Dit vlaggenschipinitiatief, dat in december 2022 werd gelanceerd, maakt deel uit van het Europees kankerbestrijdingsplan en is gericht op het bevorderen van innovatie en de toepassing van digitale technologieën op het gebied van kankeronderzoek, -behandeling en -zorg, met het oog op preciezere en snellere klinische besluitvorming, diagnostiek, behandelingen en voorspellende geneesmiddelen ten behoeve van kankerpatiënten.
Deeerste versie van deze digitale infrastructuur, die wordt geleverd door het EUropean Federation for cancer images (EUCAIM), bevateen openbare catalogus van datasets op het gebied van kankerbeeldvorming uit de door de EU gefinancierde projecten in verband met kunstmatige intelligentie voor gezondheidsbeeldvorming, alsook een zoekinstrument om inzicht te krijgen in de informatie die beschikbaar is op de sites van gegevensverstrekkers in de hele EU. Het platform Cancer Image Europe verbindt vandaag 36 datasets met beelden van 9 soorten kanker (borst, colon, longen, prostaat, rectum, lever, diffuse intrinsieke pontine glioom, neuroblastoma, glioblastoma), voor in totaal meer dan 200 000 beeldreeksen van ongeveer 20 000 personen. Er is ook een eerste versie van de regels voor gegevensverstrekkers en -gebruikers en de operationele procedures gepubliceerd; toegang tot gegevens kan worden gevraagd aan gegevensverstrekkers in overeenstemming met de toepasselijke ethische en gegevensbeschermingsregels.
De verwezenlijking van vandaag is een belangrijke stap in de richting van de opbouw van de atlas van kankerbeeldvorming met meer dan 60 miljoen geanonimiseerde kankerbeeldgegevens van meer dan 100,000 patiënten.
Technologische innovatie in combinatie met gegevensbescherming kan een betrouwbaar kader voor onderzoekers, innovatoren, artsen en patiënten scheppen. Dankzij het nieuwe Europees initiatief voor kankerbeeldvorming krijgen onderzoekers efficiënte toegang tot gegevens van hogere kwaliteit om die te bestuderen en ons inzicht in de ziekte te vergroten. Innovatoren kunnen gegevensgestuurde oplossingen voor kankerzorg ontwikkelen en testen. De ontwikkeling van gegevensgestuurde oplossingen maakt het gemakkelijker voor artsen om zich toe te leggen op meer gerichte en snellere klinische beslissingen, diagnostiek, behandelingen en voorspellende geneesmiddelen, ten behoeve van kankerpatiënten. Voorts zal het initiatief gegevensaltruïsme van burgers ondersteunen, die vrijwillig toestemming of toestemming kunnen geven om gegevens die zij genereren, beschikbaar te stellen, als een manier om de gezondheidsdatasets te verrijken.
Een grensoverschrijdende, interoperabele en veilige infrastructuur die de privacy in stand houdt, is van essentieel belang om de innovatie op het gebied van medisch onderzoek te versnellen. Daarom hebben verschillende EU-lidstaten belangstelling getoond voor de oprichting van een Europees consortium voor digitale infrastructuur (EDIC) voor het door het EUCAIM-project ontwikkelde platform voor kankerbeeld in Europa. De Europese Commissie heeft een werkgroep opgericht om dit idee verder te onderzoeken.
Bevordering van gezondheidsonderzoek en van zorg met digitale technologie
Conform de Europese datastrategie en de Europese ruimte voorgezondheidsgegevensis het Europees initiatief voor kankerbeeldvorming een van de paradepaardjes van het Europees kankerbestrijdingsplan (EBCP). Dit initiatief verenigt innovatie op het gebied van digitale technologie met Europese gegevensbescherming om een betrouwbaar en veilig kader op te zetten dat onderzoekers, innovatoren en artsen toegang tot waardevolle gegevens biedt.
Belangrijke Europese onderzoeksorganisaties, instellingen en bedrijven zullen samenwerken aan de ontwikkeling van infrastructuur die:
· Europese clinici, onderzoekers en innovatoren gemakkelijk toegang geven tot grote hoeveelheden gegevens over kankerbeeldvorming;
· Het testen en ontwikkelen van instrumenten voor gepersonaliseerde geneeskunde ondersteunen om kankerdiagnostiek en -behandelingen te bevorderen;
· De ontwikkeling van nieuwe datasets en de interoperabiliteit van bestaande datasets voor kankerbeelden ondersteunen, in overeenstemming met de Europese datastrategie.
Initiatiefvoor de beeldvorming van uropees kanker en kankerscreening
Na de publicatie van de herziene aanbeveling van de Raad over kankerscreening in december 2022 zal het Europees initiatief voor kankerbeeldvorming specifiek gericht zijn op het optimaliseren van screeningprogramma’s voor borst- en longkanker. Het initiatief is met name relevant voor de screening op borst- en longkanker, aangezien beelden van cruciaal belang zijn voor deze tumordetectieacties. Er worden ook programma’s voor prostaatkankerscreening ontwikkeld met behulp van MRI-beelden.Kunstmatige intelligentie kan de nauwkeurigheid en efficiëntie van long- en borstkankerscreening verbeteren, waardoor eerdere opsporing en betere patiëntresultaten mogelijk worden. Dankzij het platform Cancer Image Europe zullen onderzoekers en clinici die betrokken zijn bij de screeningacties en -programma’s gezamenlijkinnovatieve benaderingen van screening en zorg voor long- en borstkanker kunnen verkennen.
Volgende stappen
Het EUCAIM-project zal de functionaliteiten van het platform Cancer Image Europe blijven uitbreiden. Naar verwachting zal het ontwerp van de pan-Europese digitale infrastructuur tegen december 2023 zijn voltooid en zullen de samenwerkingsmechanismen zijn opgezet. Gegevensverstrekkers kunnen dan verbinding maken met dit nieuwe Europese aaneengesloten platform. De eerste versie van het platform wordt eind 2024 gepubliceerd, en de definitieve versie wordt eind 2025 verwacht. De digitale infrastructuur moet in 2026 volledig operationeel zijn.
Achtergrond
Het EUCAIM-project in het kader van het Europees initiatief voor kankerbeeldvorming wordt met 18 miljoen EUR ondersteund door het programma Digitaal Europa (DIGITAL). Het is een grootschalig project dat de gefedereerde Europese infrastructuurvoor kankerbeeldvormingsgegevens zal uitrollenop basis van de werkzaamheden die zijn verricht in het kader van het „AI for Health Imaging Network”, een cluster van 5 projecten die worden ondersteund door het onderzoeksprogramma Horizon 2020. De infrastructuur heeft tot doel tegen 2025 meer dan 100,000 gevallen van kanker en ten minste 60 miljoen geannoteerde kankerbeelden in een gedistribueerde atlas van kankerbeeldvormingsgegevens op te nemen. Het project gaat van start met 21 klinische locaties uit 12 landen en heeft tot doel ten minste 30 gedistribueerde gegevensverstrekkers uit 15 landen te omvatten.
De gegevens over kankerbeeldvorming zullen ter beschikking worden gesteld van de AI-test- en experimenteerfaciliteit voor gezondheid (https://www.tefhealth.eu/),diein het kader van het DIGITAL-programma is opgericht. Hiermee kunnen kleine en middelgrote ondernemingen die oplossingen op het gebied van kunstmatige intelligentie voor kankerzorg hebben ontwikkeld, die in de praktijk testen. Andere testfaciliteiten zullen ook in aanmerking worden genomen.
Voorts zullen de Europese digitale-innovatiehubs in het kader van het DIGITAL-programma de uitrol van de voor het initiatief relevante technologieën ondersteunen. Ze zullen de innovatoren over de wettelijke vereisten en de beschikbare testfaciliteiten informeren. Ze zullen ook diensten aanbieden aan gebruikers en aanbieders van digitale oplossingen, zoals test-before-invest-diensten, opleidings- en netwerkmogelijkheden en toegang tot financiering.
Nadere informatie
- Video van commissaris Breton — evenement voor het Europees initiatief voor kankerbeeldvorming
- Europees initiatief voor kankerbeeldvorming
- Factsheet: Europees initiatief voor kankerbeeldvorming
- Factsheet: Europees kankerbestrijdingsplan — wat is de stand van zaken?
- EU-beleid inzake kanker
- Europese aanpak van artificiële intelligentie
- Europese ruimte voor gezondheidsgegevens
- Herziene EU-kankerscreeningsregeling
- Test- en experimenteerfaciliteit voor gezondheid
- Europees kankerbestrijdingsplan