De EU leidt de digitale en groene transformatie van de energiesector door middel van belangrijke initiatieven op het gebied van onderzoek, innovatie en grensoverschrijdende infrastructuur, die essentieel zijn voor digitale integratie.
De Europese Unie loopt voorop bij het bevorderen van de digitale en groene transformatie van de energiesector door middel van verschillende financieringsprogramma’s ter ondersteuning van onderzoek en innovatie, de uitvoering en de verbetering van grensoverschrijdende infrastructuur. Deze initiatieven zijn cruciaal voor de integratie van digitale vooruitgang in de energiesector.
Figuur 1: EU-programma’s ter ondersteuning van de digitale transformatie van het energiesysteem. © Europese Commissie
De kloof overbruggen tussen onderzoek naar digitale technologie en marktintroductie in het kader van DIGITAL
Het programma Digitaal Europa (DIGITAL) heeft tot doel de kloof tussen onderzoek naar digitale technologie en marktintroductie te overbruggen, waarbij de nadruk ligt op voordelen voor de Europese burgers en bedrijven, met name kmo’s. Investeringen in het kader van DIGITAL sluiten aan bij de tweeledige doelstelling van de EU om een groene en digitale transformatie te bevorderen en tegelijkertijd haar veerkracht en digitale soevereiniteit te versterken.
Ter ondersteuning van de digitalisering van energie omvat DIGITAL verschillende relevante acties. Deze omvatten de uitvoering van een gemeenschappelijk referentiekader voor energiebesparingstoepassingen (de eerste versie werd ontwikkeld in Horizon Europa), de uitrol van de ruimte voorenergiegegevens (de voorbereiding ervan is aan de gang in Horizon Europa, zoals hieronder beschreven) en de oprichting vanfaciliteiten voor AI-tests en -experimenten en digitale-innovatiehubs. Deze acties zullen bijdragen tot de ontwikkeling van een efficiënter, duurzamer en veiliger energiesysteem en tegelijkertijd bedrijven in staat stellen innovatieve digitale oplossingen toe te passen.
Investeren in digitale infrastructuur met de Connecting Europe Facility
Het programma Connecting Europe Facility – Digital (CEF2) heeft tot doel investeringen in digitale infrastructuur in de lidstaten tussen 2021 en 2027 aan te moedigen, met als doel hen te helpen de doelstellingen van destrategie voor de gigabitmaatschappijte verwezenlijken. Het programma heeft onder meer tot doel projecten te ondersteunen die synergieën tussen digitaal, vervoer en energie bevorderen. Een relevant initiatief is de uitrol van operationele digitale platforms, die momenteel worden voorbereid door de coördinatie- en ondersteuningsactie BEGONIA.
Het desbetreffende project zal de meest relevante en impactvolle use case voor de uitrol in een volgend uitrolproject identificeren en voorbereiden. Een voorbeeld van een potentieel energiegerelateerd project is de oprichting van een platform voor grensoverschrijdende gegevensuitwisseling over de beschikbaarheid van hernieuwbare energie en de integratie van datacentra.
Onderzoek en innovatie stimuleren in het kader van Horizon Europa
De toezegging van de EU om onderzoek en innovatie (R&I) op het gebied van slimme netwerken, energieopslag, energie-eilanden en de digitalisering van energie te ondersteunen, blijkt duidelijk uit de aanzienlijke financiële toewijzingen in het kader van Horizon Europa, voortbouwend op eerdere investeringen in het kader van Horizon 2020.
Gezien het strategische belang ervan wordt in hetwerkprogramma .pdfvan Horizon Europa2023-24 steun voor de digitalisering van het energiesysteem gehandhaafd. Initiatieven zoals het TwinEU-project,dat tot doel heeft een digitale tweeling van het elektriciteitssysteem van de EU te ontwikkelen, naast de ODEON- en HEDGE-IoT-projecten, zullen gericht zijn op het ontwikkelen en testen van AI-IoT Edge-cloud- en platformoplossingen. Deze inspanningen zijn van cruciaal belang om de groene en digitale transformatie van het energie-ecosysteem te ondersteunen.
Met haar eerste Horizon Europa-werkprogramma inzake klimaat.pdf, energie en mobiliteit steunt de Commissie onder meer vijf innovatieactieprojecten (DATA CELLAR; EDDIE; Enershare; Omega-X; SYNERGIEËN) en één coördinatie- en ondersteuningsactie (int:net). Deze initiatieven zijn gericht op het ontwikkelen, valideren en demonstreren van oplossingen voor een gemeenschappelijke Europese ruimte voor energiegegevens die toegang tot en gebruik van energiegerelateerde gegevens mogelijk maakt.
De meeste van deze R&I-projecten dragen actief bij aan het BRIDGE-initiatief,waardoor kennisdeling wordt verbeterd, innovatie wordt bevorderd en het gebruik van geavanceerde technologieën wordt bevorderd om de groene en digitale transformatie van het energiesysteem te versnellen.
Met behulp van Horizon 2020-financiering ondersteunde het onlangs voltooide projectOPEN DEIdigitale platforms van de volgende generatie op het gebied van productie, landbouw, energie en gezondheidszorg door innovatie, samenwerking, grootschalige proefprojecten en normalisatie-inspanningen te bevorderen en een meer uniform industrieel gegevensplatform mogelijk te maken.
Daarnaastwerkte het InterConnect-project aan geavanceerde oplossingen voor het verbinden en convergeren van digitale woningen en gebouwen met het elektriciteitssysteem. In mei 2023 publiceerde het project deblauwdruk van de eerste generatie voor een gemeenschappelijk Europees referentiekader voor energiebesparende toepassingen. Deze blauwdruk getuigt van de toewijding en deskundigheid van het projectteam bij het bieden van interoperabele oplossingen aan consumenten. Het vormt een waardevolle bijdrage aan de uitvoering van het EU-actieplan voor de digitalisering van energie.
