Getty Images - 1158778963 - Tero Vasalainen
In haar plan voor de media ende audiovisuele sector heeft de Commissie besloten een „nieuwsinitiatief” te lanceren, waarbij bestaande en nieuwe acties en steun aan de nieuwsmediasector worden gebundeld. Dit initiatief gaat holistisch in op de uitdagingen waarmee de nieuwsmediasector wordt geconfronteerd en biedt een samenhangend antwoord, waarbij verschillende beleids- en financieringsinstrumenten onder een gemeenschappelijke banner worden samengebracht.
Media en professionals die geïnteresseerd zijn in financieringsmogelijkheden, kunnen deze interactieve tool bezoeken. In voorkomend geval neemt de Commissie een onafhankelijkheidsclausule op in de contracten die in het kader van dit initiatief worden ondertekend, zodat de begunstigden met volledige redactionele onafhankelijkheid werken.
De Commissie is van plan de nieuwsmedia te ondersteunen door:
- een gestructureerde dialoog
- concurrentievermogen
- innovatie aanzwengelen
- bevordering van de democratie
Een gestructureerde dialoog
De Commissie wisselt regelmatig van gedachten met de sector om te werken aan een innovatieagenda voor nieuwsmedia die de sector kan helpen om te gedijen in de digitale economie en samenleving.
Daartoe heeft de Commissie een Europees forum voor nieuwsmedia (ENMF) opgezet om regelmatig een dialoog te onderhouden met nieuwsmediaorganisaties, professionals, vertegenwoordigers van het maatschappelijk middenveld en internationale organisaties.
Het ENMF zal tweemaal per jaar plaatsvinden. Tijdens de jaarlijkse bijeenkomst in het voorjaar worden onderwerpen over mediavrijheid en -pluriformiteit besproken. Tijdens de jaarlijkse bijeenkomst in het najaar wordt ingegaan op de bedrijfsaspecten en de industriële transformatie. In maart vond een eerste editie van het ENMF plaats, waarbij de nadruk lag op de veiligheid van journalisten.
Concurrentievermogen
De Commissie streeft ernaar de toegang tot financiering te verbeteren om de transformatie en het concurrentievermogen van de sector te ondersteunen. Zij zal dit doen door de toegang tot leningen te vergemakkelijken (met de garantie van InvestEU) en door investeringen te bevorderen. De Commissie streeft ernaar een op eigen vermogen gebaseerd proefproject op te zetten via InvestEU, dat middelen van filantropen, stichtingen en andere particuliere partners zal medeinvesteren om de nieuwsmediasector en meer te ondersteunen. Deze acties zullen worden aangevuld met diensten voor capaciteitsopbouw, zoals opleidingen om de kennis van de mediasector bij investeerders te vergroten en de investeringsbereidheid van mediakanalen te ondersteunen.
De Commissie zal steun verlenen om de samenwerking tussen nieuwsmedia te bevorderen door middel van subsidies voor Creatief Europa. Deze subsidies, de zogeheten „partnerschappen voor journalistiek”, zullen het testen van levensvatbare bedrijfsmodellen stimuleren, zakelijke en redactionele normen ontwikkelen, collaboratieve en grensoverschrijdende journalistiek, opleiding en mobiliteit van professionals en de uitwisseling van beste praktijken bevorderen.
Deze steunmaatregelen vormen een aanvulling op andere wetgevingsinitiatieven die het concurrentievermogen en de financiële basis van de sector kunnen versterken, zoals de richtlijn audiovisuele mediadiensten, de richtlijn inzake auteursrechten in de digitale eengemaakte markt, de wet inzake digitale diensten, de wet inzake digitale markten en de algemene verordening gegevensbescherming.
Bovendien biedt de faciliteit voor herstel en veerkracht van de EU de lidstaten de kans om te investeren in de dubbele digitale en groene transitie van de industrie en om de veerkracht van de industrie te versterken. In elk nationaal plan voor herstel en veerkracht wordt een minimumniveau van 20 % van de uitgaven gereserveerd voor digitale inhoud, met inbegrip van maatregelen om de productie en distributie van digitale inhoud, waaronder digitale media, te stimuleren.
Innovatie aanzwengelen
Om innovatiever en concurrerender te worden, zullen Europese nieuwsmediabedrijven nieuwe manieren moeten vinden om hun inkomsten te verhogen en aantrekkelijke bedrijfsmodellen op te bouwen. Dit vereist geavanceerde datastrategieën, nieuwe instrumenten en kennisdeling.
De Commissie stelt voor dit aan te pakken door de totstandbrenging van een Europese „ruimte voor mediagegevens” te bevorderen. Dit kan datatoepassingen, data-infrastructuren, strategieën voor gegevensinteroperabiliteit en geavanceerde instrumenten voor het beheer en de verwerking van de gegevens omvatten. Het initiatief bouwt voort op de Europese datastrategie en wordt gefinancierd via het programma Horizon Europa en Digitaal Europa (DEP).
Horizon Europa zal innovatieve toepassingen en technologieën op het gebied van de media ondersteunen. Investeringen in modulaire en opensource-infrastructuurmediacomponenten kunnen de opkomst van nieuwe bedrijfsmodellen en de toepassing ervan door traditionele en nieuwe media vergemakkelijken, waardoor de toegang van burgers tot informatie van grote omvang wordt verbeterd.
Om de trends in de media te verkennen en daarop te anticiperen, zal de Europese Commissie om de twee jaar een verslag inwinnen, de „Media Industry Outlook”.
Bevordering van de democratie
De media kunnen niet naar behoren functioneren zonder vrijheid en pluralisme, die een essentiële voorwaarde zijn voor de democratie, zoals verankerd in het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie.
De Commissie moet ervoor zorgen dat deze beginselen worden nageleefd. Het verleent steun aan acties op dit gebied. Bijvoorbeeld door toezicht te houden op mediapluriformiteit en -eigendom, door het verstrekken van juridisch advies aan journalisten en door het stimuleren van kwaliteitsnormen voor de media en zelfregulering. In het kader van het onlangs aangekondigde actieplan voor Europese democratie zal de Commissie in 2021 een aanbeveling over de veiligheid van journalisten uitbrengen en een initiatief presenteren om journalisten en het maatschappelijk middenveld te beschermen tegen strategische rechtszaken die publieke participatie verhinderen.
Als aanvulling op deze acties en de huidige mediavoorschriften werkt de Commissie aan een nieuwe Europese wet inzake mediavrijheid, die de transparantie, onafhankelijkheid en verantwoordingsplicht van acties die van invloed zijn op de controle en de persvrijheid zal vergroten en het bestuur van de publieke media zal helpen versterken.
De Commissie wil een levendige en gevarieerde publieke ruimte stimuleren waarin burgers toegang hebben tot betrouwbare informatie over de EU. Steun voor de onafhankelijke productie en verspreiding van nieuwsinhoud over EU-aangelegenheden is beschikbaar via de multimedia-acties. Daarnaast steunt de Commissie de ontwikkeling van innovatieve en aantrekkelijke nieuwsprojecten voor jonge Europeanen.
Tot slot heeft een gezonde democratie een sterke mediageletterdheid nodig. De Commissie zal de ontwikkeling van een toolbox ondersteunen in samenwerking met de Europese Groep van regelgevende instanties voor de audiovisuele sector (ERGA), de Europese week van mediageletterdheid voortzetten en de financiering voor mediageletterdheid verhogen, om burgers van alle leeftijden te helpen de moderne nieuwsomgeving te navigeren, geïnformeerde beslissingen te nemen en beter toegerust te zijn om de dreiging van desinformatie het hoofd te bieden.