Wydarzenie inaugurujące inicjatywę przewodnią nr 7 planu działania Komisji Europejskiej na rzecz eliminacji zanieczyszczeń odbyło się 4 kwietnia 2022 r. Wydarzenie to stanowiło punkt wyjścia dla informowania szerszego grona odbiorców o działaniach wspólnej grupy roboczej Komisji Europejskiej – Europejskiej Sieci ŻywychLaboratoriów (ENoLL) ds. technologii cyfrowych na rzecz zrównoważonego rozwoju, w tym eliminacji zanieczyszczeń. Otwarta dla wszystkich, zgromadziła członków platformy zainteresowanych stron na rzecz eliminacji zanieczyszczeń, przedstawicieli żywych laboratoriów z całej UE oraz sygnatariuszy i zwolenników w UE, a także innych zainteresowanych stron. Podczas inauguracji zaprezentowano dobre praktyki określone przez ENoLL w zakresie ograniczania zanieczyszczenia w obszarach takich jak mobilność, energia, gospodarowanie odpadami i zdrowie ludzkie. Zidentyfikowane przykłady dobrych praktyk dotyczyły również metod i narzędzi stosowanych przez żywe laboratoria, traktując priorytetowo te, które są łatwo powielalne, możliwe do przeniesienia i skalowalne przez zainteresowane miasta i społeczności.
Bezpośrednio po inauguracji odbyły się warsztaty z udziałem osób zajmujących się żywymi laboratoriami. Ogólnym celem było wykorzystanie wiedzy fachowej żywych laboratoriów w celu opracowania zaleceń dotyczących tego, w jaki sposób żywe laboratoria mogą wspierać swoje miasta i regiony w przekształcaniu się w ekologię i cyfryzację oraz w jaki sposób mogą one mieć rzeczywisty wpływ na społeczeństwo poprzez wspieranie podejmowania decyzji i kształtowania polityki na rzecz zrównoważonego rozwoju i zerowego poziomu emisji zanieczyszczeń.
Podczas warsztatów uczestnicy byli podzieleni na 3 grupy (pomieszczenia) i dyskutowali na temat tego, w jaki sposób żywe laboratoria mogą przyczynić się do przyjęcia ekologicznych rozwiązań cyfrowych i przejścia na zerowy poziom zanieczyszczeń. Zebrane odpowiedzi podzielono na następujące kategorie:
- Test (w środowisku otwartym/rzeczywistym) – przed zainwestowaniem
- Podejmowanie decyzji w oparciu o dowody i uczenie się regulacyjne
- Nowe modele zarządzania i nowe modele biznesowe
- Środowiska współprojektowania w celu określenia barier społecznych
- Generowanie wiedzy i wspieranie procesu decyzyjnego na szczeblu lokalnym
- Gromadzenie danych, zarządzanie nimi i ich monitorowanie
- Wymiana wiedzy między miastami
- Wspólne projektowanie i wdrażanie rozwiązań
- Uświadomienie obywatelom i miastom procesu zmiany paradygmatu
- Eksperymenty w rzeczywistych kontekstach w celu zwiększenia adekwatności i szybkości
- Gromadzenie dowodów na potrzeby polityki prowadzącej do działań na szczeblu lokalnym/krajowym/unijnym (w tym misji UE)
- Zmierzyć, co jest rzeczywiście istotne, i zrozumieć, co wszyscy
- Przyciąganie młodzieży i dzieci do zachęcania do zmian w rodzinach i społeczeństwie
- Wzmocnienie silnych powiązań i wzajemnych korzyści między środowiskiem a zdrowiem
- Procesy dematerializacyjne
W trzecim kwartale 2022 r. zaplanowano dwa dodatkowe warsztaty partycypacyjne, aby kontynuować dyskusję i wymianę wiedzy na temat wpływu na środowisko, które można osiągnąć za pomocą działań obejmujących różne dziedziny.
Wyniki tych i przyszłych warsztatów przyczynią się do określenia zestawu zaleceń, które mogą być skierowane do decydentów politycznych, samych żywych laboratoriów oraz miast/regionów, wraz z wykazem kluczowych wskaźników efektywności służących ocenie ich efektywności i skuteczności. Dzięki podnoszeniu świadomości miast na temat korzyści płynących z wykorzystywania żywych laboratoriów, aby stać się ekologicznymi i cyfrowymi, ze szczególnym uwzględnieniem zaangażowania obywateli, żywe laboratoria są narzędziem wspierającym osiągnięcie celów zerowego poziomu emisji zanieczyszczeń.