5G Taighde agus caighdeáin

Tá sé d’aidhm ag taighde an Aontais Eorpaigh faoin gComhpháirtíocht Phríobháideach Phoiblí 5G (5G-PPP) fios gnó teicneolaíochta agus ceannaireacht thionsclaíoch na hEorpa a chothú i líonraí 5G. Tá sé d’aidhm aige freisin imscrúdú a dhéanamh ar na teicneolaíochtaí atá ag teacht chun cinn agus a ullmhóidh an ré 5G níos faide anonn. Tá sé i gceist leis na torthaí taighde caighdeáin 5G a mhúnlú, sainaithint speictrim ábhartha a bhailíochtú agus tacú le fís dhomhanda 5G. Bunaíodh meithleacha tiomnaithe maidir le hailtireacht, fís, speictream, caighdeáin, meastóireacht teicneolaíochta, trialacha, mótarfheithiclí, slándáil etc., d’fhonn torthaí na dtionscadal taighde Eorpach ábhartha a chomhdhlúthú faoin 5G-PPP.

Cás na gCaighdeán agus an Speictrim

Cuireadh tús le caighdeánú 5G go luath in 2016 faoi scáth Thionscadal Comhpháirtíochta an 3ú Glúin (3GPP), an príomhchomhlacht caighdeánaithe do chórais chumarsáide mhóibíleacha dhomhanda. Tá an chéad sraith de chaighdeáin ar fáil trí Scaoileadh 3GPP 15 agus tá an dara tonn á fhorbairt agus ba cheart go mbeadh sé ar fáil faoi 2020. Tá sé d’aidhm ag an Aontas leanúint de thionchar a imirt ar an sainmhíniú teicneolaíoch ar chórais chumarsáide amach anseo (5G agus níos faide i gcéin) agus, dá bhrí sin, ar na caighdeáin trína ardtaighde. Aithníonn an Coimisiún Eorpach go bhfuil caighdeáin 5G ar cheann de na cúig réimse tosaíochta faoin tionscnamh maidir le Tionsclaíocht na hEorpa a Dhigitiú.

Ar an gcaoi chéanna, cuireadh tús le sainaithint speictrim 5G go hoifigiúil ag Comhdháil Radachumarsáide Domhanda 2015 (WRC-15) ITU chun speictream tiomnaithe 5G os cionn 6GHz a shainiú faoi 2019. Sa chomhthéacs sin, déantar foráil i dtaighde AE chun measúnú a dhéanamh ar infheidhmeacht na mbandaí éagsúla atá á mbreithniú.

Plean Taighde 5G na hEorpa

Maoiníonn clár taighde agus nuálaíochta an Aontais Fís 2020 taighde 5G agus eagraítear é i dtrí chéim:

Céim 1: Ailtireacht líonra 5G amach anseo

Tá torthaí tábhachtacha bainte amach ag céim CPP 5G 1, lena gcumhdaítear an tréimhse 2015-2017, ar chroítheicneolaíochtaí 5G. Seachas dul chun cinn maidir le léirithe raidió agus líonraí clasaiceacha, tá ailtireacht líonra fhíorúil a thacaíonn le slisní líonra saincheaptha chomh maith le líonraí ilchineálacha tagtha chun cinn, i.e. ‘líonra líonraí’ lena n-áirítear líonraí satailíte.

An 1 Iúil 2015, sheol an Coimisiún Eorpach 19 dtionscadal taighde a bhfuil buiséad EUR 129 milliún ag gabháil leo chun dul i ngleic leis na saincheisteanna sin agus chun na gnéithe riachtanacha d’ailtireacht líonra 5G a bheidh ann amach anseo a chur ar fáil. Is iad na príomhéachtaí atá bainte amach acu an bunús teicneolaíochta do líonraí 5G amach anseo, agus chuir siad go mór leis an bpróiseas caighdeánaithe 5G.   

Céim 2: Bogadh i dtreo taispeántais agus turgnaimh le rannpháirtíocht na dtionscal ingearach

Leis an gcéim PPP 5G 2, a chuimsíonn an tréimhse 2017-2019, leathnaítear na torthaí sin agus bunaítear caidreamh níos dlúithe idir an pobal 5G agus na tionscail ingearacha. Díríonn an dara céim ar aistriú i dtreo cruthúnas ar choincheapa agus ar thurgnaimh. Baineann sé go gníomhach leis na tionscail ingearacha, a bhfuiltear ag súil go mbeidh siad mar chuid de phríomhúsáideoirí líonraí 5G sa todhchaí.

Sheol an Coimisiún Eorpach 21 thionscadal ar an 1 Meitheamh 2017, le haghaidh thart ar EUR 150 milliún de mhaoiniú san iomlán. Tá go leor páirtithe leasmhara nua (níos mó ná 60 % de rannpháirtithe chéim 2) tar éis dul isteach sa CPP, rud a chuir ar chumas na dtionscadal taispeántais a thionscnamh agus triail a bhaint as teicneolaíochtaí 5G i gcomhthéacsanna níos gaire do na cineálacha éagsúla úsáideoirí líonraí amach anseo (daoine, róbait, gluaisteáin, “rudaí”, etc.)

Céim 3: Deireadh le deireadh a chur le hardáin 5G, soghluaisteacht nasctha agus uathoibrithe, trialacha ar fud na dtionscal ingearach agus éabhlóid fhadtéarmach 5G

Déanfaidh an chéad bhabhta de chéim CPP 5G 3 torthaí na gcéimeanna roimhe seo a chomhdhlúthú trí bhonneagar líonra turgnamhach 5G ó cheann go ceann a chomhtháthú. Seoladhtrí thionscadal arna maoiniú ag an Aontas an 1 Iúil 2018 agus tá ardáin ceann go ceann á dtógáil acu a nascann níos mó ná cúig shuíomh trialach déag i ndeich dtír éagsúla de chuid an Aontais. Úsáidfear an bonneagar a thiocfaidh as sin chun na roghanna teicneolaíochta a bhailíochtú i gcomhthéacs iomlán an chórais, agus chun Príomhtháscairí Feidhmíochta (KPInna) CPP 5G a bhailíochtú.

Tá an dara sraith de chéim 3 ag tacú le píolótaí thar chonairí trasteorann don tSoghluaisteacht Nasctha agus Uathoibrithe (CAM). Sheol an Coimisiún Eorpach trí thionscadal taighde agus nuálaíochta ar an 1 Samhain 2018, lenar cumhdaíodh trí cinn de na conairí trasteorann a chomhaontaigh na Ballstáit chomharsanachta. Is é an phríomhsprioc nascacht feithiclí a ghiaráil chun éiceachóras iomlán a chruthú timpeall gluaisteán agus feithiclí, ag freastal ní hamháin ar chásanna úsáide a bhaineann le sábháilteacht ach freisin ar shraith shaibhir feidhmeanna lena n-áirítear cothabháil, árachas, faisnéis a choinneáil, cúnamh tiománaí agus tiomáint uathrialaitheach.

Tacóidh an tríú tonn le cur chun feidhme trialacha agus píolótaí, atá tiomanta d’infheidhmeacht líonra 5G a léiriú do chásanna úsáide tionscail ingearacha (na meáin agus siamsaíocht, tionscal, sláinte, iompar agus mótarfheithiclí, fuinneamh,...) ag rith ar bharr na n-ardán ó cheann go ceann 5G ón gcéad tonn. Seoladhseacht dtionscadal nua i lár na bliana 2019, ar fiú EUR 100 milliún san iomlán iad de mhaoiniú ón Aontas.

Leis an rabharta deiridh, tabharfar aghaidh ar éabhlóid fhadtéarmach na gcóras cumarsáide, lena n-imscrúdófar teicneolaíochtaí nach dtugtar aghaidh orthu go fóill, nó nach dtugtar aghaidh orthu ina n-iomláine, faoin CPP 5G, agus lena réiteofar an bealach i dtreo córais nascachta cliste níos faide ná 5G.

Níos faide ná taighde

Forbraíodh físpháipéar 5G in éineacht leis an CPP 5G in 2015, mar aon leis an taighde leanúnach agus chun tacú le forbairt an taighde agus na gcaighdeán 5G. Déantar cur síos ann ar phríomhchásanna nuálaíochta agus úsáide líonraí 5G agus soiléirítear fís 5G na hEorpa.

Cuireann fís 5G na hEorpa tionscail ingearacha, amhail earnáil na ngluaisteán, i lár na gcásanna úsáide 5G. Réabhlóidíonn sé an bealach ina ndéantar líonraí an lae inniu a dhearadh agus a fheidhmiú. Meastar gur ardáin líonra sholúbtha iad líonraí 5G ar féidir leo oiriúnú do riachtanais ilúsáide cásanna sonracha úsáide gnó digití, amhail iad siúd a bhfuiltear ag súil leo le haghaidh tiomáint uathrialaitheach, monarchana cliste, cianchúram sláinte agus soláthar fuinnimh chliste.

Ó shin i leith, d’oibrigh an Coimisiún Eorpach agus an CPP 5G ar go leor gnéithe a eascraíonn as an bhfís seo, amhail riachtanais ingearacha éagsúla nó Treochlár na dTrialacha 5G Uile-Eorpacha. Foilsítear páipéir bhána agus treochláir lena ngabhtar torthaí an chomhoibrithe leanúnaigh seo go rialta.

Mar obair leantach ar obair Taighde agus Nuálaíochta, tá an Coimisiún Eorpach ag comhoibriú go dlúth leis na Ballstáit agus leis an tionscal maidir leis na céimeanna éagsúla de chur chun feidhme an Phlean Gníomhaíochta 5G a foilsíodh in 2016, agus é ag ullmhú chun líonraí 5G a imscaradh ar bhealach éifeachtach agus comhordaithe i measc thíortha an Aontais.