Is colúin ríthábhachtacha iad saoirse agus iolrachas na meán d’aon daonlathas agus coinníollacha ríthábhachtacha le haghaidh díospóireacht dhaonlathach atá oscailte agus saor. Tá siad cumhdaithe i gCairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh (Airteagal 11(2)).
I mí na Nollag 2020, ghlac an Coimisiún an Plean Gníomhaíochta um an Daonlathas Eorpach arb é is aidhm dó athléimneacht dhaonlathas na hEorpa a neartú. Is cuid lárnach den phlean gníomhaíochta é saoirse agus iolrachas na meán, ina bhfógraítear bearta chun iolrachas na meán a chur chun cinn, lena n-áirítear cistiú inbhuanaithe do thionscadail a dhíríonn ar chúnamh dlíthiúil agus praiticiúil d’iriseoirí san Aontas agus in áiteanna eile.
Mar gheall ar ionsaithe fisiciúla ar iriseoirí iniúchacha san Aontas, ar ghríosú ar líne agus ar chásanna mí-úsáideacha ina gcoinne, ar bhagairtí báis orthu agus, fiú, ar fheallmharú iriseoirí iniúchacha, tá na contúirtí a bhíonn os comhair iriseoirí iniúchacha go minic agus, dá bhrí sin, an gá atá lena gcosaint a fheabhsú. Cé go bhfuil sé léirithe ag paindéim leanúnach COVID-19 a thábhachtaí atá nuacht iontaofa agus gur léirigh sí ról ríthábhachtach na n-iriseoirí inár sochaithe, chuir sí leis na bagairtí atá ann cheana ar iriseoirí agus ar a sábháilteacht.
Déanann iriseoirí imscrúdú níos mó agus níos mó ar shaincheisteanna leasa choitinn do shaoránaigh i roinnt Ballstát. Mar sin féin, is gnách go mbíonn imscrúduithe trasteorann den sórt sin casta agus dian ar acmhainní agus is minic nach mbíonn cistiú leordhóthanach ar fáil dóibh.
Tá Glao ar Thograí á sheoladh ag an Aontas don dá Ghníomhaíocht Ullmhúcháin seo a leanas:
Réamhbheart: Sásra freagartha uile-Eorpach le haghaidh sáruithe ar shaoirse an phreasa agus ar shaoirse na meán (Gníomh 1)
Is é is aidhm don sásra mearfhreagartha uile-Eorpach le haghaidh sáruithe ar shaoirse an phreasa agus ar shaoirse na meán maolú a dhéanamh ar na hiarmhairtí a bhaineann le meathlú shaoirse an phreasa agus na meán i mBallstáit áirithe agus i dTíortha is Iarrthóirí. Cuirfidh sé faireachán córasach ar fáil freisin ar sháruithe ar shaoirse an phreasa agus ar shaoirse na meán ar fud an Aontais Eorpaigh. Leis an sásra sin, beidh sáruithe infheicthe agus tabharfar tacaíocht dhlíthiúil agus phraiticiúil d’iriseoirí atá faoi bhagairt. Déanfar é i gcomhar le geallsealbhóirí Eorpacha, réigiúnacha agus áitiúla i réimse shaoirse na meán.
Táthar ag súil go dtacóidh an tionscadal seo le gníomhaíochtaí cuibhreannais eagraíochtaí amháin atá ag obair le chéile chun seasamh le saoirse na meán agus sábháilteacht iriseoirí san Aontas agus sna Tíortha is Iarrthóirí.
Buiséad iomlán: EUR 1.950.000
Réamhbheart: Ciste tacaíochta éigeandála d’iriseoirí iniúchacha agus d’eagraíochtaí meán chun saoirse na meán a áirithiú san Aontas (Beart 2)
Tá obair eagraíochtaí meán neamhspleácha agus iriseoirí iniúchacha ríthábhachtach chun éagóir a nochtadh ar fud an Aontais agus lasmuigh dá theorainneacha, lena n-áirítear sciúradh airgid agus éilliú. Teastaíonn uirlisí agus acmhainní cuí chun iriseoireacht iniúchach ardchaighdeáin a dhéanamh. Mar sin féin, is gairmithe thar a bheith leochaileach iad iriseoirí iniúchta a bhfuil acmhainní an-teoranta acu.
Is é is aidhm don ghníomhaíocht ullmhúcháin sin ciste tacaíochta éigeandála a chruthú d’iriseoirí iniúchacha agus d’eagraíochtaí meán chun feabhas a chur ar shaoirse an phreasa agus na meán agus chun sáruithe ar shaoirse na meán a chosc trí thacú le hábhar iriseoireachta neamhspleách ar ardchaighdeán a tháirgeadh ar mhaithe le leas an phobail, lena n-áirítear trí chomhar trasteorann.
Táthar ag súil go maoineoidh an beart sin gníomhaíochtaí cuibhreannais eagraíochtaí amháin.
Buiséad iomlán: EUR 1.800.000
Ba cheart ceisteanna don ghlao seo a sheoladh chuig CNECT-I1-CALLS@ec.europa.eu an 22 Deireadh Fómhair 2021 ar a dhéanaí.
Foilseofar na ceisteanna agus na freagraí, gan ainm, ar an leathanach seo (tuilleadh eolais ar do shonraí pearsanta).