Jest to początek zdolności UE i Wspólnego Przedsięwzięcia EuroHPC do pozyskiwania środków z programów „Horyzont Europa”, „ Cyfrowa Europa” i instrumentu „Łącząc Europę”, które wraz z inwestycjami państw uczestniczących i członków prywatnych EuroHPC wyniosą około 7 mld EUR. Nastąpi to z myślą o tym, by Europa stała się światowym liderem w dziedzinie obliczeń wielkiej skali i obliczeń kwantowych. Promowanie tych dwóch dziedzin ma zasadnicze znaczenie, ponieważ stanowią one strategiczne źródło zasilania innowacyjnych zastosowań w celu zrozumienia i opracowania skutecznych rozwiązań w celu sprostania wielu złożonym wyzwaniom społecznym, naukowym i przemysłowym.
Superkomputery
Taka inwestycja w wysokości 7 mld euro pozwoli Europie osiągnąć kolejną granicę wysokowydajnych systemów obliczeniowych: nabywanie superkomputerów eksaskalowych. Superkomputery te są zdolne do ponad miliarda operacji na sekundę (w porównaniu z 10 mld operacji na sekundę zwykłego laptopa). Komisja Europejska oczekuje również opracowania pierwszych komputerów wykorzystujących właściwości, które leżą u podstaw mechaniki kwantowej. W ramach cyfrowej dekady i naszego celu, jakim jest zapewnienie bezpiecznej i zrównoważonej infrastruktury cyfrowej, planujemy budowę najnowocześniejszych pilotażowych komputerów kwantowych do 2025 r. Komputery te działałyby jako akceleratory połączone z superkomputerami Wspólnego Przedsięwzięcia EuroHPC, tworzące „hybrydowe” maszyny łączące najlepsze z kwantowych i klasycznych technologii obliczeniowych.
Wzajemne połączenia
Ale inwestycje i działalność nie zakończą się tam. Inwestowanie w takie komputery nie miałoby dużej wartości, gdyby nie było połączenia między maszynami i dostępem dla użytkowników, ani gdyby nie istniało żadne powiązanie tych maszyn z przestrzeniami danych, Kierunek Ziemia, EOSC, sztuczna inteligencja i inna infrastruktura cyfrowa. Dlatego też Wspólne Przedsięwzięcie EuroHPC zainwestuje zarówno w wzajemne połączenia za pośrednictwem sieci terabitowych tej infrastruktury obliczeń superkomputerowych, jak i w umożliwienie dostępu z chmury obliczeniowej dużej liczbie użytkowników publicznych i prywatnych z całej Europy.
Zastosowania dożywotnio
Jeżeli chodzi o praktyczne wykorzystanie tej wzajemnie połączonej infrastruktury superkomputerów, inwestycje Wspólnego Przedsięwzięcia EuroHPC w superkomputery nowej generacji umożliwią dalszy rozwój nowych zastosowań naukowych i przemysłowych. Przykłady obejmują m.in. medycynę precyzyjną, opracowywanie nowych leków i terapii, zmianę klimatu, opracowywanie nowych materiałów, bioinżynierię, cyfrowe bliźniacze Ziemi i sztuczną inteligencję.
Umiejętności i współpraca z przedsiębiorstwami
Superkomputery szybko stają się częścią codziennego życia. W związku z tym w rozporządzeniu przewiduje się zwiększone inwestycje w umiejętności, kształcenie i szkolenie w zakresie stosowania obliczeń wielkiej skali, aby w większym stopniu wykorzystać możliwości, jakie mogą zaoferować europejskim zainteresowanym stronom obliczenia superkomputerowe. W szczególności dążymy do przeszkolenia dużej liczby MŚP i użytkowników publicznych, aby mogli korzystać z naszych inwestycji w obliczenia superkomputerowe i czerpać z nich korzyści.
UE będzie również współinwestować z przemysłem w zakup specjalnych systemów i w rozwój zastosowań przemysłowych na dużą skalę. Wspólne Przedsięwzięcie EuroHPC zapewni, aby unijna infrastruktura obliczeń superkomputerowych wspierała nowe zastosowania sztucznej inteligencji, świadczyła usługi oparte na chmurze dla szerokiego grona użytkowników i skutecznie łączyła się z przyszłymi publicznymi przestrzeniami danych.
Ponadto Wspólne Przedsięwzięcie Euro HPC stworzy centra doskonałości w dziedzinie HPC, które będą promować wykorzystanie eksaskalowych zdolności obliczeniowych. Krajowe centra kompetencji w dziedzinie HPC będą również wspierane w każdym z państw uczestniczących we Wspólnym Przedsięwzięciu EuroHPC w celu poprawy świadczenia usług HPC na rzecz przemysłu (w tym MŚP), środowiska akademickiego i administracji publicznej, zapewniając dostosowane rozwiązania szerokiemu gronu użytkowników, które będą sprzyjać szerszemu upowszechnieniu HPC w Europie. Wszystkie te elementy są kluczowymi elementami szerszej strategii cyfrowej UE.
Działalność technologiczna
Obecnie Unia Europejska nie produkuje procesorów wysokiej klasy, które mogą osiągnąć poziomy wydajności wymagane dla światowej klasy superkomputerów. Wspólne Przedsięwzięcie EuroHPC uruchomi zatem własne programy w zakresie badań naukowych i innowacji na rzecz rozwoju wysokiej klasy technologii europejskich, na przykład w ramach europejskiej inicjatywy na rzecz procesorów (EPI).
Wspólne Przedsięwzięcie EuroHPC skoncentruje się również na energooszczędnych technologiach HPC, które obejmą zarówno sektor HPC, jak i szersze sektory i rynki technologiczne, takie jak pojazdy autonomiczne, skrajna skala, duże zbiory danych i zastosowania oparte na obliczeniach brzegowych. W ciągu kilku lat Europa będzie w stanie produkować konkurencyjną technologię, która może zostać zintegrowana z superkomputerami, które znajdą się na rynku światowym. Jest to również główny cel europejskiej autonomii cyfrowej i zmniejszenia jej zależności od zagranicznych technologii obliczeniowych.
Wykonane działania
Wszystkie te prace wynikają z utworzenia pierwszego Wspólnego Przedsięwzięcia EuroHPC w 2018 r. oraz przydziału 1,5 mld EUR już w latach 2019–2020 na zakup światowej klasy infrastruktury obliczeń wielkiej skali oraz rozwój technologii i aplikacji HPC.
W ramach tej inwestycji nabyto już 7 superkomputerów światowej klasy, w tym nasze superkomputery petaskalowe: Vega w Słowenii, Discoverer w Bułgarii, Karolina w Czechach, MeluXina w Luksemburgu (w rankingu 4 na świecie pod względem efektywności energetycznej), Deucalion w Portugalii oraz nasze superkomputery przedeksaskalowe: Leonardo we Włoszech i LUMI w Finlandii. Obecnie trwa nabywanie ósmego superkomputera przedeksaskalowego.
Dwa z nich, Vega w Słowenii i MeluXina w Luksemburgu, rozpoczęły służbę, a pozostałe pięć z nich ma rozpocząć działalność w latach 2021 i 2022.
Kontekst ogólny
Wspólne Przedsięwzięcie w dziedzinie Europejskich Obliczeń Wielkiej Skali (Wspólne Przedsięwzięcie w dziedzinie Europejskich Obliczeń Wielkiej Skali) jest podmiotem prawnym i finansującym, utworzonym w 2018 r. i zlokalizowanym w Luksemburgu. WE wrześniu 2020 r. Wspólne Przedsięwzięcie EuroHPC uzyskało autonomię. Wspólne Przedsięwzięcie EuroHPC umożliwia Unii Europejskiej i krajom uczestniczącym w EuroHPC koordynację wysiłków i łączenie zasobów w celu uczynienia Europy światowym liderem w dziedzinie obliczeń wielkiej skali (HPC).
Wspólne Przedsięwzięcie EuroHPC składa się z następujących członków: Unia Europejska, reprezentowana przez Komisję, państwa członkowskie, państwa stowarzyszone z programem „Horyzont Europa”, programem „Cyfrowa Europa” lub instrumentem „Łącząc Europę”, stowarzyszenia reprezentujące podmioty wchodzące w ich skład oraz inne organizacje wyraźnie i aktywnie zaangażowane w osiąganie wyników badań naukowych i innowacji w dziedzinie obliczeń wielkiej skali lub obliczeń kwantowych.
Zarządzanie Wspólnym Przedsięwzięciem EuroHPC zapewniają dwa organy: Rada Zarządzająca oraz Rada Konsultacyjna ds. Przemysłowych i Naukowych. Rada Zarządzająca będzie składać się z przedstawicieli Unii Europejskiej (50 % praw głosu) i państw uczestniczących i jest odpowiedzialna za podejmowanie strategicznych decyzji politycznych i decyzji dotyczących finansowania związanych z działaniami Wspólnego Przedsięwzięcia, w tym za wszystkie działania związane z zamówieniami publicznymi.
W skład Rady Konsultacyjnej ds. Przemysłowych i Naukowych wejdą przedstawiciele środowisk akademickich i przemysłu jako użytkownicy i dostawcy technologii. Rada ta powinna zapewniać Radzie Zarządzającej niezależne doradztwo w odniesieniu do Strategicznego programu badań naukowych i innowacji oraz w kwestiach nabywania i eksploatacji superkomputerów, które są własnością Wspólnego Przedsięwzięcia, a także w odniesieniu do programu działalności w zakresie budowania zdolności i szerszego wykorzystywania oraz programu działalności w zakresie federacji, łączności i współpracy międzynarodowej.