Wolność i pluralizm mediów są zasadniczymi filarami każdej demokracji i kluczowymi warunkami otwartej i wolnej debaty demokratycznej. Są one zapisane w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej (art. 11 ust. 2).
W grudniu 2020 r. Komisja przyjęła europejski plan działania na rzecz demokracji w celu wzmocnienia odporności europejskich demokracji. Wolność i pluralizm mediów stanowią centralny element planu działania, w którym zapowiedziano środki na rzecz promowania pluralizmu mediów, w tym trwałe finansowanie projektów koncentrujących się na prawnej i praktycznej pomocy dla dziennikarzy w UE i poza nią.
Ataki fizyczne, podżeganie w internecie i nadużywanie powództw przeciwko dziennikarzom śledczym w UE, gróźb śmierci, a nawet zabójstwa dziennikarzy śledczych w UE uwypukliły zagrożenia, z którymi często spotykają się dziennikarze śledczy, a w konsekwencji konieczność zwiększenia ich ochrony. Choć trwająca pandemia COVID-19 dowiodła znaczenia wiarygodnych wiadomości i pokazała zasadniczą rolę dziennikarzy w naszych społeczeństwach, pogłębiła ona również istniejące już zagrożenia dla dziennikarzy i ich bezpieczeństwa.
Dziennikarze w coraz większym stopniu badają kwestie będące przedmiotem wspólnego zainteresowania obywateli kilku państw członkowskich. Takie dochodzenia transgraniczne są jednak zazwyczaj złożone i wymagają dużych nakładów i często brakuje im odpowiedniego finansowania.
UE ogłasza zaproszenie do składania wniosków dotyczących następujących dwóch działań przygotowawczych:
Działanie przygotowawcze: Ogólnoeuropejski mechanizm reagowania na naruszenia wolności prasy i mediów (działanie 1)
Ogólnoeuropejski mechanizm szybkiego reagowania na naruszenia wolności prasy i mediów ma złagodzić konsekwencje pogorszenia się wolności prasy i mediów w niektórych państwach członkowskich i krajach kandydujących. Zapewni również systematyczne monitorowanie naruszeń wolności prasy i mediów w całej Unii Europejskiej. Mechanizm ten uwidoczni naruszenia oraz zapewni prawną i praktyczną pomoc dziennikarzom zagrożonym. Będzie ona prowadzona we współpracy z europejskimi, regionalnymi i lokalnymi zainteresowanymi stronami w dziedzinie wolności mediów.
Oczekuje się, że projekt ten będzie wspierał działania jednego konsorcjum organizacji działających na rzecz ochrony wolności mediów i bezpieczeństwa dziennikarzy w UE i krajach kandydujących.
Budżet ogółem: 1 950 000 EUR
Działanie przygotowawcze: Fundusz wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych dla dziennikarzy śledczych i organizacji medialnych w celu zapewnienia wolności mediów w UE (działanie 2)
Praca niezależnych organizacji medialnych i dziennikarzy śledczych ma kluczowe znaczenie dla ujawniania nadużyć w całej Unii i poza jej granicami, w tym prania pieniędzy i korupcji. Wysokiej jakości dziennikarstwo śledcze wymaga odpowiednich narzędzi i zasobów. Jednak dziennikarze śledczy są szczególnie podatni na zagrożenia, a ich zasoby są bardzo ograniczone.
Celem niniejszego działania przygotowawczego jest utworzenie funduszu wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych dla dziennikarzy śledczych i organizacji medialnych, aby zwiększyć wolność prasy i mediów oraz zapobiegać jej naruszeniom poprzez wspieranie w interesie publicznym produkcji wysokiej jakości niezależnych treści dziennikarskich, w tym w drodze współpracy transgranicznej.
Oczekuje się, że w ramach tego działania finansowane będą działania jednego konsorcjum organizacji.
Budżet ogółem: 1.800,000 EUR
Pytania dotyczące niniejszego zaproszenia należy przesyłać najpóźniej 22 października 2021 r. na adres CNECT-I1-CALLS@ec.europa.eu.
Pytania i odpowiedzi zostaną opublikowane anonimowo na tej stronie (więcej informacji na temat Państwa danych osobowych).