iStock photo Getty Images +
Ar Lá DNA, déanaimid machnamh ar an tábhacht a bhaineann le rochtain shlán ar shonraí géanómaíocha a chumasú chun acmhainneacht an taighde bhithleighis a scaoileadh agus chun dul chun cinn i gcúram sláinte agus níos faide i gcéin a chur chun cinn. Tá ríméad orainn dhá gharsprioc shuntasacha a fhógairt sa tionscnamh Eorpach 1+ Milliún Géanóm (1+MG) a thacaíonn leis na cuspóirí uaillmhianacha sin.
Ar an gcéad dul síos, bhronn an Coimisiún Eorpach deontas EUR 20M ar Ghéanóm na hEorpa (GoE), tionscadal ilnáisiúnta uaillmhianach ag a bhfuil buiséad iomlán EUR 45M (comhchistiú faoin gClár don Eoraip Dhigiteach), a chuimsíonn 26 Bhallstát agus roinnt tíortha eile agus ar dócha go dtosóidh sé níos déanaí i mbliana. I gcomhréir agus i gcomhar leis anTionscnamh 1+MG agus ag tacú lena spriocanna, bunóidh GoE géanóm tagartha Eorpach bunaithe ar shonraí géanóim iomláin 100,000 saoránach ionadaíoch Eorpach. Ós rud é go bhfuil sé ar cheann de na hiarrachtaí géanómaíocha is cuimsithí go dtí seo, soláthróidh an tionscadal faoi thús 2028 acmhainn uathúil sonraí lena gcumasófar torthaí ceannródaíocha taighde leighis le haghaidh galair a chosc agus a chóireáil, dul chun cinn i gcúram sláinte pearsantaithe agus tacaíocht do bhearta sláinte poiblí.
Ar an dara dul síos, isdíol sásaimh dothionscadal an Bhonneagair EorpaighSonraí Géanómaíochta (GDI) (arna chómhaoiniú ag an gClár don Eoraip Dhigiteach) gur ghlac ceithre Bhallstát nua páirtann: An Chipir, an Ungáir, Málta agus an Rómáin. Cuirfidh leathnú an tionscadail dlús le bonneagar sonraí trasteorann níos leithne a fhorbairt chun rochtain shlán a fháil ar ghéanómaíocht dhaonna ar ardchaighdeán agus ar shonraí cliniciúla gaolmhara ar fud na hEorpa. Is fíordhul chun cinn é maidir le cur chun feidhme an tionscnaimh 1+MG a dtacaíonn an Coimisiún leis.
Déanfar na tíortha nuasin a chomhtháthú go tapa sa tionscadal, agus tá sé beartaithe acu a stádas ionduchtaithe a thabhairt chun críche faoi 2026. Áirítear leis sin Grúpa Náisiúnta Scáthán a bhunú, pleananna náisiúnta géanómaíocha a fhorbairt, agus bonneagar sonraí 1+ MG a imscaradh agus a thástáil.