Buitengerechtelijke geschillenbeslechtingsorganen in het kader van de wet inzake digitale diensten (DSA)

Gebruikers kunnen inhoudsmoderatiebeslissingen betwisten die hun accounts beperken of hun inhoud op verschillende manieren sanctioneren. Dit recht geldt ook voor meldingen van illegale inhoud die door het platform zijn afgewezen. Volgens de wet inzake digitale diensten kunnen gebruikers een beroep doen op het interne klachtenafhandelingssysteem van platforms, dat platforms verplicht hun besluiten te herzien. 

De wet inzake digitale diensten stelt gebruikers ook in staat zich te wenden tot organen voor buitengerechtelijke geschillenbeslechting. Deze organen zijn een alternatief voor gerechtelijke procedures en bieden een snellere en kosteneffectievere manier om geschillen te beslechten. Gebruikers kunnen elk orgaan voor buitengerechtelijke geschillenbeslechting selecteren – dat EU-gecertificeerd is voor hun soort geschil – en verzoeken om herziening van het besluit van een platform inzake inhoudsmoderatie. Onlineplatforms zijn verplicht om met dit orgaan in contact te treden. Ten slotte kunnen gebruikers zich altijd tot de nationale rechter wenden.

Zowel gebruikers als onlineplatforms moeten te goeder trouw samenwerken met het geselecteerde orgaan voor buitengerechtelijke geschillenbeslechting om het geschil op te lossen. De toewijzing van de vergoedingen is afhankelijk van het resultaat van de procedure. In ieder geval zal de geschillenbeslechting voor de afnemers van de dienst gewoonlijk kosteloos of tegen een nominale vergoeding beschikbaar zijn. De organen voor buitengerechtelijke geschillenbeslechting zijn niet bevoegd om de partijen een bindende beslechting van het geschil op te leggen, maar bieden wel een eerlijke en snelle toetsing.

Organisaties die een orgaan voor buitengerechtelijke geschillenbeslechting willen worden, moeten een aanvraag indienen bij de coördinator voor digitale diensten (DSC) van hun land van vestiging.

De DSC’s zijn verantwoordelijk voor het toezicht op de uitvoering van de DSA in hun respectieve land, met inbegrip van organen voor buitengerechtelijke geschillenbeslechting. De certificering is maximaal vijf jaar geldig en kan worden verlengd. Gecertificeerde instanties moeten aan bepaalde voorwaarden voldoen:

• Onpartijdigheid en onafhankelijkheid: Het orgaan moet onpartijdig en onafhankelijk (ook financieel) zijn van aanbieders van onlineplatforms en van de afnemers van diensten, met inbegrip van personen die een klacht hebben ingediend.
• Expertise: Het orgaan moet beschikken over deskundigheid op een of meer specifieke gebieden van illegale inhoud of op het gebied van de toepassing en handhaving van de algemene voorwaarden van een of meer soorten onlineplatforms.
• Vergoeding: De leden van het orgaan worden vergoed op een wijze die onafhankelijk is van de uitkomst van de procedure.
• Toegankelijkheid: De buitengerechtelijke geschillenbeslechting moet gemakkelijk toegankelijk zijn, zodat een klacht en ondersteunende documenten online kunnen worden ingediend.
• Efficiëntie: Het orgaan moet geschillen snel, efficiënt en kosteneffectief en in ten minste een van de officiële talen van de EU kunnen beslechten.
• Reglement van orde: De instantie moet werken volgens duidelijke en eerlijke procedureregels die gemakkelijk en openbaar toegankelijk zijn en voldoen aan de toepasselijke wetgeving.

Alleen in de EU gevestigde organen kunnen worden gecertificeerd als organen voor buitengerechtelijke geschillenbeslechting. Dit zorgt ervoor dat organen voor buitengerechtelijke geschillenbeslechting binnen het regelgevingskader van de EU opereren en bijdragen tot een geharmoniseerde aanpak bij de beslechting van geschillen over inhoudsmoderatie. De certificering is geldig in alle lidstaten. Een certificering kan echter worden beperkt tot bepaalde expertisegebieden (bepaalde soorten illegale inhoud of bepaalde soorten onlineplatforms) of bepaalde talen waarin het orgaan geschillen kan beslechten.

De organen voor buitengerechtelijke geschillenbeslechting brengen jaarlijks verslag uit aan hun nationale DSC's over hun werkzaamheden. Elk DSC brengt op zijn beurt om de twee jaar verslag uit over de werking van alle door hen gecertificeerde organen voor buitengerechtelijke geschillenbeslechting. Deze verslagen bevatten informatie over het aantal geschillen, de uitkomsten ervan, de tijd die nodig was om de geschillen op te lossen, ondervonden moeilijkheden, beste praktijken en aanbevelingen om de werking te verbeteren.

De Commissie publiceert en actualiseert – na kennisgeving door DSC’s – een lijst van gecertificeerde organen voor buitengerechtelijke geschillenbeslechting. Zie hieronder de lijst van erkende organen voor buitengerechtelijke geschillenbeslechting.