Tírdhreach closamhairc na hEorpa a ghlasú

An bealach a stiúradh i dtreo earnáil chlosamhairc Eorpach inbhuanaithe

Idir thomhais chaighdeánaithe maidir le lorg carbóin agus comhtháthú straitéisí glasa i gcritéir chistiúcháin, tá an t-aistear i dtreo todhchaí níos glaise do léiriú scannán agus meán san Eoraip faoi lán seoil. Tá an Coimisiún ag comhoibriú leis an tionscal closamhairc agus le cistí scannánaíochta (fo)náisiúnta chun dea-chleachtais a roinnt, ag teacht ar chomhaontú maidir le huirlisí coiteanna agus caighdeáin ghlasa. Tá sé sin i gcomhréir le cuspóir an Chomhaontaithe Ghlais don Eoraip an aeráidneodracht a bhaint amach faoi 2050 agus le Plean Gníomhaíochta Meán agus Closamhairc 2020.

Áireamhán astaíochtaí carbóin an Aontais d’earnáil chlosamhairc na hEorpa

Tá tionscal closamhairc na hEorpa ag spreagadh cleachtais ghnó atá neamhdhíobhálach don chomhshaol. Tá go leor tionscnamh ar thús cadhnaíochta ar an leibhéal náisiúnta ag an tionscal chun teorainn a chur le lorg CO2 na táirgeachtaí closamhairc. Tá a gcleachtais féin forbartha ag na Ballstáit, rud a fhágann go bhfuil córais éagsúla chun astaíochtaí a thomhas agus lipéid ghlasa éagsúla.

Mar fhreagairt ar dhúshlán na hinchomparáideachta i dtomhais de bharr paraiméadair éagsúla, chuir an Coimisiún tús le hidirphlé le páirtithe leasmhara i mí an Mheithimh 2021. Tháinig na rannpháirtithe ar chomhaontú maidir leis an ngá atá le gníomhaíocht Eorpach chun srian a chur le hastaíochtaí carbóin, ag tosú le cleachtais tomhais chaighdeánaithe. Ba é an toradh a bhí air sin ráiteas coiteann mhí Feabhra 2022 i bhfabhar modheolaíocht tomhais aontaithe maidir le hastaíochtaí carbóin.

Tá áireamhán curtha ar fáil ag an gCoimisiún chun measúnú a dhéanamh ar thionchar CO2 na saothar closamhairc agus chuir sé tús le tionscadal chun tomhas an loirg carbóin ar léiriúcháin chlosamhairc a chaighdeánú ar fud Bhallstáit an Aontais.

Soláthróidh an tionscadal modheolaíocht ríofa chomhchoiteann agus feidhmchlár gréasáin soláimhsithe a dhearfar chun tionchar CO2 léiriúcháin AV a ríomh. Déanfaidh an uirlis loirg CO2 a ríomh agus faireachán a dhéanamh orthu, chomh maith le sonraí a mhalartú agus a chur i gcomparáid le chéile idir áireamháin atá ann cheana. Cuirfear torthaí san áireamh i gceapadh beartas ar an leibhéal Eorpach, rud a chuirfidh leis na hiarrachtaí leanúnacha maidir le glasú laistigh den earnáil chlosamhairc.

Straitéisí inbhuanaithe a spreagadh trí Eoraip na Cruthaitheachta

D’ordaigh an Coimisiún freisin staidéar 2021 an clár Eoraip na Cruthaitheachta a Ghlasú. Leagtar amach sa staidéar na céimeanna ba cheart a ghlacadh faoin gclár Eoraip na Cruthaitheachta chun a bheith níos inbhuanaithe agus chun tacú le spriocanna an Aontais maidir leis an athrú aeráide. I dteannta na tuarascála deiridh, foilsíodh na moltaí i dtrí dhoiciméad:

• Sa Treoirleabhar maidir le Dea-Chleachtais Chomhshaoil tugtar forbhreathnú ar na dea-chleachtais chomhshaoil atá ann cheana a mholtar d’iarratasóirí agus do thairbhithe Eoraip na Cruthaitheachta.
• I Straitéis Ghlasaithe Chlár Eoraip na Cruthaitheachta sainaithnítear réimsí ina bhfuil gá le gníomhaíochtaí agus déantar moltaí maidir le cleachtais ghlasa.
• Sa Treoir Faireacháin d’Eoraip na Cruthaitheachta maidir leis an gClár a Ghlasú, moltar táscairí glasa chun dul chun cinn an chláir a thomhas, ach freisin chun cur le cuspóirí an Chomhaontaithe Ghlais don Eoraip tar éis 2027.

Ba cheart cleachtais ghlasaithe a áireamh ina gcuid straitéisí i sraith MEDIA Eoraip na Cruthaitheachta. Mar shampla, roghanna soghluaisteachta inbhuanaithe a éascú don fhoireann agus don chriú, oibriú le comhairleoir nó gníomhaireacht ghlas, nó deimhniúcháin ghlasa a bhaint amach.

Déantar straitéisí den sórt sin a mheas mar chuid de na critéir dhámhachtana. Is é is aidhm don cheanglas sin glasú a chur i gcroílár dhearadh gach tionscadail, agus é mar aidhm leis cur chuige córasach maidir le glasú a spreagadh.  Thairis sin, tá faireachán á dhéanamh ag an gCoimisiún ar thionchar foriomlán na gcritéar dámhachtana a tugadh isteach in 2021 agus tá teagmháil rialta á déanamh aige le páirtithe leasmhara agus le cistí poiblí.