iStock photo Getty images plus
De dataverordening zal zorgen voor billijkheid in de digitale omgeving door te verduidelijken wie waarde kan creëren uit data en onder welke voorwaarden. Het zal ook een concurrerende en innovatieve datamarkt stimuleren door industriële data te ontsluiten en juridische duidelijkheid te verschaffen over het gebruik van data.
Margrethe Vestager, uitvoerend vicevoorzitter voor een Europa dat klaar is voor het digitale tijdperk:
Vandaag is het een belangrijke mijlpaal in onze digitale transformatie. Door middel van welomschreven wetgeving inzake data hebben we de gebruiker de controle gegeven over het delen van gegevens die zijn gegenereerd door hun verbonden apparaten, waarbij de bescherming van bedrijfsgeheimen en het Europese grondrecht op privacy worden gewaarborgd.
Thierry Breton, commissaris voor de Interne Markt:
De inwerkingtreding van de dataverordening is een belangrijke mijlpaal in onze inspanningen om de digitale ruimte vorm te geven. Het zal een bloeiende Europese data-economie bevorderen die innovatief en open is — onder onze omstandigheden. Europese burgers en bedrijven zullen profiteren van de rijkdom aan industriële gegevens die beschikbaar komen, wat leidt tot nieuwe datagestuurde toepassingen, met name op het gebied van artificiële intelligentie.
Maatregelen om de data-economie van de EU te stimuleren
De afgelopen jaren is het aantal aangesloten apparaten op de Europese markt snel toegenomen. Het gebruik van verbonden objecten (of het internet der dingen) genereert steeds meer gegevens. Dit biedt een enorm potentieel voor innovatie en concurrentievermogen in de EU.
De nieuwe regels stellen gebruikers van verbonden producten in staat toegang te krijgen tot de door deze apparaten gegenereerde data en dergelijke data met derden te delen. Zo kan de eigenaar van een verbonden auto of de exploitant van een windturbine de fabrikant verzoeken bepaalde gegevens die door het gebruik van deze verbonden producten zijn gegenereerd, te delen met een reparatiedienst naar keuze van de eigenaar. Dit zal consumenten en andere gebruikers van verbonden producten meer controle geven en aftermarketdiensten en innovatie stimuleren. Stimulansen voor fabrikanten om te investeren in producten en diensten die data genereren, zullen worden behouden en hun bedrijfsgeheimen zullen beschermd blijven.
Openbare lichamen zullen toegang hebben tot en gebruik kunnen maken van gegevens die in het bezit zijn van de particuliere sector om te helpen reageren op openbare noodsituaties zoals overstromingen en bosbranden, of bij de uitvoering van een wettelijk mandaat wanneer de vereiste gegevens niet onmiddellijk via andere middelen beschikbaar zijn.
De datawet beschermt Europese bedrijven ook tegen oneerlijke contractuele voorwaarden in contracten voor het delen van data die de ene contractpartij eenzijdig oplegt aan de andere. Dit zal met name kleine en middelgrote ondernemingen (kmo’s) in staat stellen actiever deel te nemen aan de datamarkt.
Bovendien zal de dataverordening klanten in staat stellen naadloos (en uiteindelijk gratis) over te stappen tussen verschillende aanbieders van clouddiensten. Deze maatregelen zullen de concurrentie en de keuze op de markt bevorderen en tegelijkertijd afhankelijkheid van één verkoper voorkomen. Zo zou elke Europese onderneming datadiensten van verschillende cloudproviders („multi-cloud”) kunnen combineren en kunnen profiteren van de enorme kansen op de cloudmarkt van de EU. Het zal ook de kosten voor bedrijven en overheden drastisch verlagen wanneer zij hun gegevens en toepassingen naar een andere cloudprovider verplaatsen.
De dataverordening bevat ook waarborgen tegen onrechtmatige verzoeken van autoriteiten van derde landen om niet-persoonsgebonden gegevens in de EU door te geven of er toegang toe te krijgen, waardoor een betrouwbaardere en veiligere gegevensverwerkingsomgeving wordt gewaarborgd.
Tot slot introduceert de dataverordening maatregelen ter bevordering van de ontwikkeling van interoperabiliteitsnormen voor het delen van gegevens en voor dataverwerkingsdiensten, in overeenstemming met de normalisatiestrategie van de EU.
Volgende stappen
Na de inwerkingtreding zal de dataverordening in 20 maanden van toepassing worden, d.w.z. op 12 september 2025.
Achtergrond
Op 23 februari 2022 heeft de Commissie de Europese dataverordening voorgesteld om billijkheid in de digitale wereld te waarborgen en innovatie te bevorderen. Het Europees Parlement en de Raad hebben op 28 juni 2023 een politiek akkoord bereikt. De dataverordening is een belangrijke mijlpaal in de datastrategie van de Commissie, die een belangrijke factor is voor de verwezenlijking van de doelstellingen van het digitale decennium voor 2030.
De dataverordening vormt een aanvulling op de datagovernanceverordening, die in september 2023 van toepassing is geworden, en creëert de processen en structuren om het delen van data door bedrijven, individuen en de overheidssector te vergemakkelijken. De datagovernanceverordening zal ook gemeenschappelijke Europese dataruimten tot stand brengen om meer data beschikbaar te stellen voor gebruik in de economie en de samenleving, terwijl de bedrijven en personen die de gegevens genereren, de controle behouden.
Nadere informatie
Tekst Publicatieblad van de EU