Ο νόμος για τη διακυβέρνηση των δεδομένων εξηγείται

Το οικονομικό και κοινωνικό δυναμικό των δεδομένων είναι τεράστιο: μπορεί να επιτρέψει νέα προϊόντα και υπηρεσίες που βασίζονται σε νέες τεχνολογίες, να καταστήσει την παραγωγή αποδοτικότερη και να παρέχει εργαλεία για την καταπολέμηση των κοινωνικών προκλήσεων. Στον τομέα της υγείας, για παράδειγμα, τα δεδομένα μπορούν να συμβάλουν στην παροχή καλύτερης υγειονομικής περίθαλψης, στη βελτίωση των εξατομικευμένων θεραπειών και στη θεραπεία σπάνιων ή χρόνιων ασθενειών. Είναι επίσης μια ισχυρή κινητήρια δύναμη για την καινοτομία και τις νέες θέσεις εργασίας, καθώς και ένας κρίσιμος πόρος για τις νεοσύστατες επιχειρήσεις και τις ΜΜΕ.

Ωστόσο, αυτό το δυναμικό δεν αξιοποιείται. Η κοινοχρησία δεδομένων στην ΕΕ παραμένει περιορισμένη λόγω ορισμένων εμποδίων (συμπεριλαμβανομένης της χαμηλής εμπιστοσύνης στην κοινοχρησία δεδομένων, ζητημάτων που σχετίζονται με την περαιτέρω χρήση δεδομένων του δημόσιου τομέα και της συλλογής δεδομένων για το κοινό συμφέρον, καθώς και τεχνικών εμποδίων).

Προκειμένου να αξιοποιηθεί πραγματικά αυτό το τεράστιο δυναμικό, πρέπει να διατεθούν περισσότερα δεδομένα, να ανταλλάσσονται με εμπιστοσύνη και να είναι τεχνικά εύκολο να επαναχρησιμοποιηθούν.

Ο νόμος για τη διακυβέρνηση των δεδομένων (DGA) είναι ένα διατομεακό μέσο που αποσκοπεί στη διάθεση περισσότερων δεδομένων μέσω της ρύθμισης της περαιτέρω χρήσης των δημόσιων/κρατούμενων, προστατευόμενων δεδομένων, μέσω της ενίσχυσης της κοινοχρησίας δεδομένων μέσω της ρύθμισης νέων διαμεσολαβητών δεδομένων και μέσω της ενθάρρυνσης της ανταλλαγής δεδομένων για αλτρουιστικούς σκοπούς. Τόσο τα προσωπικά όσο και τα μη προσωπικά δεδομένα εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της DGA και, όπου πρόκειται για δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα, εφαρμόζεται ο γενικός κανονισμός για την προστασία δεδομένων (ΓΚΠΔ). Εκτός από τον ΓΚΠΔ, οι ενσωματωμένες διασφαλίσεις θα αυξήσουν την εμπιστοσύνη στην κοινοχρησία και την περαιτέρω χρήση δεδομένων, προϋπόθεση για τη διάθεση περισσότερων δεδομένων στην αγορά.

Περαιτέρω χρήση ορισμένων κατηγοριών δεδομένων που κατέχουν φορείς του δημόσιου τομέα

Ποιοι είναι οι βασικοί στόχοι;

Η οδηγία για τα ανοικτά δεδομένα ρυθμίζει την περαιτέρω χρήση δημόσια/διαθέσιμων πληροφοριών που κατέχει ο δημόσιος τομέας. Ωστόσο, ο δημόσιος τομέας διαθέτει επίσης τεράστιες ποσότητες προστατευόμενων δεδομένων (π.χ. δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα και εμπορικά εμπιστευτικά δεδομένα) τα οποία δεν μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν ως ανοικτά δεδομένα, αλλά θα μπορούσαν να επαναχρησιμοποιηθούν βάσει ειδικής ενωσιακής ή εθνικής νομοθεσίας. Από τα δεδομένα αυτά μπορεί να εξαχθεί πληθώρα γνώσεων χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο ο προστατευόμενος χαρακτήρας τους, και η ΓΔΑ προβλέπει κανόνες και διασφαλίσεις για τη διευκόλυνση της περαιτέρω χρήσης, όποτε αυτό είναι δυνατόν βάσει άλλης νομοθεσίας.  

Πώς λειτουργεί στην πράξη;

• Τεχνικές απαιτήσεις για τον δημόσιο τομέα: Τα κράτη μέλη θα πρέπει να είναι τεχνικά εξοπλισμένα ώστε να διασφαλίζουν τον πλήρη σεβασμό της ιδιωτικής ζωής και της εμπιστευτικότητας των δεδομένων σε περιπτώσεις περαιτέρω χρήσης. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει μια σειρά εργαλείων, από τεχνικές λύσεις, όπως η ανωνυμοποίηση, η ψευδωνυμοποίηση ή η πρόσβαση σε δεδομένα σε ασφαλή περιβάλλοντα επεξεργασίας (π.χ. αίθουσες δεδομένων) που εποπτεύονται από τον δημόσιο τομέα, έως συμβατικά μέσα όπως οι συμφωνίες εμπιστευτικότητας που συνάπτονται μεταξύ του φορέα του δημόσιου τομέα και του περαιτέρω χρήστη.
• Βοήθεια από τον φορέα του δημόσιου τομέα: Εάν ένας φορέας του δημόσιου τομέα δεν μπορεί να χορηγήσει πρόσβαση σε ορισμένα δεδομένα για περαιτέρω χρήση, θα πρέπει να συνδράμει τον δυνητικό περαιτέρω χρήστη στην αναζήτηση της συγκατάθεσης του ατόμου για περαιτέρω χρήση των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα του) ή την άδεια του κατόχου των δεδομένων του οποίου τα δικαιώματα ή τα συμφέροντα ενδέχεται να θιγούν από την περαιτέρω χρήση. Επιπλέον, εμπιστευτικές πληροφορίες (π.χ. εμπορικά απόρρητα) μπορούν να αποκαλυφθούνγια περαιτέρω χρήση μόνο με την εν λόγω συγκατάθεση ή άδεια.
• Για να διαθέτει ακόμη περισσότερα δημόσια διαθέσιμα δεδομένα για περαιτέρω χρήση, η DGA περιορίζει την εξάρτηση από συμφωνίες αποκλειστικής περαιτέρω χρήσης δεδομένων (όπου ένας φορέας του δημόσιου τομέα χορηγεί τέτοιο αποκλειστικό δικαίωμα σε μία εταιρεία) σε συγκεκριμένες περιπτώσεις δημόσιου συμφέροντος.
• Λογικές αμοιβές: οι φορείς του δημόσιου τομέα μπορούν να επιβάλλουν τέλη για την περαιτέρω χρήση, εφόσον τα τέλη αυτά δεν υπερβαίνουν τις αναγκαίες δαπάνες. Επιπλέον, οι φορείς του δημόσιου τομέα θα πρέπει να παρέχουν κίνητρα για την περαιτέρω χρήση για επιστημονική έρευνα και άλλους μη εμπορικούς σκοπούς, καθώς και από ΜΜΕ και νεοφυείς επιχειρήσεις, μειώνοντας ή ακόμη και αποκλείοντας τη χρέωση.
• Ένας φορέας του δημόσιου τομέα θα έχει στη διάθεσή του έως και 2 μήνες για να λάβει απόφαση σχετικά με αίτημα περαιτέρω χρήσης.
• Τα κράτη μέλη μπορούν να επιλέξουν ποιοι αρμόδιοι φορείς θα υποστηρίξουν τους φορείς του δημόσιου τομέα που παρέχουν πρόσβαση στην περαιτέρω χρήση, για παράδειγμα παρέχοντας στους τελευταίους ένα ασφαλές περιβάλλον επεξεργασίας και συμβουλεύοντάς τους σχετικά με τον τρόπο βέλτιστης διάρθρωσης και αποθήκευσης δεδομένων ώστε να είναι εύκολα προσβάσιμα.
• Για να βοηθηθούν οι δυνητικοί περαιτέρω χρήστες να βρουν σχετικές πληροφορίες σχετικά με τα δεδομένα που κατέχουν οι δημόσιες αρχές, τα κράτη μέλη θα κληθούν να δημιουργήσουν ένα ενιαίο σημείο πληροφόρησης. Η Επιτροπή θα δημιουργήσει ένα ευρωπαϊκό ενιαίο σημείο πρόσβασης (με μητρώο με δυνατότητα αναζήτησης των πληροφοριών που συγκεντρώνονται από εθνικά ενιαία σημεία πληροφόρησης) προκειμένου να διευκολυνθεί περαιτέρω η περαιτέρω χρήση των δεδομένων στην εσωτερική αγορά και πέραν αυτής.

Παραδείγματα

• Η φινλανδική αρχή αδειοδότησης κοινωνικών δεδομένων και δεδομένων υγείας, η Findata, επεξεργάζεται αιτήματα και παρέχει πρόσβαση σε δεδομένα για περαιτέρω χρήση. Παραδείγματα πηγών δεδομένων της Findata είναι ο φορέας κοινωνικής ασφάλισης, το μητρώο συντάξεων και το μητρώο πληθυσμού.
• Η γαλλική εταιρεία DAMAE Medical βελτιώνει την τεχνολογία LC-OCT (Line-field Confocal Optical Coherence Tomography) που δίνει πρόσβαση στην απεικόνιση της κυτταρικής ανάλυσης των εσωτερικών μικροδομών του δέρματος μέχρι το χόριο, αμέσως και μη επεμβατικά με νέα δεδομένα κατάρτισης που διατίθενται μέσω του Γαλλικού Κέντρου Δεδομένων Υγείας. Στόχος του έργου είναι η βελτίωση της ικανότητας αυτής της τεχνολογίας να εντοπίζει καλύτερα πιθανά σημάδια καρκίνου του δέρματος και να οριοθετεί καλύτερα την περιοχή χειρουργικής επέμβασης.

Υπηρεσίες διαμεσολάβησης δεδομένων

Ποιοι είναι οι βασικοί στόχοι;

Πολλές εταιρείες φοβούνται επί του παρόντος ότι η ανταλλαγή των δεδομένων τους θα συνεπαγόταν απώλεια ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος και θα συνιστούσε κίνδυνο κατάχρησης. Η DGA καθορίζει ένα σύνολο κανόνων για τους παρόχους υπηρεσιών διαμεσολάβησης δεδομένων (των λεγόμενων διαμεσολαβητών δεδομένων, όπως οι αγορές δεδομένων), ώστε να διασφαλίζεται ότι θα λειτουργούν ως αξιόπιστοι διοργανωτές της κοινοχρησίας ή της συγκέντρωσης δεδομένων στους κοινούς ευρωπαϊκούς χώρους δεδομένων. Προκειμένου να αυξηθεί η εμπιστοσύνη στην κοινοχρησία δεδομένων, η νέα αυτή προσέγγιση προτείνει ένα μοντέλο που θα βασίζεται στην ουδετερότητα και τη διαφάνεια των διαμεσολαβητών δεδομένων, ενώ παράλληλα θα θέτει τα άτομα και τις εταιρείες στον έλεγχο των δεδομένων τους.

Πώς λειτουργεί στην πράξη;

Το πλαίσιο προσφέρει ένα εναλλακτικό μοντέλο στις πρακτικές χειρισμού δεδομένων των πλατφορμών Big Tech, οι οποίες έχουν υψηλό βαθμό ισχύος στην αγορά επειδή ελέγχουν μεγάλους όγκους δεδομένων.

Στην πράξη, οι μεσάζοντες δεδομένων θα λειτουργούν ως ουδέτεροι τρίτοι που συνδέουν άτομα και εταιρείες από τη μία πλευρά με τους χρήστες δεδομένων από την άλλη. Δεν μπορούν να ρευστοποιήσουν τα δεδομένα (π.χ. πωλώντας τα σε άλλη εταιρεία ή χρησιμοποιώντας τα για να αναπτύξουν το δικό τους προϊόν με βάση αυτά τα δεδομένα) και θα πρέπει να συμμορφώνονται με αυστηρές απαιτήσεις για τη διασφάλιση αυτής της ουδετερότητας και την αποφυγή συγκρούσεων συμφερόντων. Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι πρέπει να υπάρχει διαρθρωτικός διαχωρισμός μεταξύ της υπηρεσίας διαμεσολάβησης δεδομένων και κάθε άλλης παρεχόμενης υπηρεσίας (δηλαδή πρέπει να είναι νομικά διαχωρισμένες). Επίσης, οι εμπορικοί όροι (συμπεριλαμβανομένης της τιμολόγησης) για την παροχή υπηρεσιών διαμεσολάβησης δεν θα πρέπει να εξαρτώνται από το αν ένας δυνητικός κάτοχος δεδομένων ή χρήστης δεδομένων χρησιμοποιεί άλλες υπηρεσίες. Τα δεδομένα και τα μεταδεδομένα που αποκτώνται μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο για τη βελτίωση της υπηρεσίας διαμεσολάβησης δεδομένων.

Τόσο οι αυτόνομοι οργανισμοί που παρέχουν μόνο υπηρεσίες διαμεσολάβησης δεδομένων όσο και οι εταιρείες που προσφέρουν υπηρεσίες διαμεσολάβησης δεδομένων εκτός από άλλες υπηρεσίες θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως αξιόπιστοι μεσάζοντες. Στην τελευταία περίπτωση, η δραστηριότητα διαμεσολάβησης δεδομένων πρέπει να διαχωρίζεται αυστηρά, τόσο από νομική όσο και από οικονομική άποψη, από άλλες υπηρεσίες δεδομένων.

Στο πλαίσιο της DGA, οι διαμεσολαβητές δεδομένων θα υποχρεούνται να κοινοποιούν στην αρμόδια αρχή την πρόθεσή τους να παράσχουν τις εν λόγω υπηρεσίες. Η αρμόδια αρχή διασφαλίζει ότι η διαδικασία κοινοποίησης δεν εισάγει διακρίσεις και δεν στρεβλώνει τον ανταγωνισμό και επιβεβαιώνει ότι ο πάροχος υπηρεσιών διαμεσολάβησης δεδομένων έχει υποβάλει την κοινοποίηση που περιέχει όλες τις απαιτούμενες πληροφορίες.

Μετά την παραλαβή της εν λόγω επιβεβαίωσης, ο διαμεσολαβητής δεδομένων μπορεί νομίμως να αρχίσει να λειτουργεί και να χρησιμοποιεί το σήμα «πάροχος υπηρεσιών διαμεσολάβησης δεδομένων αναγνωρισμένος στην Ένωση» στη γραπτή και προφορική επικοινωνία του, καθώς και στον κοινό λογότυπο. Οι εν λόγω αρχές θα παρακολουθούν επίσης τη συμμόρφωση με τις απαιτήσεις διαμεσολάβησης δεδομένων και η Επιτροπή θα τηρεί κεντρικό μητρώο διαμεσολαβητών δεδομένων.

Παραδείγματα

Με το Data Intelligence Hub, η Deutsche Telekom προσφέρει μια αγορά δεδομένων στην οποία οι εταιρείες μπορούν να διαχειρίζονται, να παρέχουν και να ρευστοποιούν με ασφάλεια πληροφορίες καλής ποιότητας, για παράδειγμα δεδομένα παραγωγής, προκειμένου να βελτιστοποιήσουν τις διαδικασίες ή ολόκληρες αλυσίδες αξίας. Η Telekom αναλαμβάνει το ρόλο ενός ουδέτερου διαχειριστή και εγγυάται την κυριαρχία των δεδομένων μέσω της αποκεντρωμένης διαχείρισης δεδομένων. Επί του παρόντος, περισσότεροι από 1.000 χρήστες από περισσότερες από 100 διαφορετικές εταιρείες δραστηριοποιούνται στην πλατφόρμα.

Η Dawex είναι μια γαλλική εταιρεία που περιγράφει τον εαυτό της ως «παγκόσμια αγορά δεδομένων».  Η Dawex δεν αγοράζει ή πωλεί δεδομένα, αλλά συγκεντρώνει εταιρείες που ενδιαφέρονται να αποτιμήσουν χρήματα και να επαναχρησιμοποιήσουν δεδομένα και προωθεί τη διαφάνεια μεταξύ των προμηθευτών δεδομένων και των χρηστών, διασφαλίζοντας ότι επικοινωνούν και διεξάγουν τη συναλλαγή απευθείας στην πλατφόρμα της. Η Dawex ανέπτυξε μια σειρά εργαλείων για να βοηθήσει τόσο τους προμηθευτές δεδομένων όσο και τους χρήστες να κατανοήσουν, να αξιολογήσουν και να επικοινωνήσουν σχετικά με τα δεδομένα. Τα εργαλεία απεικόνισης (π.χ. χάρτες θερμότητας, χάρτες δένδρων) παρέχουν στους χρήστες δεδομένων διαφορετικές πληροφορίες σχετικά με ένα πλήρες σύνολο δεδομένων που μπορεί να μοιραστεί με ασφάλεια πριν από την ολοκλήρωση μιας συναλλαγής. Τα εργαλεία δειγματοληψίας παράγουν αυτόματα αντιπροσωπευτικά δείγματα δεδομένων βάσει αλγορίθμων για την αποφυγή οποιασδήποτε μεροληψίας. Οι χρήστες και οι προμηθευτές δεδομένων επικοινωνούν χρησιμοποιώντας ένα εργαλείο ανταλλαγής μηνυμάτων ενσωματωμένο στην πλατφόρμα. Επιπλέον, η Dawex υποστηρίζει τη διαπραγμάτευση της συμβατικής συμφωνίας με πρότυπους όρους που μπορούν να δημιουργηθούν αυτόματα.

ΗAPI-AGRO είναι ένας αγροτικός κόμβος ανταλλαγής δεδομένων που χρησιμοποιεί την τεχνολογία Dawex. Η τεχνολογία αυτή προωθεί ένα γεωργικό οικοσύστημα με τη συμμετοχή πολλών παραγόντων και ενός ουδέτερου ενδιάμεσου φορέα (πλατφόρμα Api-Agro), όπου υπάρχει σαφής διαχωρισμός μεταξύ του ρόλου διαμεσολάβησης και άλλων δραστηριοτήτων που σχετίζονται με τη χρήση των δεδομένων. Το API-Agro δεν ρευστοποιεί τα δεδομένα, αλλά λειτουργεί ως ουδέτερο τρίτο μέρος που συνδέει τους κατόχους δεδομένων και τους χρήστες δεδομένων.

Αλτρουισμός δεδομένων

Ποιοι είναι οι βασικοί στόχοι;

Ο αλτρουισμός δεδομένων αφορά άτομα και εταιρείες που δίνουν τη συγκατάθεσή τους ή την άδειά τους να καθιστούν διαθέσιμα τα δεδομένα που παράγουν — εθελοντικά και χωρίς ανταμοιβή — για χρήση προς το δημόσιο συμφέρον. Τα δεδομένα αυτά έχουν τεράστιες δυνατότητες για την προώθηση της έρευνας και την ανάπτυξη καλύτερων προϊόντων και υπηρεσιών, μεταξύ άλλων στους τομείς της υγείας, του περιβάλλοντος και της κινητικότητας.

Η έρευνα δείχνει ότι, ενώ κατ’ αρχήν υπάρχει προθυμία για συμμετοχή σε αλτρουισμό δεδομένων, στην πράξη αυτό παρεμποδίζεται από την έλλειψη εργαλείων κοινοχρησίας δεδομένων. Ως εκ τούτου, ο στόχος του νόμου για τη διακυβέρνηση των δεδομένων είναι η δημιουργία αξιόπιστων εργαλείων που θα επιτρέπουν την ανταλλαγή δεδομένων με εύκολο τρόπο προς όφελος της κοινωνίας. Θα δημιουργήσει τις κατάλληλες συνθήκες για να διαβεβαιώσει τα άτομα και τις εταιρείες ότι, όταν μοιράζονται τα δεδομένα τους, θα τα διαχειρίζονται αξιόπιστοι οργανισμοί με βάση τις αξίες και τις αρχές της ΕΕ. Αυτό θα επιτρέψει τη δημιουργία δεξαμενών δεδομένων επαρκούς μεγέθους ώστε να καταστεί δυνατή η ανάλυση δεδομένων και η μηχανική μάθηση, μεταξύ άλλων και σε διασυνοριακό επίπεδο.

Πώς λειτουργεί στην πράξη;

Οι οντότητες που καθιστούν διαθέσιμα τα σχετικά δεδομένα που βασίζονται στον αλτρουισμό δεδομένων θα μπορούν να καταχωρίζονται ως «οργανώσεις αλτρουισμού δεδομένων αναγνωρισμένες στην Ένωση». Οι οντότητες αυτές πρέπει να έχουν μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα και να πληρούν τις απαιτήσεις διαφάνειας, καθώς και να προσφέρουν συγκεκριμένες διασφαλίσεις για την προστασία των δικαιωμάτων και των συμφερόντων των πολιτών και των εταιρειών που μοιράζονται τα δεδομένα τους. Επιπλέον, πρέπει να συμμορφώνονται με το εγχειρίδιο κανόνων (το αργότερο 18 μήνες μετά την έναρξη ισχύος του), το οποίο θα καθορίζει απαιτήσεις πληροφόρησης, τεχνικές απαιτήσεις και απαιτήσεις ασφάλειας, χάρτες πορείας επικοινωνίας και συστάσεις σχετικά με τα πρότυπα διαλειτουργικότητας. Το εγχειρίδιο κανόνων θα εκπονηθεί από την Επιτροπή, σε στενή συνεργασία με οργανώσεις αλτρουισμού δεδομένων και άλλους σχετικούς ενδιαφερόμενους φορείς.

Οι οντότητες θα μπορούν να χρησιμοποιούν το κοινό λογότυπο που έχει σχεδιαστεί για τον σκοπό αυτό και μπορούν να επιλέξουν να συμπεριληφθούν στο δημόσιο μητρώο οργανώσεων αλτρουισμού δεδομένων. Η Επιτροπή θα δημιουργήσει μητρώο αναγνωρισμένων οργανώσεων δεδομένων/αλτρουισμού σε επίπεδο ΕΕ, για ενημερωτικούς σκοπούς.  

Ένα κοινό ευρωπαϊκό έντυπο συγκατάθεσης για τον αλτρουισμό δεδομένων θα επιτρέψει τη συλλογή δεδομένων σε όλα τα κράτη μέλη σε ενιαίο μορφότυπο, διασφαλίζοντας ότι τα άτομα που μοιράζονται τα δεδομένα τους μπορούν εύκολα να δώσουν και να ανακαλέσουν τη συγκατάθεσή τους. Θα παράσχει επίσης ασφάλεια δικαίου στους ερευνητές και τις εταιρείες που επιθυμούν να χρησιμοποιήσουν δεδομένα βασισμένα στον αλτρουισμό. Πρόκειται για μια σπονδυλωτή μορφή, η οποία μπορεί να προσαρμοστεί στις ανάγκες συγκεκριμένων τομέων και σκοπών.

Παραδείγματα

Η MyData Global έχει ως στόχο να «ενδυναμώσει τα άτομα βελτιώνοντας το δικαίωμά τους στην αυτοδιάθεση όσον αφορά τα προσωπικά τους δεδομένα». Ενώ ο συνολικός στόχος εκτείνεται πέρα από τον αλτρουισμό δεδομένων, ο οργανισμός παρέχει μια αξιόπιστη διεπαφή για τα μέλη για να δώσουν τη συγκατάθεσή τους για τη χρήση των προσωπικών τους δεδομένων για συγκεκριμένους σκοπούς.

Η πλατφόρμα Smart Citizen επιτρέπει στους πολίτες να ανταλλάσσουν δεδομένα σχετικά με τα επίπεδα θορύβου και τη ρύπανση στο σπίτι τους, τα οποία συλλέγονται μέσω αισθητήρων. Αυτό παρέχει βασικές πληροφορίες για τη χαρτογράφηση του θορύβου και της ποιότητας του αέρα, καθώς και για τους ερευνητές και τις κυβερνήσεις να αναπτύξουν στοχευμένες λύσεις σε αυτά τα ζητήματα.

Η γερμανική Corona-Datenspende-App δημιουργήθηκε για τη συλλογή δεδομένων (π.χ. καρδιακός ρυθμός, θερμοκρασία του σώματος, αρτηριακή πίεση, πρότυπα ύπνου) από βραχιόλια γυμναστικής και smartwatches. Παρακολουθώντας αυτά τα δεδομένα, οι ερευνητές θα μπορούσαν να εντοπίσουν σε πρώιμο στάδιο πιθανά κέντρα υποδοχής και ταυτοποίησης της νόσου COVID-19.

Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Καινοτομίας Δεδομένων

Ποιοι είναι οι βασικοί στόχοι;

Όπως προβλέπεται στην DGA, η Επιτροπή θα συστήσει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Καινοτομίας Δεδομένων (EDIB) για να διευκολύνει την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών, ιδίως όσον αφορά τη διαμεσολάβηση δεδομένων, τον αλτρουισμό δεδομένων και τη χρήση δημόσιων δεδομένων που δεν μπορούν να διατεθούν ως ανοικτά δεδομένα, καθώς και σχετικά με την ιεράρχηση των διατομεακών προτύπων διαλειτουργικότητας.

Πώς λειτουργεί στην πράξη;

Το EDIB θα αποτελείται από εκπροσώπους των ακόλουθων οντοτήτων:

• Αρμόδιες αρχές των κρατών μελών για τη διαμεσολάβηση δεδομένων
• Αρμόδιες αρχές των κρατών μελών για τον αλτρουισμό δεδομένων
• το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Προστασίας Δεδομένων
• ο Ευρωπαίος Επόπτης Προστασίας Δεδομένων
• ο Οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Κυβερνοασφάλεια (ENISA)
• η Ευρωπαϊκή Επιτροπή
• ο απεσταλμένος/εκπρόσωπος της ΕΕ για τις ΜΜΕ που διορίζεται από το δίκτυο απεσταλμένων για τις ΜΜΕ
• άλλοι εκπρόσωποι των αρμόδιων φορέων (η Επιτροπή θα δρομολογήσει πρόσκληση για την υποβολή εμπειρογνωμόνων για τον σκοπό αυτό)

Θα λειτουργεί μέσω τουλάχιστον τριών υποομάδων:

1. υποομάδα αποτελούμενη από εκπροσώπους των αρμόδιων αρχών των κρατών μελών,
2. μια υποομάδα για τεχνικές συζητήσεις σχετικά με την τυποποίηση, τη φορητότητα και τη διαλειτουργικότητα, και
3. μια υποομάδα για τη συμμετοχή των ενδιαφερόμενων μερών.

Παραδείγματα

Το EDIB θα έχει την εξουσία να προτείνει κατευθυντήριες γραμμές για κοινούς ευρωπαϊκούς χώρους δεδομένων, για παράδειγμα σχετικά με την επαρκή προστασία των διαβιβάσεων δεδομένων εκτός της Ένωσης.

Διεθνείς ροές δεδομένων

Ποιοι είναι οι βασικοί στόχοι;

Η ευρωπαϊκή στρατηγική για τα δεδομένα του Φεβρουαρίου 2020 αναγνώρισε τη σημασία μιας ανοικτής, αλλά δυναμικής προσέγγισης όσον αφορά τις διεθνείς ροές δεδομένων.

Οι διεθνείς διαβιβάσεις δεδομένων μπορούν να απελευθερώσουν το σημαντικό κοινωνικοοικονομικό δυναμικό του τεράστιου όγκου δεδομένων που παράγονται εντός της ΕΕ, αυξάνοντας έτσι τη διεθνή ανταγωνιστικότητα της Ένωσης στον παγκόσμιο στίβο, συμβάλλοντας παράλληλα στην οικονομική ανάπτυξη, η οποία είναι καίριας σημασίας για την περίοδο μετά την ανάκαμψη από τη νόσο COVID-19.

Μολονότι η ΓΔΣ διαδραματίζει καίριο ρόλο στην ενίσχυση της ανοικτής στρατηγικής αυτονομίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συμβάλλει επίσης στη δημιουργία εμπιστοσύνης και εμπιστοσύνης στις διεθνείς ροές δεδομένων.

Πώς λειτουργεί στην πράξη;

Λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ΓΚΠΔ έχει θεσπίσει όλες τις απαραίτητες διασφαλίσεις στο πλαίσιο των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, χάρη στη ΓΔΣ υπάρχουν παρόμοιες διασφαλίσεις για αιτήματα πρόσβασης από τρίτες χώρες στο πλαίσιο δεδομένων μη προσωπικού χαρακτήρα.

Οι εν λόγω διασφαλίσεις αφορούν όλα τα σενάρια και τις διατάξεις που θεσπίζει η DGA, και συγκεκριμένα για τα δεδομένα του δημόσιου τομέα, τις υπηρεσίες διαμεσολάβησης δεδομένων και τους αστερισμούς αλτρουισμού δεδομένων. Ο περαιτέρω χρήστης στην τρίτη χώρα θα πρέπει να διασφαλίσει το ίδιο επίπεδο προστασίας όσον αφορά τα εν λόγω δεδομένα με το επίπεδο προστασίας που διασφαλίζεται στο δίκαιο της ΕΕ, καθώς και να αποδεχθεί την αντίστοιχη δικαιοδοσία της ΕΕ.  

Εάν κριθεί αναγκαίο, η Επιτροπή μπορεί να εκδίδει πρόσθετες αποφάσεις επάρκειας για τη διαβίβαση προστατευόμενων από το κοινό δεδομένων για περαιτέρω χρήση όταν πρόκειται για αίτημα πρόσβασης όσον αφορά δεδομένα μη προσωπικού χαρακτήρα από τρίτη χώρα. Αυτές οι αποφάσεις επάρκειας θα είναι παρόμοιες με τις αποφάσεις επάρκειας που σχετίζονται με τη διαβίβαση δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα βάσει του ΓΚΠΔ.

Επιπλέον, η ΓΔΣ εξουσιοδοτεί την Επιτροπή να καθιστά διαθέσιμες πρότυπες συμβατικές ρήτρες για τους φορείς του δημόσιου τομέα και τους περαιτέρω χρήστες για σενάρια στα οποία δεδομένα του δημόσιου τομέα εμπλέκονται σε διαβιβάσεις δεδομένων με τρίτες χώρες.