Έχουν επιλεγεί πέντε χώροι για κέντρα υπολογιστικής υψηλών επιδόσεων σε ολόκληρη την ΕΕ για τη φιλοξενία και τη λειτουργία της επόμενης γενιάς ευρωπαϊκών υπερυπολογιστών. Η Γερμανία θα φιλοξενήσει τον πρώτο υπερυπολογιστή της κοινής επιχείρησης για την ευρωπαϊκή υπολογιστική υψηλών επιδόσεων με ικανότητες εξακλίμακας. Τέσσερις νέοι υπερυπολογιστές μεσαίας κατηγορίας θα φιλοξενηθούν στην Ελλάδα, την Ουγγαρία, την Ιρλανδία και την Πολωνία.
Jupiter, ο πρώτος υπερυπολογιστής εξακλίμακας της ΚΕ EuroHPC
Τον Ιούνιο του 15 2022, η κοινή επιχείρηση για την ευρωπαϊκή υπολογιστική υψηλών επιδόσεων (ΚΕ EuroHPC) ανακοίνωσε ότι το κέντρο υπερυπολογιστικής Jülich (Forschungszentrum Jülich — FZJ) στη Γερμανία επιλέχθηκε για να φιλοξενήσει και να θέσει σε λειτουργία υπερυπολογιστή εξακλίμακας υψηλού επιπέδου, δηλαδή μηχανή που μπορεί να εκτελεί τουλάχιστον ένα εξωφλόπ (ένα δισεκατομμύριο δισεκατομμύρια πράξεις ανά δευτερόλεπτο). Ο υπερυπολογιστής JUPITER, ο πρώτος του είδους του στην ΕΕ, αναμένεται να καταταγεί μεταξύ των τριών κορυφαίων υπερυπολογιστών στον κόσμο.
Η ικανότητα εξακλίμακας αποτελεί σημαντικό τεχνολογικό ορόσημο για την ΕΕ, με μεγάλη επιστημονική, βιομηχανική και κοινωνική σημασία. Θα επιτρέψει την αντιμετώπιση προβλημάτων ύψιστης σημασίας που ήταν αδύνατο να επιλυθούν πριν από μερικά χρόνια σε τομείς μεγάλης σημασίας για τους ευρωπαίους πολίτες, όπως η υγεία, η βιολογία, το κλίμα, η ενέργεια, η ασφάλεια και τα υλικά. Αναμένεται θετικός αντίκτυπος στην ευρωπαϊκή επιστημονική αριστεία, καθώς το πρωτοφανές επίπεδο υπολογισμών και η υψηλότερη ακρίβεια θα βελτιώσουν την ποιότητα και θα μειώσουν το κόστος της έρευνας.
Τέσσερις νέοι υπερυπολογιστές μεσαίας κατηγορίας
Η ΚΕ EuroHPC ανακοίνωσε επίσης ότι οι εθνικές υποδομές έρευνας και τεχνολογίας (GRNET) στην Ελλάδα, ο Κυβερνητικός Οργανισμός για την Ανάπτυξη της Πληροφορικής (KIFU) στην Ουγγαρία, το Εθνικό Πανεπιστήμιο της Ιρλανδίας Galway και το Academic Computer Centre Cyfronet AGH (Cyfronet) στην Πολωνία έχουν επιλεγεί για να φιλοξενήσουν τέσσερις νέους υπερυπολογιστές μεσαίας κλίμακας (πετακλίμακας και προεξακλίμακας). Οι μηχανές αυτές θα είναι διαθέσιμες για την εξυπηρέτηση ευρέος φάσματος ευρωπαίων χρηστών στην ερευνητική και επιστημονική κοινότητα, καθώς και στη βιομηχανία και τον δημόσιο τομέα. Οι υπερυπολογιστές Daedalus (GR), Levente (HU), CASPIr (IE) και EHPCPL (PL) θα επιτρέψουν την περαιτέρω ανάπτυξη νέων επιστημονικών και βιομηχανικών εφαρμογών (π.χ. ιατρική ακριβείας, ανάπτυξη νέων φαρμάκων, θεραπειών και υλικών, καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και βιομηχανική).
Εταιρική σχέση μεταξύ της ΚΕ EuroHPC και των οντοτήτων υποδοχής
Οι οντότητες υποδοχής επιλέχθηκαν μετά από πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος που προκηρύχθηκε τον Δεκέμβριο του 2021 από την ΚΕ EuroHPC σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/1173 του Συμβουλίου.
Οι νέοι υπερυπολογιστές θα χρηματοδοτηθούν από το πρόγραμμα «Ψηφιακή Ευρώπη», το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη»και από συνεισφορές των συμμετεχόντων κρατών της ΚΕ. Η ΚΕ θα συγχρηματοδοτήσει έως και το 50 % του συνολικού κόστους του υπερυπολογιστή εξακλίμακας με μέγιστη χρηματοδοτική συνεισφορά 250 εκατ. EUR και έως το 35 % του συνολικού κόστους των υπερυπολογιστών μεσαίας κατηγορίας με συνολική μέγιστη συνεισφορά 120 εκατ. EUR. Το συμπληρωματικό ποσό θα καλυφθεί από το συμμετέχον κράτος, όπου είναι εγκατεστημένη η οντότητα υποδοχής, ή από τα συμμετέχοντα κράτη στην κοινοπραξία υποδοχής. Οι πέντε επιλεγείσες οντότητες υποδοχής θα λειτουργούν τους υπερυπολογιστές εξ ονόματος της ΚΕ EuroHPC.
Τους επόμενους μήνες, η ΚΕ EuroHPC θα υπογράψει συμφωνίες με τις επιλεγμένες οντότητες υποδοχής, οι οποίες θα καταστήσουν δυνατή μια σταθερή και δομημένη εταιρική σχέση για την αγορά και τη λειτουργία των υπερυπολογιστών. Οι υπερυπολογιστές αναμένεται να τεθούν σε λειτουργία κατά τη διάρκεια του 2023 για τους Ευρωπαίους χρήστες από την ακαδημαϊκή κοινότητα, τη βιομηχανία και τον δημόσιο τομέα. Οι προσκλήσεις υποβολής προσφορών για τις συμβάσεις τους αναμένεται να δημοσιευθούν σύντομα.
Περισσότερες πληροφορίες διατίθενται στο παρόν δελτίο Τύπου της ΚΕ EuroHPC.
Ιστορικό
Η ΚΕ EuroHPC είναι μια νομική και χρηματοδοτική οντότητα που δημιουργήθηκε το 2018 για να δώσει τη δυνατότητα στην ΕΕ και στις χώρες που συμμετέχουν στην EuroHPC να συντονίσουν τις προσπάθειές τους και να συγκεντρώσουν τους πόρους τους με στόχο να καταστεί η Ευρώπη παγκόσμιος ηγέτης στον τομέα της υπερυπολογιστικής. Τον Ιούλιο του 2021, το Συμβούλιο εξέδωσε τον κανονισμό για την κοινή επιχείρηση EuroHPC, με τον οποίο πραγματοποιήθηκαν περαιτέρω επενδύσεις ύψους 7 δισ. EUR για την παροχή των πλέον πρόσφατων υπερυπολογιστών και κβαντικών υπολογιστών, καθώς και για τη στήριξη του φιλόδοξου θεματολογίου της ΕΕ για την έρευνα και την καινοτομία στον τομέα της υπολογιστικής υψηλών επιδόσεων.
Η ΚΕ EuroHPC έχει ήδη αρχίσει να εξοπλίζει την ΕΕ με παγκόσμιας κλάσης υποδομή υπερυπολογιστών προεξακλίμακας και πετακλίμακας, και να αναπτύσσει τις απαραίτητες τεχνολογίες, εφαρμογές και δεξιότητες για την επίτευξη πλήρους ικανότητας εξακλίμακας έως το 2023. Μέχρι σήμερα, πέντε υπερυπολογιστές είναι πλέον πλήρως λειτουργικοί: ΗLUMI στη Φινλανδία (η οποία κατατάσσεται στην 3η θέση παγκοσμίως), η Vega στη Σλοβενία, η MeluXina στο Λουξεμβούργο, η Discoverer στη Βουλγαρία και η Karolina στην Τσεχική Δημοκρατία. Σύντομα θα είναι διαθέσιμοι τρεις επιπλέον υπερυπολογιστές: Leonardo στην Ιταλία, MareNoacum5 στην Ισπανία και Deucalion στην Πορτογαλία.