Een vrije, levensvatbare en pluralistische mediaomgeving is van cruciaal belang om de burgers op de hoogte te houden, de macht ter verantwoording te roepen en open, democratische samenlevingen te versterken.
Dit initiatief kijkt naar de uitdagingen waarmee de nieuwsmediasector wordt geconfronteerd en streeft naar een coherent antwoord, waarbij verschillende beleids- en financieringsinstrumenten onder een gemeenschappelijke vlag worden samengebracht.
De Commissie ondersteunt de nieuwsmedia door:
Navigeer door de tabbladen voor meer details.
Bescherming van de vrijheid en pluriformiteit van de media
De vrijheid en pluriformiteit van de media zijn twee beginselen die zijn verankerd in het Europees Handvest van de grondrechten, en de Commissie speelt een rol bij de handhaving ervan.
- In het kader van het actieplan voor Europese democratieheeft de Commissie in 2021 eenaanbeveling over de bescherming, veiligheid en empowerment van journalisten en andere mediawerkers gepubliceerd. Het biedt ook ondersteunende acties, zoals het monitoren van de pluriformiteit en eigendom van de media, het verstrekken van juridisch advies aan journalisten en het stimuleren van mediakwaliteitsnormen en zelfregulering.
- Ter aanvulling van deze acties en de huidige mediaregels heeft de Commissie in september 2022 haar voorstel voor deEuropese verordening mediavrijheidgepubliceerd, een nieuwe reeks regels om de pluriformiteit en onafhankelijkheid van de media op de eengemaakte markt te beschermen. Deze handeling gaat vergezeld van een aanbeveling om interne waarborgen voor redactionele onafhankelijkheid aan te moedigen.
- De Commissie wil de positie vande pers- en mediaraden versterkenen bijdragen tot de verdere ontwikkeling van deontologische normen. Daarnaast brengt eenmechanisme voor snelle responsschendingen van de pers- en mediavrijheid op de voorgrond en biedt het praktische hulp aan bedreigde journalisten, met inbegrip van concrete instrumenten zoals advies en juridische ondersteuning, en biedt het onderdak en logistieke bijstand.
- Het door de EU ondersteundemonitoringsysteem voor media-eigendom voedt een landendatabank met informatie over media-eigendom en een systematische beoordeling van zowel relevante rechtskaders als risico’s voor de transparantie van media-eigendom.
- Na steun voor het in kaart brengen vannieuwsmediawoestijnenin de hele Unie,wijst de Commissie in 2023 financiering toe ter ondersteuning van nieuwsmediasectoren die van bijzonder belang zijn voor de democratie, zoals lokale en regionale media, gemeenschapsmedia en onderzoeksjournalistiek.
De veerkracht van de media vergroten
De Commissie wil de transformatie en het concurrentievermogen van de nieuwsmediasector ondersteunen.
- Het heeft tot doel een betere toegang tot financiering te vergemakkelijken door middel van twee acties:
- Enerzijds via toegang tot schulden, met de steun van InvestEU-garanties,voortbouwend op het succes van de garantiefaciliteit voor de culturele en creatieve sector (CCSGF), die de toegang tot financiering voor nieuwsmedia vergemakkelijkt.
- Anderzijds werkt de Commissie via eigenvermogensinstrumenten samen met stichtingen en filantropische investeerders in het kader van InvestEU om synergieën na te streven op gebieden met een hoge maatschappelijke waarde, waaronder steun voor democratie en nieuwsmedia.
- Daarnaast stimuleert de Commissie meer samenwerking in de nieuwsmedia, met behulp van subsidies in het kader van het programma Creatief Europa. Deze subsidies (“partnerschappenvoor journalistiek kunnen de sector helpen bij het testen van levensvatbare bedrijfsmodellen, het ontwikkelen van bedrijfs- en redactionele normen, het bevorderen van collaboratieve inhoud, opleiding en mobiliteit van professionals en het delen van beste praktijken.
- Deze steunmaatregelen vormeneen aanvulling op andere wetgevingsinitiatieven diehet concurrentievermogen en de financiële basis van de sector kunnen helpen versterken, zoals derichtlijn audiovisuele mediadiensten,de richtlijn auteursrecht op de digitale eengemaakte markt, de wet inzake digitale diensten, de wet inzake digitale markten en de algemene verordening gegevensbescherming.
- Voorts boodde herstel- en veerkrachtfaciliteit van deEU de lidstaten de gelegenheid om de veerkracht van de sector te versterken. Elk nationaal plan voor de herstel- en veerkrachtfaciliteit had de keuze om maatregelen op te nemen om de productie en distributie van digitale inhoud (mogelijk met inbegrip van digitale media) te stimuleren.
- In 2024 presenteerde de Commissie een nieuwe studie over overheidsfinanciering van de mediasector in heel Europa om goede praktijken inzake overheidsfinancieringsmechanismen in de lidstaten in kaart te brengen.
Ondersteuning van media-innovatie
Europese nieuwsmediabedrijven moeten nieuwe manieren vinden om concurrerender te zijn, hun inkomsten te verhogen en hun aanbod te verbeteren.
- De Commissie stelt voor dit probleem aan te pakken door steun te verlenen aan een Europees initiatief voor een “mediadataruimte”. Dit omvat gegevenstoepassingen, gegevensinfrastructuren, strategieën voor gegevensinteroperabiliteit, geavanceerde instrumenten enz. Het initiatief bouwt voort op de Europese datastrategie en wordt gefinancierd via het programma Digitaal Europa.
- Daarnaast ondersteunt het programma Horizon Europa innovatieve toepassingen en technologieën op mediagebied. Investeringen in modulaire en opensource-infrastructuurmediacomponenten zouden de opkomst van nieuwe bedrijfsmodellen en de toepassing ervan door traditionele en nieuwe media kunnen vergemakkelijken, waardoor de toegang van burgers tot op grote schaal verkregen informatie wordt verbeterd.
- Via de oproep tot het indienen van voorstellen voornieuwsmediaplatformswordt steun verleend aan projecten die het gebruik van hulpmiddelenuitbreiden en nieuwsinhoud op meerdere media leveren. In 2023 zal een tweede proefproject de oprichting van eennaar burgers gericht online videoplatform ondersteunen.
- De Commissie heeft in 2023 een“Media Industry Outlook”gepresenteerd waarin de belangrijkste trends in de mediasector worden onderzocht, van technologische vooruitgang tot opkomende productie- en consumptiepatronen. Een deel van de vooruitzichten en een onderliggende studierichten zich op de nieuwsmediasector.
Stimuleren van media-participatie
De Commissie wil een levendige en diverse publieke ruimte stimuleren, waarin burgers toegang hebben tot betrouwbare informatie, onder meer over EU-aangelegenheden.
- Met haar multimedia-acties wil de EU de burgers onafhankelijke informatie verstrekken over Europese onderwerpen die verder gaan dan lokale en nationale invalshoeken. De volgende soorten acties ontvangen steun: het tv-kanaal Euronews, berichtgeving over EU-aangelegenheden via een radionetwerk, datagestuurd nieuws over EU-aangelegenheden en meertalige inhoud op Europese platforms.
- Om de toegang tot informatie voor het jonge publiek te verbeteren, ondersteunt de Commissie de ontwikkeling van innovatieve en aantrekkelijke nieuwsprojecten voor jonge Europeanen. Projecten produceren en distribueren dagelijks tot nadenken stemmende inhoud, met meerdere standpunten, in aantrekkelijke formaten voor jongeren.
- Daarnaast ondersteunt de Commissie acties op het gebied van mediageletterdheid, zoals de publicatie van haar richtsnoeren voor mediageletterdheid,de publicatie van een toolbox voor mediageletterdheid in samenwerking met de Europese Groep van audiovisuele regelgevers (ERGA), deEuropese week van de mediageletterdheid en financiering voor projecten op het gebied van mediageletterdheid, om burgers van alle leeftijden te helpen door de moderne nieuwsomgeving te navigeren en beter toegerust te zijn om de dreiging van desinformatie het hoofd te bieden.
Betrokkenheid bij de mediasector
De Commissie houdt regelmatig uitwisselingen met de nieuwsmediasector om haar prioriteiten en uitdagingen beter te begrijpen en toe te werken naar een innovatieagenda voor de nieuwsmedia.
- Daartoe organiseert zij ten minste eenmaal per jaar een Europees nieuwsmediaforum (ENMF),waar nieuwsmediaorganisaties,professionals, vertegenwoordigers van het maatschappelijk middenveld en internationale organisaties bijeenkomen en onderwerpen in verband met nieuwsmedia worden besproken:
- In de eerste editie (maart 2021) werd de veiligheid van journalisten besproken.
- De tweede editie (november 2021) was gericht op industriële transformatie.
- De derde editie (november 2022) draaide om media-innovatie.
- Het gekozen onderwerp voor de vierde editie, die momenteel gepland staat voor het vierde kwartaal van 2023, is de Europese verordening mediavrijheid.
- De Commissie steunt de organisatie van eenEuropees festival voor journalistiek en media-informatiegeletterdheid dat gericht is op het versterken vande dialoog, de samenwerking en het partnerschap in de EU tussen journalisten, mediakanalen, waaronder publieke media, maatschappelijke organisaties en professionals op het gebied van mediageletterdheid.
Gerelateerde inhoud
Grote afbeelding
Het actieplan voor de media en de audiovisuele sector (MAAP) heeft tot doel de Europese media te stimuleren en de Europese culturele en technologische autonomie in het digitale decennium te helpen behouden.