Skip to main content
Shaping Europe’s digital future

Cóipcheart

Tá rialacha cóipchirt an Aontais á gcur in oiriúint ag an gCoimisiún Eorpach d’iompraíochtaí nua tomhaltóirí in Eoraip a bhfuil meas aici ar a héagsúlacht chultúrtha.

    Cárta le lógó cóipchirt gearrtha amach ar siúl ar shráid

© iStock by Getty Images -1153091214 Bulat Silvia

Tá teicneolaíochtaí digiteacha tar éis athrú ó bhonn a dhéanamh ar an gcaoi a ndéantar ábhar cruthaitheach a tháirgeadh, a dháileadh agus a rochtain. Cinntíonn cóipcheart go bhfaigheann údair, cumadóirí, ealaíontóirí, déantóirí scannán agus cruthaitheoirí eile aitheantas, íocaíocht agus cosaint dá gcuid saothar. Tugann sé luach saothair don chruthaitheacht agus spreagann sé infheistíocht san earnáil chruthaitheach. Meastar go bhfuil trí earnáil is tríocha de gheilleagar an Aontais dian ar chóipcheart, agus is ionann iad agus os cionn 7 milliún post, nó 3 % den fhostaíocht san Aontas.

Cad is cóipcheart agus cearta gaolmhara ann?

Is cearta iad sin a dheonaítear d’údair (cearta cóipchirt nó cearta údar) agus do thaibheoirí, do léiritheoirí agus do chraoltóirí (cearta gaolmhara). Áirítear orthu sin:

  • Cearta eacnamaíocha a chuireann ar chumas sealbhóirí cirt úsáid a saothar agus ábhair chosanta eile a rialú agus luach saothair a fháil as a n-úsáid. Is cearta eisiacha iad de ghnáth, go háirithe chun déanamh agus dáileadh cóipeanna a údarú nó a thoirmeasc chomh maith le cumarsáid leis an bpobal. Tá cearta eacnamaíocha agus a dtéarmaí cosanta comhchuibhithe ar leibhéal an AE. 
  • I measc na gceart morálta tá an ceart chun éileamh a dhéanamh ar údar an tsaothair agus an ceart chun agóid a dhéanamh in aghaidh aon aicsin mhaolaitheach maidir leis an saothar. Níl siad comhchuibhithe ar leibhéal an Aontais.

Is é ceadúnú an príomhshásra chun cóipcheart agus cearta gaolmhara a fheidhmiú. Ag brath ar an gceart ábhartha, ar an gcineál úsáide agus ar an earnáil, is é an sealbhóir cirt nó na heagraíochtaí comhbhainistíochta is mó a dheonaíonn ceadúnais go díreach. Ghlac an tAontas reachtaíocht le déanaí chun feabhas a chur ar fheidhmiú na n-eagraíochtaí comhbhainistíochta, lena n-áirítear trí sholáthar ceadúnas ilchríochach a éascú.

Eisceachtaí ó na cearta sin

Tá cothromaíocht idir córais cóipchirt agus aitheantas ceart eisiach d’fhonn úsáid ábhair chosanta a éascú i gcúinsí sonracha. Leagtar amach i rialacha cóipchirt an Aontais liosta uileghabhálach d’eisceachtaí ar chearta sna treoracha éagsúla cóipchirt.

Ceadaíonn eisceachtaí do thairbhithe ábhar cosanta a úsáid gan údarú ó na sealbhóirí cirt. Rinneadh forfheidhmiú nósanna imeachta agus leigheasanna i gcoinne sáruithe ar chóipcheart a chomhchuibhiú go páirteach ar leibhéal an Aontais.

Ról an Aontais Eorpaigh

Mar thoradh ar ghníomhaíochtaí an Aontais, tá cosaint níos comhchuibhithe do shealbhóirí cirt, costais idirbhirt níos ísle agus rogha níos fearr d’úsáideoirí inneachair, go háirithe tríd an méid seo a leanas:

  • creat rialála Eorpach maidir le cóipcheart agus cearta gaolmhara;
  • idirphlé cuimsitheach dinimiciúil geallsealbhóirí maidir le cóipcheart agus saincheisteanna gaolmhara a chur chun cinn, chun tuairimí, taithí nithiúil agus ionchur a lorg ó na páirtithe leasmhara uile;
  • ról ceannasach san idirbheartaíocht agus sa phlé idirnáisiúnta maidir le cóipcheart agus saincheisteanna gaolmhara.

Tá bearta déanta cheana féin chun digitiú agus scaipeadh na hoidhreachta cultúrtha a éascú sa Treoir maidir le hOibreacha Dílleachta. Cumhdaítear bainistiú agus ceadúnú ceart sa Treoir maidir le Bainistiú Comhcheart agus san idirphlé maidir le Ceadúnais don Eoraip le páirtithe leasmhara.

Glacadh dhá chonradh idirnáisiúnta i réimse an Chóipcheart, Conradh Bhéising 2012 maidir le Taibhithe Closamhairc agus Conradh Marrakech 2013 maidir le daoine lagamhairc san Eagraíocht Dhomhanda um Maoin Intleachtúil (EDMI). 

An Nuacht is Déanaí

CALL FOR PROPOSALS |
Stór AE de shaothair atá san fhearann poiblí agus atá faoi cheadúnas oscailte

Is glao ar thograí é seo le haghaidh deontas gníomhaíochta AE i réimse an chóipchirt, a bhfuil buiséad EUR 700k ag gabháil leis. Is é cuspóir an Treoirthionscadail seo measúnú a dhéanamh ar an bhféidearthacht agus ar na buntáistí a d’fhéadfadh a bheith ag baint le taisclann de chuid an Aontais a bhunú d’fhearann poiblí agus d’oibreacha faoi cheadúnas oscailte agus fréamhshamhail a fhorbairt.

Ábhar Gaolmhar

An Pictiúr Mór

Media and digital culture

The Commission is defending European media and digital culture with policies that empower citizens and encourage media pluralism.

Léargas níos doimhne

Reachtaíocht cóipchirt an Aontais

Tá 13 threoir agus 2 rialachán i ndlí cóipchirt an Aontais, lena gcomhchuibhítear cearta bunúsacha na n-údar, na dtaibheoirí, na léiritheoirí agus na gcraoltóirí.

Cosaint bunachar sonraí

Tá bunachair sonraí san Aontas Eorpach faoi chosaint faoi dhlí an Aontais. Glacadh an Treoir maidir le cosaint dhlíthiúil bunachar sonraí in 1996 agus rinneadh meastóireacht uirthi in 2018.

Féach freisin

Saol Fíorúil atá oiriúnach do dhaoine

Cuirfidh an saol fíorúil, dá ngairtear meitéaróga freisin, deiseanna agus dúshláin ar fáil. Cinnteoidh an Coimisiún go léireofar leo luachanna agus cearta bunúsacha an Aontais agus go gcothófar nuálaíocht le haghaidh gnólachtaí.

Seirbhísí Closamhairc agus Meán

Na laethanta seo is féidir linn féachaint ar na cláir is fearr linn, ní hamháin ar an teilifís, ach ar líne freisin. Tá na léirithe sin faoi réir rialacha an mhargaidh aonair.

Oidhreacht chultúrtha dhigiteach

Tá an oidhreacht chultúrtha ag athrú go tapa a bhuí le teicneolaíochtaí digiteacha. Is é an móiminteam anois ár n-oidhreacht chultúrtha a chaomhnú agus í a thabhairt chuig an ndeacáid dhigiteach seo.

Saoirse agus iolrachas na meán

Seasann an tAontas Eorpach le saoirse agus iolrachas na meán mar cholúin den daonlathas nua-aimseartha agus mar chumasóirí saordhíospóireachtaí oscailte.