L-Att dwar il-Governanza tad-Data jipprovdi qafas biex tissaħħaħ il-fiduċja fil-kondiviżjoni volontarja tad-data għall-benefiċċju tan-negozji u taċ-ċittadini.
Il-potenzjal ekonomiku u soċjetali tad-data huwa enormi: tista’ tippermetti prodotti u servizzi ġodda bbażati fuq teknoloġiji ġodda, tagħmel il-produzzjoni aktar effiċjenti, u tipprovdi għodod għall-ġlieda kontra l-isfidi tas-soċjetà. Fil-qasam tas-saħħa, pereżempju, id-data tista’ tikkontribwixxi biex tipprovdi kura tas-saħħa aħjar, ittejjeb it-trattamenti personalizzati u tgħin fil-kura ta’ mard rari jew kroniku. Huwa wkoll mutur b’saħħtu għall-innovazzjoni u l-impjiegi ġodda, u riżorsa kritika għan-negozji ġodda u l-SMEs.
Madankollu, dan il-potenzjal mhux qed jiġi sfruttat. Il-kondiviżjoni tad-data fl-UE għadha limitata minħabba għadd ta’ ostakli (inkluż fiduċja baxxa fil-kondiviżjoni tad-data, kwistjonijiet relatati mal-użu mill-ġdid tad-data tas-settur pubbliku u l-ġbir tad-data għall-ġid komuni, kif ukoll ostakli tekniċi).
Sabiex verament jiġi sfruttat dan il-potenzjal enormi, għandu jkun aktar faċli li d-data tiġi kondiviża b'mod affidabbli u sigur.
L-Att dwar il-Governanza tad-Data (DGA) huwa strument transsettorjali li għandu l-għan li jirregola l-użu mill-ġdid ta’ data protetta miżmuma pubblikament, billi jagħti spinta lill-kondiviżjoni tad-data permezz tar-regolamentazzjoni ta’ intermedjarji ġodda tad-data u billi jħeġġeġ il-kondiviżjoni tad-data għal skopijiet altruwistiċi. Kemm id-data personali kif ukoll dik mhux personali jaqgħu fil-kamp ta’ applikazzjoni tad-DGA, u kull fejn tkun ikkonċernata d-data personali, japplika r-Regolament Ġenerali dwar il-Protezzjoni tad-Data (GDPR). Minbarra l-GDPR, is-salvagwardji inkorporati se jżidu l-fiduċja fil-kondiviżjoni u l-użu mill-ġdid tad-data, prerekwiżit biex aktar data ssir disponibbli fis-suq.
Użu mill-ġdid ta’ ċerti kategoriji ta’ data miżmuma minn korpi tas-settur pubbliku
X'inhuma l-għanijiet ewlenin?
Id-Direttiva dwar id-Data Miftuħa tirregola l-użu mill-ġdid ta’ informazzjoni disponibbli għall-pubbliku miżmuma mis-settur pubbliku. Madankollu, is-settur pubbliku għandu wkoll ammonti kbar ta’ data protetta (eż. data personali u data kummerċjalment kunfidenzjali) li ma tistax terġa’ tintuża bħala data miftuħa iżda li tista’ terġa’ tintuża skont leġiżlazzjoni speċifika tal-UE jew nazzjonali. Minjiera ta’ għarfien tista’ tiġi estratta minn tali data mingħajr ma tiġi kompromessa n-natura protetta tagħha, u d-DGA jipprevedi regoli u salvagwardji biex jiffaċilita tali użu mill-ġdid kull meta jkun possibbli skont leġiżlazzjoni oħra.
Kif taħdem fil-prattika?
- Rekwiżiti tekniċi għas-settur pubbliku: L-Istati Membri se jkollhom bżonn ikunu mgħammra teknikament biex jiżguraw li l-privatezza u l-kunfidenzjalità tad-data jiġu rrispettati bis-sħiħ f’sitwazzjonijiet ta’ użu mill-ġdid. Dan jista’ jinkludi firxa ta’ għodod, minn soluzzjonijiet tekniċi, bħall-anonimizzazzjoni, il-psewdonimizzazzjoni jew l-aċċess għad-data f’ambjenti ta’ pproċessar siguri (eż. kmamar tad-data) issorveljati mis-settur pubbliku, għal mezzi kuntrattwali bħal ftehimiet ta’ kunfidenzjalità konklużi bejn il-korp tas-settur pubbliku u l-persuna li tuża mill-ġdid.
- Assistenza mill-korp tas-settur pubbliku: Jekk korp tas-settur pubbliku ma jkunx jista' jagħti aċċess għal ċerta data għall-użu mill-ġdid, jenħtieġ li jassisti lill-użu mill-ġdid potenzjali fit-tfittxija tal-kunsens tal-individwu biex juża mill-ġdid id-data personali tiegħu jew il-permess tad-detentur tad-data li d-drittijiet jew l-interessi tiegħu jistgħu jiġu affettwati mill-użu mill-ġdid. Barra minn hekk, informazzjoni kunfidenzjali (eż. sigrieti kummerċjali) tista’ tiġi żvelata għall-użu mill-ġdid biss b’tali kunsens jew permess.
- Sabiex ikun hemm saħansitra aktar data miżmuma pubblikament disponibbli għall-użu mill-ġdid, id-DGA jillimita d-dipendenza fuq ftehimiet esklużivi dwar l-użu mill-ġdid tad-data (fejn korp tas-settur pubbliku jagħti tali dritt esklużiv lil kumpanija waħda) għal każijiet speċifiċi ta’ interess pubbliku.
- Tariffi raġonevoli: il-korpi tas-settur pubbliku jistgħu jitolbu tariffi talli jippermettu l-użu mill-ġdid sakemm dawk it-tariffi ma jaqbżux il-kostijiet meħtieġa mġarrba. Barra minn hekk, il-korpi tas-settur pubbliku jenħtieġ li jinċentivaw l-użu mill-ġdid għal skopijiet ta' riċerka xjentifika u skopijiet mhux kummerċjali oħra kif ukoll mill-SMEs u n-negozji ġodda, billi jnaqqsu jew saħansitra jeskludu l-iċċarġjar.
- Korp tas-settur pubbliku se jkollu sa xahrejn biex jieħu deċiżjoni dwar talba għal użu mill-ġdid.
- L-Istati Membri jistgħu jagħżlu liema korpi kompetenti se jappoġġaw lill-korpi tas-settur pubbliku li jagħtu aċċess għall-użu mill-ġdid pereżempju billi jipprovdu lil dawn tal-aħħar b’ambjent ta’ pproċessar sigur u billi jagħtuhom pariri dwar kif l-aħjar jistrutturaw u jaħżnu d-data biex jagħmluha faċilment aċċessibbli.
- Biex jgħinu lill-utenti mill-ġdid potenzjali jsibu informazzjoni rilevanti dwar liema data tinżamm minn liema awtoritajiet pubbliċi, l-Istati Membri se jkunu meħtieġa jistabbilixxu punt uniku ta’ informazzjoni. Il-Kummissjoni ħolqot ir-reġistru Ewropew għad-data protetta miżmuma mis-settur pubbliku (ERPD),reġistru li jista’ jitfittex tal-informazzjoni miġbura minn punti uniċi ta’ informazzjoni nazzjonali sabiex jiġi ffaċilitat aktar l-użu mill-ġdid tad-data fis-suq intern u lil hinn minnu.
Servizzi ta' intermedjazzjoni tad-data
X'inhuma l-għanijiet ewlenin?
Ħafna kumpaniji bħalissa jibżgħu li l-kondiviżjoni tad-data tagħhom timplika telf ta’ vantaġġ kompetittiv u tirrappreżenta riskju ta’ użu ħażin. Id-DGA jiddefinixxi sett ta’ regoli għall-fornituri ta’ servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data (l-hekk imsejħa intermedjarji tad-data, bħas-swieq tad-data) biex jiżgura li dawn jiffunzjonaw bħala organizzaturi affidabbli tal-kondiviżjoni jew tal-akkomunament tad-data fi ħdan l-Ispazji Komuni Ewropej tad-Data. Sabiex tiżdied il-fiduċja fil-kondiviżjoni tad-data, dan l-approċċ il-ġdid jipproponi mudell ibbażat fuq in-newtralità u t-trasparenza tal-intermedjarji tad-data filwaqt li jpoġġi lill-individwi u lill-kumpaniji fil-kontroll tad-data tagħhom.
Kif taħdem fil-prattika?
Il-qafas joffri mudell alternattiv għall-prattiki tat-trattament tad-data tal-pjattaformi tal-Big Tech, li għandhom grad għoli ta’ saħħa fis-suq minħabba li jikkontrollaw ammonti kbar ta’ data.
Fil-prattika, l-intermedjarji tad-data se jiffunzjonaw bħala partijiet terzi newtrali li jgħaqqdu lill-individwi u lill-kumpaniji mal-utenti tad-data. Filwaqt li jistgħu jitolbu ħlas biex jiffaċilitaw il-kondiviżjoni tad-data bejn il-partijiet, ma jistgħux jużaw direttament id-data li jintermedjaw għall-profitt finanzjarju (eż. billi jbigħuha lil kumpanija oħra jew jużawha biex jiżviluppaw il-prodott tagħhom stess abbażi ta’ din id-data). L-intermedjarji tad-data se jkollhom jikkonformaw ma’ rekwiżiti stretti biex jiżguraw din in-newtralità u jevitaw kunflitti ta’ interess. Fil-prattika, dan ifisser li jrid ikun hemm separazzjoni strutturali bejn is-servizz tal-intermedjazzjoni tad-data u kwalunkwe servizz ieħor ipprovdut (jiġifieri jridu jkunu separati legalment). Barra minn hekk, it-termini kummerċjali (inkluż l-ipprezzar) għall-forniment ta' servizzi ta' intermedjazzjoni jenħtieġ li ma jkunux dipendenti fuq jekk detentur potenzjali tad-data jew utent tad-data jkunx qed juża servizzi oħra. Kwalunkwe data u metadata miksuba tista' tintuża biss biex jittejjeb is-servizz ta' intermedjazzjoni tad-data.
Kemm l-organizzazzjonijiet awtonomi li jipprovdu servizzi ta' intermedjazzjoni tad-data biss kif ukoll il-kumpaniji li joffru servizzi ta' intermedjazzjoni tad-data flimkien ma' servizzi oħra jistgħu jiffunzjonaw bħala intermedjarji fdati. F'dan l-aħħar każ, l-attività ta' intermedjazzjoni tad-data trid tkun strettament separata, kemm legalment kif ukoll ekonomikament, minn servizzi oħra tad-data.
Skont id-DGA, l-intermedjarji tad-data se jkunu meħtieġa jinnotifikaw lill-awtorità kompetenti bl-intenzjoni tagħhom li jipprovdu tali servizzi. L-awtorità kompetenti se tiżgura li l-proċedura ta’ notifika ma tkunx diskriminatorja u ma tfixkilx il-kompetizzjoni u se tikkonferma li l-fornitur ta’ servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data jkun issottometta n-notifika li jkun fiha l-informazzjoni kollha meħtieġa.
Malli jirċievi tali konferma, l-intermedjarju tad-data jista' legalment jibda jopera u juża t-tikketta "fornitur ta' servizzi ta' intermedjazzjoni tad-data rikonoxxut fl-Unjoni" fil-komunikazzjoni bil-miktub u mitkellma tiegħu, kif ukoll il-logo komuni. Dawk l-awtoritajiet se jimmonitorjaw ukoll il-konformità mar-rekwiżiti tal-intermedjazzjoni tad-data u l-Kummissjoni żżomm reġistru ċentrali tal-intermedjarji tad-data rikonoxxuti.
Altruwiżmu mil-lat ta' data
X'inhuma l-għanijiet ewlenin?
L-altruwiżmu mil-lat ta' data jikkonċerna individwi u kumpaniji li jagħtu l-kunsens jew il-permess tagħhom biex jagħmlu disponibbli d-data li jiġġeneraw – b'mod volontarju u mingħajr kumpens – biex tintuża għal objettivi ta' interess ġenerali. Tali data għandha potenzjal enormi biex tavvanza r-riċerka u tiżviluppa prodotti u servizzi aħjar, inkluż fl-oqsma tas-saħħa, l-ambjent u l-mobbiltà.
Ir-riċerka tindika li filwaqt li fil-prinċipju hemm rieda li jkun hemm involviment fl-altruwiżmu mil-lat ta' data, fil-prattika dan huwa mxekkel minn nuqqas ta' għodod għall-kondiviżjoni tad-data. Bħala tali, l-għan tal-Att dwar il-Governanza tad-Data huwa li joħloq għodod fdati li jippermettu li d-data tiġi kondiviża b’mod faċli għall-benefiċċju tas-soċjetà. Se toħloq il-kundizzjonijiet it-tajba biex tiżgura lill-individwi u lill-kumpaniji li meta jikkondividu d-data tagħhom, din se tiġi ttrattata minn organizzazzjonijiet fdati abbażi tal-valuri u l-prinċipji tal-UE. Dan se jippermetti l-ħolqien ta’ ġabriet ta’ data ta’ daqs suffiċjenti biex jippermettu l-analitika tad-data u t-tagħlim awtomatiku, inkluż bejn il-fruntieri.
Kif taħdem fil-prattika?
L-entitajiet li jagħmlu disponibbli data rilevanti bbażata fuq l-altruwiżmu mil-lat ta' data se jkunu jistgħu jirreġistraw bħala "organizzazzjonijiet tal-altruwiżmu mil-lat ta' data rikonoxxuti fl-Unjoni". Dawn l-entitajiet irid ikollhom karattru mingħajr skop ta’ qligħ u jissodisfaw ir-rekwiżiti ta’ trasparenza kif ukoll joffru salvagwardji speċifiċi biex jipproteġu d-drittijiet u l-interessi taċ-ċittadini u tal-kumpaniji li jikkondividu d-data tagħhom. Barra minn hekk, iridu jikkonformaw mal-ġabra ta’ regoli (mhux aktar tard minn 18-il xahar wara li tidħol fis-seħħ), li se tistabbilixxi rekwiżiti ta’ informazzjoni, rekwiżiti tekniċi u ta’ sigurtà, pjanijiet direzzjonali ta’ komunikazzjoni u rakkomandazzjonijiet dwar l-istandards tal-interoperabbiltà. Il-ġabra ta’ regoli se tiġi żviluppata mill-Kummissjoni, f’kooperazzjoni mill-qrib mal-organizzazzjonijiet tal-altruwiżmu mil-lat ta’ data u partijiet ikkonċernati rilevanti oħra.
L-entitajiet se jkunu jistgħu jużaw il-logo komuni mfassal għal dan il-għan u jistgħu jagħżlu li jiġu inklużi fir-reġistru pubbliku tal-organizzazzjonijiet tal-altruwiżmu mil-lat ta’ data. Il-Kummissjoni stabbiliet reġistru fil-livell tal-UE ta’ organizzazzjonijiet rikonoxxuti tal-altruwiżmu mil-lat ta’ data, għal skopijiet ta’ informazzjoni.
Formola Ewropea komuni ta’ kunsens għall-altruwiżmu mil-lat ta’ data se tippermetti l-ġbir ta’ data madwar l-Istati Membri f’format uniformi, filwaqt li tiżgura li dawk li jikkondividu d-data tagħhom ikunu jistgħu jagħtu u jirtiraw il-kunsens tagħhom faċilment. Se tagħti wkoll ċertezza legali lir-riċerkaturi u lill-kumpaniji li jixtiequ jużaw data bbażata fuq l-altruwiżmu. Din se tkun forma modulari, li tista’ titfassal skont il-ħtiġijiet ta’ setturi u skopijiet speċifiċi.
Bord Ewropew għall-Innovazzjoni fil-qasam tad-Data
X'inhuma l-għanijiet ewlenin?
Kif previst fid-DGA, il-Kummissjoni stabbiliet il-Bord Ewropew għall-Innovazzjoni fil-Qasam tad-Data (EDIB) biex tiffaċilita l-kondiviżjoni tal-aħjar prattiki, b’mod partikolari dwar l-intermedjazzjoni tad-data, l-altruwiżmu mil-lat ta’ data u l-użu ta’ data pubblika li ma tistax issir disponibbli bħala data miftuħa, kif ukoll dwar il-prijoritizzazzjoni tal-istandards tal-interoperabbiltà transsettorjali.
Kif taħdem fil-prattika?
L-EDIB jinkludi rappreżentanti mill-entitajiet li ġejjin:
- L-awtoritajiet kompetenti tal-Istati Membri għall-intermedjazzjoni tad-data
- L-awtoritajiet kompetenti tal-Istati Membri għall-altruwiżmu mil-lat ta' data
- il-Bord Ewropew għall-Protezzjoni tad-Data
- il-Kontrollur Ewropew għall-Protezzjoni tad-Data
- l-Aġenzija tal-Unjoni Ewropea għaċ-Ċibersigurtà (ENISA)
- il-Kummissjoni Ewropea
- ir-Rappreżentant tal-UE għall-SMEs/rappreżentant maħtur min-network tar-rappreżentanti tal-SMEs
- rappreżentanti oħra ta’ korpi rilevanti magħżula mill-Kummissjoni permezz ta’ sejħa għal esperti.
Il-lista tal-membri tal-EDIB hija disponibbli hawnhekk: Ir-Reġistru tal-gruppi ta’ esperti tal-Kummissjoni u entitajiet simili oħra (europa.eu).
L-EDIB se jkollu s-setgħa li jipproponi linji gwida għall-Ispazji Komuni Ewropej tad-Data, pereżempju dwar il-protezzjoni adegwata għat-trasferimenti tad-data barra mill-Unjoni.
Flussi ta' data internazzjonali
X'inhuma l-għanijiet ewlenin?
L-istrateġija Ewropea għad-data ta’ Frar 2020 irrikonoxxiet l-importanza li jkun hemm approċċ miftuħ iżda assertiv lejn il-flussi internazzjonali tad-data.
It-trasferimenti internazzjonali tad-data jistgħu jisfruttaw il-potenzjal soċjoekonomiku sinifikanti tal-ammont kbir ta’ data ġġenerata fl-UE, u b’hekk iżidu l-kompetittività internazzjonali tal-Unjoni fix-xena globali, filwaqt li jikkontribwixxu għat-tkabbir ekonomiku, li huwa kruċjali speċjalment fl-era tal-irkupru ta’ wara l-COVID.
Filwaqt li d-DGA għandu rwol ewlieni fit-tisħiħ tal-awtonomija strateġika miftuħa tal-Unjoni Ewropea, huwa jikkontribwixxi wkoll għall-ħolqien ta’ fiduċja u kunfidenza fil-flussi internazzjonali tad-data.
Kif taħdem fil-prattika?
Filwaqt li l-GDPR stabbilixxa s-salvagwardji kollha meħtieġa fil-kuntest tad-data personali, huwa bis-saħħa tad-DGA li jeżistu salvagwardji simili għat-talbiet għal aċċess minn gvernijiet ta’ pajjiżi terzi fil-kuntest ta’ data mhux personali.
Dawn is-salvagwardji jikkonċernaw ix-xenarji u d-dispożizzjonijiet kollha stabbiliti mid-DGA, jiġifieri għad-data tas-settur pubbliku, is-servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data u l-kostellazzjonijiet tal-altruwiżmu mil-lat ta’ data. L-użu mill-ġdid fil-pajjiż terz se jkollu jiżgura l-istess livell ta’ protezzjoni fir-rigward tad-data inkwistjoni bħal-livell ta’ protezzjoni żgurat fid-dritt tal-UE, kif ukoll jaċċetta l-ġuriżdizzjoni rispettiva tal-UE.
Jekk jitqies meħtieġ, il-Kummissjoni tista' tadotta deċiżjonijiet ta' adegwatezza addizzjonali għat-trasferiment ta' data pubblika protetta għall-użu mill-ġdid fir-rigward ta' talba għal aċċess fir-rigward ta' data mhux personali minn pajjiż terz. Dawn id-deċiżjonijiet ta’ adegwatezza se jkunu simili għad-deċiżjonijiet ta’ adegwatezza relatati mat-trasferiment ta’ data personali skont il-GDPR.
Barra minn hekk, id-DGA jagħti s-setgħa lill-Kummissjoni biex tagħmel mudelli ta’ klawżoli kuntrattwali disponibbli għall-korpi tas-settur pubbliku u għall-utenti mill-ġdid għal xenarji fejn id-data tas-settur pubbliku tkun involuta fit-trasferimenti tad-data ma’ pajjiżi terzi.
Kontenut Relatat
Ħarsa globali
Att Ewropew dwar il-Governanza tad-Data, li huwa kompletament konformi mal-valuri u l-prinċipji tal-UE, se jġib benefiċċji sinifikanti għaċ-ċittadini u l-kumpaniji tal-UE.
Ara Wkoll
Id-DGA joħloq qafas biex irawwem mudell kummerċjali ġdid – servizzi ta’ intermedjazzjoni tad-data – li se jipprovdi ambjent fdat u sigur li fih il-kumpaniji jew l-individwi jistgħu jikkondividu d-data.
Dan ir-reġistru tal-UE ta’ organizzazzjonijiet rikonoxxuti tal-altruwiżmu mil-lat ta’ data ġie stabbilit fil-qafas tal-Att dwar il-Governanza tad-Data (DGA), pilastru ewlieni tal-istrateġija Ewropea għad-data.