Skip to main content
Shaping Europe’s digital future
Digibyte | Foilseachán

Ardán Ailse Íomhá na hEorpa: téann an chéad fhréamhshamhail den bhonneagar digiteach uile-Eorpach beo

Inniu, tá an Tionscnamh Eorpach um Íomháú Ailse tar éis an chéad chloch mhíle mhór dá threochlár a bhaint amach maidir le bonneagar cónasctha Eorpach d’íomhánna ailse a chur ar fáil chun tacú le soláthraithe cúraim sláinte, institiúidí taighde agus nuálaithe chun an leas is fearr is féidir a bhaint as réitigh nuálacha sonraíbhunaithe maidir le cóireáil agus cúram ailse.

logo of the European Cancer Imaging Initiative

Tá an tionscnamh suaitheanta seo a seoladh i mí na Nollag 2022 ina chuid de Phlean Sáraithe Ailse na hEorpa agus is é is aidhm dó nuálaíocht agus cur in úsáid teicneolaíochtaí digiteacha a chothú i dtaighde, cóireáil agus cúram ailse, chun cinnteoireacht chliniciúil, diagnóisic, cóireálacha agus leigheas réamhfháistineach níos beaichte agus níos tapa a bhaint amach ar mhaithe le hothair ailse.

Sa chéad leagan den bhonneagar digiteach sin,arna chur ar fáil ag EUropean Federation for CAncer images (EUCAIM), catalóg phoiblí de thacair sonraí íomháithe ailse ó na stórtha tionscadail arna maoiniú ag an Aontas agus a bhaineann leis an Intleacht Shaorga le haghaidh Íomháú Sláinte, chomh maith le huirlis chuardaigh chun tuiscint a fháil ar an bhfaisnéis atá ar fáil ar shuíomhanna na soláthraithe sonraí ar fud an Aontais. Sa lá atá inniu ann, nascann ardán Ailse Íomhá na hEorpa 36 tacar sonraí d’íomhánna de 9 gcineál ailse (bheirthe, coilíneach, scamhóg, próstatach, rectum, ae, glioma pontín intreach, neuroblastoma, glioblastoma), ar feadh níos mó ná 200 000 sraith íomhá de thart ar 20 000 duine. Foilsíodh an chéad leagan de na rialacha maidir le soláthraithe sonraí agus úsáideoirí sonraí agus na nósanna imeachta oibríochtúla freisin; is féidir rochtain ar shonraí a iarraidh ar sholáthraithe sonraí i gcomhréir leis na rialacha eitice agus cosanta sonraí is infheidhme.

Is céim mhór chun cinn é éacht an lae inniu i dtreo an tAtlas Íomháithe Ailse a thógáil le breis agus 60 milliún sonraí anaithnidithe íomhá ailse ó níos mó ná 100,000 othar.

Is féidir le nuálaíocht theicneolaíoch atá comhcheangailte le cosaint sonraí creat iontaofa a chruthú do thaighdeoirí, do nuálaithe, do dhochtúirí agus d’othair. A bhuí leis an Tionscnamh Eorpach nua um Íomháú Ailse, beidh rochtain éifeachtúil ag taighdeoirí ar níos mó sonraí ardchaighdeáin chun staidéar a dhéanamh ar an ngalar agus chun ár dtuiscint ar an ngalar a chur chun cinn. Beidh nuálaithe in ann réitigh shonraíbhunaithe maidir le cúram ailse a fhorbairt agus a thástáil. Trí fhorbairt réiteach sonraíbhunaithe a éascú, beidh dochtúirí in ann cinntí cliniciúla, diagnóisic, cóireálacha agus leigheas réamhfháistineach níos beaichte agus níos tapúla a dhéanamh, ar mhaithe le hothair ailse. Thairis sin, tacóidh an tionscnamh le haltrúchas sonraí ó shaoránaigh, a d’fhéadfadh a dtoiliú nó cead a thabhairt go deonach sonraí a ghineann siad a chur ar fáil, mar bhealach chun na tacair sonraí sláinte a shaibhriú.

Tá bonneagar trasteorann, idir-inoibritheach agus slán a chaomhnóidh príobháideachas riachtanach chun dlús a chur leis an nuálaíocht sa taighde leighis. Dá bhrí sin, léirigh roinnt Ballstát de chuid an Aontais spéis i gCuibhreannas don Bhonneagar Digiteach Eorpach (EDIC) a bhunú le haghaidh ardán Ailse Íomhá na hEorpa a d’fhorbair tionscadal EUCAIM. Sheol an Coimisiún Eorpach meitheal chun tuilleadh scrúdaithe a dhéanamh ar an smaoineamh sin.

Taighde agus cúram sláinte a chur chun cinn le teicneolaíocht dhigiteach

I gcomhréir leis an Straitéis Eorpach maidir le Sonraí agus an Spás Eorpach Sonraí Sláinte,tá an Tionscnamh Eorpach um Íomháú Ailse ar cheann de na tionscnaimh shuaitheanta de Phlean Sáraithe Ailse na hEorpa (EBCP). Tabharfaidh sé le chéile nuálaíocht sa teicneolaíocht dhigiteach agus cosaint sonraí san Eoraip chun creat iontaofa slán a chruthú chun rochtain a thabhairt do thaighdeoirí, nuálaithe agus dochtúirí ar shonraí luachmhara.

Oibreoidh móreagraíochtaí, institiúidí agus cuideachtaí taighde Eorpacha le chéile chun an bonneagar a dhearadh a dhéanfaidh an méid seo a leanas: 

· Rochtain éasca a thabhairt do chliniceoirí, taighdeoirí agus nuálaithe Eorpachaar mhéideanna móra sonraí faoi íomháú ailse;

· Tacú le huirlisí leighis phearsantaithe a thástáil agus a fhorbairt chun diagnóisic agus cóireálacha ailse a chur chun cinn;

· Tacú le tacair sonraí nua agus idir-inoibritheachta tacar sonraí d’íomhánna ailse atá ann cheana a chruthú, i gcomhréir leis an Straitéis Eorpach maidir le Sonraí.

AnTionscnamh um Íomháú Ailse uropean agus Scagadh Ailse

Tar éis fhoilsiú an Mholta athbhreithnithe ón gComhairle maidir le Scagadh Ailse i mí na Nollag 2022, díreoidh an Tionscnamh Eorpach um Íomháú Ailse ar chláir scagthástála ailse chíche agus scamhóg a bharrfheabhsú. Tá an tionscnamh ábhartha go háirithe maidir le scagthástáil ailse chíche agus ailse scamhóg, ós rud é go bhfuil íomhánna ríthábhachtach sna gníomhaíochtaí braite meall sin. Tá cláir scagthástála ailse próstatach á bhforbairt freisin trí úsáid a bhaint as íomhánna MRI. Tá sé d’acmhainn ag anintleacht shaorga feabhas a chur ar chruinneas agus éifeachtúlacht scagthástála ailse scamhóg agus ailse chíche, rud a fhágann gur féidir brath níos luaithe agus torthaí othar níos fearr a bhaint amach. A bhuí le hardán Ailse Íomhá na hEorpa, beidh taighdeoirí agus cliniceoirí a bhfuil baint acu leis na gníomhaíochtaí agus na cláir scagthástála in ann iniúchadh comhpháirteach a dhéanamh ar chuir chuige nuálacha maidir le scagthástáil agus cúram ailse scamhóg agus ailse chíche.

Na chéad chéimeanna eile

Leanfaidh tionscadal EUCAIM de bheith ag cur le feidhmiúlachtaí ardán Ailse Íomhá na hEorpa. Meastar go mbeidh dearadh an bhonneagair dhigitigh uile-Eorpaigh curtha i gcrích faoi mhí na Nollag 2023 agus go mbunófar na sásraí comhair. Ina dhiaidh sin, beidh soláthraithe sonraí in ann nascadh leis an ardán cónasctha Eorpach nua seo. Eiseofar an chéad leagan den ardán faoi dheireadh 2024 agus táthar ag súil leis an eisiúint deiridh faoi dheireadh 2025. Beidh an bonneagar digiteach ag feidhmiú go hiomlán agus ag feidhmiú in 2026.

Cúlra

Tacaíonn an Clár don Eoraip Dhigiteach (DIGITAL) le EUR 18 milliún le tionscadal EUCAIM atá faoin Tionscnamh Eorpach um Íomháú Ailse. Is tionscadal mórscála é a úsáidfidh bonneagar cónasctha Eorpach nasonraí íomháithe ailsebunaithe ar an obair a rinneadh faoin “Líonra um Íomháú Sláinte, ar braisle é de chúig thionscadal a fhaigheann tacaíocht ó chlár taighde Fís 2020. Is é is aidhm don bhonneagar níos mó ná 100,000 cás ailse a chur san áireamh faoi 2025, agus 60 milliún íomhá ailse anótáilte ar a laghad in Atlas dáilte d’íomhánna ailse. Tá an tionscadal ag tosú le 21 láithreán cliniciúil ó 12 thír agus tá sé mar aidhm aige 30 soláthraí sonraí ar a laghad a dháileadh ó 15 thír.

Cuirfear na sonraí maidir le híomháú ailse ar fáil don Áis Thástála agus Thurgnamhacha AI don tSláinte (https://www.tefhealth.eu/), a bunaíodh faoin gclár DIGITAL. Leis sin, beidh gnólachtaí beaga agus meánmhéide a bhfuil réitigh intleachta saorga forbartha acu do chúram ailse in ann iad a thástáil i dtimpeallachtaí fíorshaoil. Cuirfear áiseanna tástála eile san áireamh freisin.

Thairis sin,tacóidh na Moil Nuálaíochta Digití Eorpacha faoin gClár DIGITAL le feidhmiú céimneach na dteicneolaíochtaí atá ábhartha don tionscnamh. Cuirfidh siad na nuálaithe ar an eolas faoi na ceanglais dhlíthiúla agus na saoráidí tástála atá ar fáil dóibh. Cuirfidh siad raon seirbhísí ar fáil freisin d’úsáideoirí agus do sholáthraithe réiteach digiteach, amhail seirbhísí tástála roimh infheistíocht, oiliúint agus deiseanna líonraithe chomh maith le rochtain ar airgeadas.

Tuilleadh Eolais