landbouwers om innovatieve oplossingen die klaar zijn voor de praktijk te co-creëren en te testen.
• Tot nu toe werden 2000 OG-projecten gefinancierd, waarvan een aantal zich bezighield met digitale innovaties.

Hoe zit het met de „van boer tot bord”-strategie?

Een van de pijlers van de Green Deal van de EU is de „van boer tot bord”-strategie. In deze strategie zijn de 2030-doelstellingen voor duurzame voedselproductie een uitdaging en ambitieus voor de landbouwsector, waarin digitaal een sleutel tot succes is. Een succesvolle implementatie van deze strategie was een IoF2020 use case over akkerbouw, waarbij IoT-technologieën werden gebruikt om het gebruik van pesticiden op het land te optimaliseren, schadelijke chemicaliën in het milieu tot een minimum te beperken en gewassen veilig te maken voor consumptie.

Zoals aangekondigd in de Europese datastrategie, zal de Commissie het onderzoek, de ontwikkeling en de grootschalige uitrol van cloudinfrastructuren en -diensten van de volgende generatie in de EU ondersteunen. Deze nieuwe cloud- en edgecapaciteiten moeten zeer veilig zijn, volledig interoperabel zijn en open, multi-vendor cloudplatforms en -diensten aanbieden. Zij zullen de Europese dataruimten mogelijk maken en innovatieve ecosystemen voor het delen van gegevens bevorderen op basis van Europese cloud- en edgeoplossingen.

Om de investeringsinspanningen te coördineren en belangrijke Europese industriële actoren te mobiliseren, riepen de conclusies van de Europese Raad en de gezamenlijke verklaring van de lidstaten over cloud van oktober 2020 op tot de oprichting van de Europese Alliantie voor industriële gegevens, Edge & Cloud. De alliantie kan dienen als een uniek platform voor belanghebbenden om EU-investeringen te plannen en strategische partnerschappen aan te moedigen om de industriële positie van Europa in de wereldwijde cloud- en edge computing-markt te versterken. De alliantie moet de integratie van deze investeringen ondersteunen met de investeringen die zijn gepland voor de uitrol van Europese dataruimten.

Indien verscheidene lidstaten gezamenlijk een mogelijk belangrijk project van gemeenschappelijk Europees belang (IPCEI) willen voorstellen dat gericht is op technologieën van de volgende generatie voor cloud- en randinfrastructuur en -diensten, zal de Commissie hen begeleiden om dit op te zetten in overeenstemming met de vereisten in de IPCEI-mededeling van 2014, die kunnen profiteren van de toewijzing van middelen uit de faciliteit voor herstel en veerkracht en een mogelijk meerlandenproject.

Hoe kan de Europese Cloud & Edge-strategie van invloed zijn op de landbouwsector?

Verwacht wordt dat de gemeenschappelijke Europese ruimte voor landbouwgegevens ten volle gebruik zal maken van Europese cloud-to-edge-infrastructuren en -diensten die in het kader van het DIGITAL-programma worden gefinancierd, zodra deze infrastructuren en diensten beschikbaar zijn.

Hoe zal de Europese datastrategie van invloed zijn op de landbouwsector?

De in februari 2020 aangenomen Europese datastrategie heeft tot doel een interne datamarkt tot stand te brengen en zo het mondiale concurrentievermogen van Europa te waarborgen. Dit betekent het mogelijk maken van gegevensuitwisseling en praktische, eerlijke en duidelijke regels inzake gegevensgebruik en -toegang. In de desbetreffende mededeling van de Commissie werd de oprichting van sector- en domeinspecifieke dataruimten aangekondigd, waaronder een gemeenschappelijke Europese ruimte voor landbouwgegevens.

De Commissie heeft in november 2020 een wet inzake gegevensbeheer voorgesteld, die maatregelen omvat om het vertrouwen in het delen van gegevens tussen ondernemingen (B2B) te vergroten. Dit schept EU-regels inzake neutraliteit om nieuwe gegevensbemiddelaars in staat te stellen te functioneren als betrouwbare organisatoren van gegevensuitwisseling, en omvat maatregelen om het hergebruik van bepaalde gegevens in het bezit van de overheidssector te vergemakkelijken.

Tegen medio 2021 zal de Europese Commissie een uitvoeringshandeling voorstellen om datasets van hoge waarde in een machineleesbaar formaat vrij beschikbaar te maken voor hergebruik. Vervolgens zal de Commissie tegen eind 2021 een gegevenswet voorstellen om het gebruik van particuliere gegevens door overheden te stimuleren, waarbij kwesties in verband met de toegang tot en het gebruik van gegevens in B2B-instellingen worden aangepakt.

Samenwerking is cruciaal voor het succes van Europa

Om echte uitmuntendheid in de digitalisering van de landbouw te bereiken, staat samenwerking voorop. De Europese Commissie toont de weg door middel van een doeltreffende en nauwe samenwerking tussen DG CNECT (directoraat-generaal Communicatienetwerken, inhoud en technologie) en DG AGRI (directoraat-generaal Landbouw en plattelandsontwikkeling), als voorbeeld voor alle belanghebbenden.

Zoals algemeen wordt geaccepteerd, zijn we sterker als we samenwerken. De communicatie tussen landbouwers, fabrikanten van landbouwmachines, coöperaties en leveranciers van pesticiden moet worden vergemakkelijkt, evenals voor particuliere actoren zoals digitale en landbouwministeries, en andere in de publieke sector. Alleen dan kunnen we slagen in de digitale transformatie van de landbouw.