Skip to main content
Shaping Europe’s digital future
Report / Study | Foilseachán

Tuarascáil maidir le haibíocht sonraí oscailte: an leas is fearr is féidir a bhaint as sonraí oscailte

Mar chuid den straitéis Eorpach maidir le sonraí, tá beartas sonraí oscailte á shaothrú ag an Aontas. Baineann an beartas sin le hinstitiúidí, gníomhaireachtaí agus comhlachtaí an Aontais, chomh maith leis na Ballstáit, a spreagtar chun a oiread sonraí a chur ar fáil lena n-athúsáid agus is féidir. Leis an Treoir maidir le Sonraí Oscailte, leagtar síos an creat agus treoraítear na Ballstáit i dtreo a dtairseacha sonraí oscailte náisiúnta ar líne a bhunú.

I gcomhthráth leis na tairseacha náisiúnta, soláthraíonn an tairseach Eorpach data.europa.eu an lárphointe oifigiúil rochtana ar thacair sonraí údarás poiblí náisiúnta, réigiúnach agus áitiúil, chomh maith le tacair sonraí de chuid institiúidí an Aontais. Sa lá atá inniu ann, tá os cionn 1.5 milliún tacar sonraí ag data.europa.eu, agus tá an líon sin ag fás gach lá.

Aibíocht sonraí oscailte agus tuarascáil 2022

Is táscaire cainníochtúil maith é líon na dtacar sonraí oscailte atá ar fáil go poiblí ar an dul chun cinn i dtreo spriocanna na Straitéise Eorpaí maidir le Sonraí a bhaint amach. Tá roinnt gnéithe cáilíochtúla ann, áfach, atá níos deacra a ghabháil, ach tá siad tábhachtach más mian linn léargas iomlán a fháil ar aibíocht sonraí oscailte tíre áirithe. Áirítear ar na gnéithe sin cáilíocht na dtacar sonraí foilsithe agus cultúr sonraí bunúsach a bheith ann i riaracháin agus i sochaithe, rud a fhágann gur mó an tionchar a bheidh ag na tacair sonraí sin. 

Chun an chastacht sin a léiriú, cuireadh coincheap ‘aibíocht sonraí oscailte’ i bhfeidhm, agus ó 2015 i leith, rinneadh cleachtadh tagarmharcála bliantúil, a raibh an tuarascáil bhliantúil maidir le haibíocht Sonraí Oscailte mar thoradh air (nasc thíos). Tá an cleachtadh tagarmharcála sin bunaithe ar shuirbhéanna i measc ionadaithe na bhfoirne sonraí oscailte náisiúnta, agus ar a gcuid freagraí ar cheistneoir fairsing.

Is í Oifig na bhFoilseachán a bhfuil sé de chúram uirthi sonraí a bhainistiú.europa.eu, agus DG CONNECT, atá freagrach as beartas agus reachtaíocht fhoriomlán an Aontais maidir le sonraí oscailte a fhorbairt.

Leis an eagrán is déanaí de Thuarascáil 2022 maidir le haibíocht Sonraí Oscailte, déantar measúnú ar leibhéal aibíochta sonraí oscailte 35 thír Eorpacha, 27 mBallstát an Aontais san áireamh. Ag tógáil ar thuarascálacha roimhe seo, déantar cur síos ann ar dhul chun cinn na dtíortha bliain ar bhliain.

Baineann na ceisteanna nach mór do thíortha a fhreagairt le ceithre phríomhghné ina bhforbairt sonraí oscailte:

— Beartas — tugann sé léargas ar na beartais agus na straitéisí sonraí oscailte atá i bhfeidhm sna tíortha Eorpacha;

— Tionchar — déantar anailís sa ghné seo ar thoilteanas, ullmhacht agus cumas thíortha na hEorpa an athúsáid agus an tionchar a chruthaítear le sonraí oscailte a thomhas;

—Tairseach — díríonn an ghné seo ar ghnéithe, úsáid agus inbhuanaitheacht thairseacha sonraí oscailte náisiúnta na dtíortha;

Cáilíocht — scrúdaíonn an ghné seo na bearta a ghlac bainisteoirí tairsí chun a chinntiú go ndéantar meiteashonraí a bhailiú go córasach ó fhoinsí ar fud na tíre.

 

Buaicphointí na tuarascála

Chun cabhrú le comparáidí a dhéanamh agus chun foghlaim óna chéile, déanann an tuarascáil tíortha a bhraislí bunaithe ar a scór aibíochta sonraí oscailte — ó thosaitheoirí go lucht leanúna, mearrianaithe agus cinnirí treochta. Léirítear sa léaráid thuas scóir aibíochta na sonraí oscailte do 2022.

— Faigheann formhór na dtíortha a ndearnadh suirbhé orthu iad féin ag deireadh níos airde an speictrim (os cionn 65 %), agus tá ocht dtír ag scór fiú 91 % nó níos airde. 

— Sainaithnítear i dtuarascáil 2022 leibhéal maith ullmhachta sna Ballstáit i ndáil leis an Rialachán cur chun feidhme atá ar na bacáin maidir le tacair sonraí ardluacha, mar a thugtar orthu. Is tacair sonraí iad sin a bhfuil ardacmhainneacht acu tionchar eacnamaíoch agus sochaíoch a imirt, amhail sonraí maidir le hídiú fuinnimh, íomhánna satailíte, nó táscairí déimeagrafacha agus eacnamaíocha.

Ag iarraidh tuilleadh a fhoghlaim faoin gcaoi ar fheidhmigh tíortha ar leith, faoi na dúshláin a bhí rompu, agus faoi na treochtaí ar féidir teacht orthu ar fud na hEorpa? Féach an leathanach tiomnaithe ODM agus faigh anseo an tuarascáil, chomh maith leis an deais ina léirítear na torthaí agus ceistneoirí na dtíortha.

Faisnéis ábhartha

Tuarascáil 2022 maidir le haibíocht sonraí oscailte

Tuarascálacha aibíochta Sonraí Oscailte roimhe seo

Reachtaíocht Eorpach maidir le sonraí oscailte

An tairseach oifigiúil le haghaidh sonraí Eorpacha

data.europa acadamh