Ε & Α Ψηφιακή Ταυτότητα

Τα διαπιστευτήρια είναι στοιχεία πληροφοριών που περιέχουν ισχυρισμούς σχετικά με ένα άτομο, σε ψηφιακή μορφή, οι οποίες επιτρέπουν την ταχεία, ασφαλή και αξιόπιστη επαλήθευση της ταυτότητας, των ιδιοτήτων και των δεξιοτήτων ενός ατόμου, επιτρέποντας στον ελεγκτή να εμπιστεύεται την αλήθεια της αξίωσης. Οι εκδότες διαπιστευτηρίων είναι τρίτα μέρη (κυρίως οργανισμοί) τους οποίους εμπιστεύεται ο ελεγκτής. Έτσι, τα διαπιστευτήρια μπορούν να βοηθήσουν το υποκείμενο της αξίωσης να συμμετάσχει πλήρως στην κοινωνία και την οικονομία.

Τα διαπιστευτήρια περιλαμβάνουν διάφορες πληροφορίες, όπως όνομα, επώνυμο, ημερομηνία γέννησης, εκπαιδευτικά προσόντα, επαγγελματικά προσόντα, εργασιακή εμπειρία και ούτω καθεξής. Σε αντίθεση με τα παραδοσιακά διαπιστευτήρια, τα ψηφιακά διαπιστευτήρια παρουσιάζονται σε ψηφιακή μορφή, χρησιμοποιώντας τεχνολογίες όπως η κρυπτογραφία, προκειμένου να διασφαλιστεί η ασφάλεια, η εγκυρότητα και η αυθεντικότητα των πληροφοριών.

Στο πλαίσιο τουευρωπαϊκού κανονισμού για την ψηφιακή ταυτότητα,τα ψηφιακά διαπιστευτήρια εισάγονται κατά τρόπο που επιτρέπει στους ανθρώπους να αποδεικνύουν δηλώσεις σχετικά με τον εαυτό τους και τις σχέσεις τους με την ανωνυμία (δηλαδή χωρίς να αποκαλύπτουν δεδομένα ταυτοποίησης). Λόγω της ικανότητάς τους να παρέχουν επαληθευμένες πληροφορίες με ασφαλή και ιδιωτικό τρόπο, τα επαληθεύσιμα διαπιστευτήρια γίνονται όλο και πιο δημοφιλή ως ένα αξιόπιστο και ασφαλές ψηφιακό εργαλείο ελέγχου ταυτότητας.

Τα ψηφιακά πορτοφόλια είναι εφαρμογές που αποθηκεύουν ψηφιακά αντικείμενα με τον ίδιο τρόπο όπως και τα φυσικά πορτοφόλια. Πολλοί από εμάς χρησιμοποιούμε ήδη ψηφιακά πορτοφόλια στα smartphones μας για να αποθηκεύσουμε τις κάρτες επιβίβασης ή για να κρατήσουμε τις εικονικές τραπεζικές κάρτες μας.

Ο ευρωπαϊκός κανονισμός για την ψηφιακή ταυτότητα εισάγει τις έννοιες των πορτοφολιών ψηφιακής ταυτότητας της ΕΕ. Πρόκειται για προσωπικά ψηφιακά πορτοφόλια που επιτρέπουν στους πολίτες να αυτοπροσδιορίζονται ψηφιακά, να αποθηκεύουν και να διαχειρίζονται δεδομένα ταυτότητας και επίσημα έγγραφα σε ηλεκτρονική μορφή.  Τα έγγραφα αυτά μπορούν να περιλαμβάνουν άδεια οδήγησης, ιατρικές συνταγές ή τίτλους σπουδών. Χάρη στο πορτοφόλι, όλοι οι πολίτες θα είναι σε θέση να αποδείξουν την ταυτότητά τους όταν είναι απαραίτητο για να έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες στο διαδίκτυο, να μοιράζονται ψηφιακά έγγραφα ή απλώς να αποδεικνύουν ένα συγκεκριμένο προσωπικό χαρακτηριστικό, όπως η ηλικία, χωρίς να αποκαλύπτουν την ταυτότητά τους ή άλλα προσωπικά στοιχεία. Οι πολίτες θα έχουν τον πλήρη έλεγχο των δεδομένων που μοιράζονται ανά πάσα στιγμή.

Τα πορτοφόλια ψηφιακής ταυτότηταςτης ΕΕ που εκδίδονται από τα κράτη μέλη σύμφωνα με τον ευρωπαϊκό κανονισμό για την ψηφιακή ταυτότητα θα διαδραματίσουν καίριο ρόλο στη λήψη της ψηφιακής μας ταυτότητας και των σχετικών ψηφιακών διαπιστευτηρίων από το ένα μέρος στο άλλο στον ψηφιακό κόσμο. 

Θα μπορείτε να το χρησιμοποιήσετε για να έχετε πρόσβαση τόσο στις δημόσιες όσο και στις ιδιωτικές επιγραμμικές υπηρεσίες στην ΕΕ, ιδίως σε εκείνες που απαιτούν ισχυρή επαλήθευση ταυτότητας χρήστη. Παραδείγματα αυτών θα μπορούσαν να είναι η πρόσβαση σε τραπεζικό λογαριασμό ή η υποβολή αίτησης για δάνειο, η υποβολή φορολογικών δηλώσεων, η εγγραφή σε πανεπιστήμιο στη χώρα σας ή στο εξωτερικό και πολλά άλλα πράγματα που κάνετε με τα υπάρχοντα, φυσικά μέσα ταυτοποίησης.

Τα πορτοφόλια ψηφιακής ταυτότηταςτης ΕΕ μπορούν να χρησιμοποιηθούν με πολλούς τρόπους, όπως για να αποδείξουν την ηλικία σας, να μοιραστούν διαπιστευτήρια, για ενοικιάσεις ή τραπεζικούς σκοπούς, για ταξίδια, για υποβολή αίτησης για εργασία και για πολλές περισσότερες ψηφιακές υπηρεσίες. Μερικά παραδείγματα είναι τα εξής: 

• Παραλαβή, αποθήκευση και ανταλλαγή διαπιστευτηρίων: Ο Peter έχει εγκαταστήσει ένα προσωπικό ψηφιακό πορτοφόλι στο κινητό του τηλέφωνο. Έχει παρασχεθεί από τη χώρα καταγωγής του, διασφαλίζοντας ότι το πορτοφόλι του έχει εκδοθεί προσωπικά. Το ψηφιακό πορτοφόλι του Peter του επιτρέπει να κατεβάσει, να αποθηκεύσει και να χρησιμοποιήσει τα βασικά προσωπικά του δεδομένα, μια άδεια οδήγησης, ένα δίπλωμα και μια τραπεζική κάρτα που χρησιμοποιούσε ως φυσικές κάρτες στο φυσικό πορτοφόλι του.

• Ενοικίαση διαμερίσματος: Ο Yavor ετοιμάζεται να μετακομίσει σε άλλο κράτος μέλος για να αναλάβει νέα θέση. Μπορεί να χρησιμοποιήσει το πορτοφόλι ψηφιακής ταυτότητας της ΕΕ για να δείξει το ιστορικό μίσθωσης, τις πληροφορίες απασχόλησης και την πιστοληπτική του βαθμολογία όταν υποβάλλει αίτηση για μίσθωση διαμερίσματος (αποκαλύπτοντας την ταυτότητά του μόνο μετά την υπογραφή της σύμβασης).

• Υπογραφή συμβάσεων: Η Kjerstin χρησιμοποιεί το πορτοφόλι ψηφιακής ταυτότητας της ΕΕ κατά την υπογραφή συμβάσεων στο διαδίκτυο, καθώς παρέχει ασφαλή ψηφιακή υπογραφή, εξαλείφοντας την ανάγκη για έγγραφα σε χαρτί και φυσικές υπογραφές.

• Έναρξη πληρωμών: Η Danika τηρεί τραπεζικούς λογαριασμούς σε χρηματοπιστωτικά ιδρύματα σε διάφορα κράτη μέλη. Προηγουμένως, για να επιτρέψει συναλλαγές όταν πραγματοποιεί ηλεκτρονικές τραπεζικές συναλλαγές, έπρεπε να χρησιμοποιήσει διαφορετικά μέσα (π.χ. δακτυλικό αποτύπωμα, κωδικό μίας φορά ή επιβεβαίωση σε ερωτήσεις έγκρισης συναλλαγής που αποστέλλονται στην προσωπική της συσκευή). Τώρα όλες οι τράπεζες χρησιμοποιούν το πορτοφόλι ψηφιακής ταυτότητας της ΕΕ για τον σκοπό αυτό.

Τα πορτοφόλια ψηφιακής ταυτότητας της ΕΕ θα βασίζονται σε αξιόπιστες ψηφιακές ταυτότητες που παρέχουν τα κράτη μέλη, βελτιώνοντας την αποτελεσματικότητά τους, επεκτείνοντας τα οφέλη τους στον ιδιωτικό τομέα και προσφέροντας προσωπικά ψηφιακά πορτοφόλια που είναι ασφαλή, δωρεάν, βολικά στη χρήση και προστατεύουν τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα.

Με τον τρόποαυτό θα υποστηριχθεί ο στόχος της ψηφιακής δεκαετίας για το 2030, ο οποίος συνίσταται στη διασφάλιση ότι οι πολίτες της ΕΕ έχουν επιγραμμική πρόσβαση σε βασικές δημόσιες υπηρεσίες στην ΕΕ και ότι κανείς δεν καλείται να παρέχει περισσότερα δεδομένα από αυτά που απαιτούνται κατά την πρόσβαση και τη χρήση δημόσιων υπηρεσιών. Το 100 % των πολιτών της ΕΕ έως το 2030 θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να χρησιμοποιεί μια προσβάσιμη, εθελοντική, ασφαλή και αξιόπιστη ψηφιακή ταυτότητα. 

Για την πρωτοβουλία αυτή, η Επιτροπή αξιοποιεί το υφιστάμενο διασυνοριακό νομικό πλαίσιο για τις αξιόπιστες ψηφιακές ταυτότητες, την πρωτοβουλία για την ευρωπαϊκή ηλεκτρονική ταυτοποίηση και τις υπηρεσίες εμπιστοσύνης (κανονισμός eIDAS).

Εγκρίθηκε το 2014, παρέχει τη βάση για τη διασυνοριακή ηλεκτρονική ταυτοποίηση, επαλήθευση ταυτότητας και πιστοποίηση ιστοτόπων εντός της ΕΕ. Ωστόσο, δεν περιλαμβάνει καμία υποχρέωση για τα κράτη μέλη να παρέχουν στους πολίτες και τις επιχειρήσεις τους ένα σύστημα ψηφιακής ταυτοποίησης που να επιτρέπει την ασφαλή πρόσβαση σε δημόσιες υπηρεσίες ή να διασφαλίζουν τη χρήση τους πέραν των συνόρων της ΕΕ. Ούτε περιέχει διατάξεις σχετικά με τη χρήση της εν λόγω ταυτοποίησης για ιδιωτικές υπηρεσίες ή με κινητές συσκευές. Αυτό οδηγεί σε αποκλίσεις μεταξύ των χωρών.

Ορισμένες χώρες προσφέρουν σύστημα ταυτοποίησης στους πολίτες τους, ενώ άλλες όχι και, όταν το κάνουν, δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν όλα αυτά τα συστήματα σε διασυνοριακό επίπεδο (για λεπτομέρειες βλ. επισκόπηση των προκοινοποιημένων και κοινοποιηθέντων συστημάτων ηλεκτρονικής ταυτοποίησης στο πλαίσιο του eIDAS).

Η πρόταση προβλέπει υψηλό επίπεδο ασφάλειας. Η Επιτροπή θα προτείνει και θα συμφωνήσει με τα κράτη μέλη σχετικά με τα πρότυπα, τις τεχνικές προδιαγραφές και τις επιχειρησιακές πτυχές, ώστε να διασφαλιστεί ότι τα πορτοφόλια ψηφιακής ταυτότητας των κρατών μελών έχουν τα υψηλότερα επίπεδα ασφάλειας. Τα κράτη μέλη θα πιστοποιούν τα πορτοφόλια τους ώστε να διασφαλίζεται ότι συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις αυτές. Οποιαδήποτε προσωπικά δεδομένα θα κοινοποιηθούν στο διαδίκτυο μόνο εάν ο πολίτης επιλέξει να μοιραστεί αυτές τις πληροφορίες.

Το πορτοφόλι ψηφιακής ταυτότητας παρουσιάζει διάφορες προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν προκειμένου να διασφαλιστεί η επιτυχής υιοθέτηση και χρήση του από τους πολίτες. Μία από τις σημαντικότερες προκλήσεις είναι η παροχή μιας απλής και διαισθητικής εμπειρίας χρήστη που έχει σχεδιαστεί με γνώμονα τις ανάγκες του χρήστη και δίνει ιδιαίτερη προσοχή στις πτυχές προσβασιμότητας. Οι πολίτες πρέπει να είναι σε θέση να περιηγούνται εύκολα στο σύστημα και να έχουν πρόσβαση στις υπηρεσίες που χρειάζονται χωρίς να αντιμετωπίζουν εμπόδια ή δυσκολίες που μπορεί να τους αποθαρρύνουν από τη χρήση του.

Μια άλλη κρίσιμη πρόκληση είναι η διασφάλιση υψηλού επιπέδου ασφάλειας και αξιοπιστίας της τεχνολογικής συνιστώσας. Το πορτοφόλι ψηφιακής ταυτότητας πρέπει να είναι σχεδιασμένο με ισχυρά χαρακτηριστικά ασφαλείας που εμποδίζουν τη μη εξουσιοδοτημένη πρόσβαση και προστατεύουν τις προσωπικές πληροφορίες του χρήστη. Επιπλέον, πρέπει να είναι σε θέση να παρέχει όλες τις απαραίτητες εγγυήσεις για τη διασφάλιση της ιδιωτικής ζωής των πολιτών, παρέχοντας παράλληλα ένα διαισθητικό σύστημα για την παρακολούθηση και τον έλεγχο των πληροφοριών που θα κοινοποιούνται σε τρίτους.

Μια τρίτη πρόκληση είναι ο τρόπος διαχείρισης των αδειών πρόσβασης σε προσωπικές πληροφορίες που οι χρήστες χορηγούν σε αξιόπιστα τρίτα μέρη, όπως τράπεζες, κυβερνητικές υπηρεσίες ή παρόχους υγειονομικής περίθαλψης. Το πορτοφόλι πρέπει να είναι σε θέση να διαχειρίζεται αυτές τις άδειες με ασφαλή και διαφανή τρόπο, παρέχοντας στους χρήστες πλήρη έλεγχο σχετικά με το ποιος μπορεί να έχει πρόσβαση στις πληροφορίες τους και για ποιους σκοπούς.

Τέλος, το πορτοφόλι ψηφιακής ταυτότητας πρέπει να παρέχει ένα αξιόπιστο σύστημα ικανό να διαχειρίζεται τις πληροφορίες των ανηλίκων και των μελών της οικογένειας για τα οποία υπάρχει αντιπροσωπεία. Αυτό σημαίνει την παροχή ισχυρών μηχανισμών επαλήθευσης της ταυτότητας που αποτρέπουν τη μη εξουσιοδοτημένη πρόσβαση και τη διασφάλιση ότι η πρόσβαση παρέχεται μόνο σε εξουσιοδοτημένα άτομα.

Η αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων θα είναι ουσιαστικής σημασίας για την επιτυχή εφαρμογή και υιοθέτηση πορτοφολιών ψηφιακής ταυτότητας. Παρέχοντας ένα φιλικό προς το χρήστη και ασφαλές σύστημα που ανταποκρίνεται στις ανάγκες και τις προσδοκίες των πολιτών, το πορτοφόλι ψηφιακής ταυτότητας έχει τη δυνατότητα να φέρει επανάσταση στον τρόπο με τον οποίο αλληλεπιδρούμε με κυβερνητικές υπηρεσίες, χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και άλλους οργανισμούς που απαιτούν επαλήθευση ταυτότητας.

Η Επιτροπή δημοσίευσε το πλαίσιο αρχιτεκτονικής και αναφοράς στο GitHub. Πρόκειται για ένα ζωντανό έγγραφο που θα ενημερώνεται όσο προχωράει το έργο.  Χρησιμεύει ως η τεχνική ραχοκοκαλιά όλων των μελλοντικών πορτοφολιών ψηφιακής ταυτότητας της ΕΕ, διασφαλίζοντας την ασφάλεια, τη διαλειτουργικότητα και τη φιλικότητα προς τον χρήστη. Πιλοτικά έργα μεγάλης κλίμακας δοκιμάζουν τις τεχνικές προδιαγραφές για τα πορτοφόλια ψηφιακής ταυτότητας της ΕΕ και δοκιμάζουν πιλοτικά τη χρήση των πορτοφολιών γύρω από μια σειρά προτεραιοτήτων. Η Επιτροπή θα παράσχει μια πρωτότυπη εφαρμογή των πορτοφολιών ψηφιακής ταυτότητας της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων βιβλιοθηκών λογισμικού και αρθρωτών στοιχείων.

Βρείτε περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα πιλοτικά έργα πορτοφολιού ψηφιακής ταυτότητας της ΕΕ.