Europese datagovernanceverordening

Een belangrijke pijler van de Europese datastrategie, de datagovernanceverordening, is gericht op het vergroten van het vertrouwen in het delen van gegevens, het versterken van mechanismen om de beschikbaarheid van gegevens te vergroten en het wegnemen van technische belemmeringen voor het hergebruik van gegevens.

De datagovernanceverordening zal ook de oprichting en ontwikkeling van gemeenschappelijke Europese dataruimten op strategische gebieden ondersteunen, waarbij zowel particuliere als publieke spelers betrokken zijn, in sectoren zoals gezondheid, milieu, energie, landbouw, mobiliteit, financiën, productie, openbaar bestuur en vaardigheden.

De datagovernanceverordening is op 23 juni 2022 in werking getreden en is na een respijtperiode van 15 maanden van toepassing sinds september 2023.

Voordelen

Het initiatief heeft tot doel meer gegevens beschikbaar te maken en het delen van gegevens tussen sectoren en EU-landen te vergemakkelijken om het potentieel van gegevens ten behoeve van Europese burgers en bedrijven te benutten.

Bijvoorbeeld:

• Goed gegevensbeheer en het delen van gegevens zullen industrieën in staat stellen innovatieve producten en diensten te ontwikkelen en zullen veel sectoren van de economie efficiënter en duurzamer maken. Het is ook essentieel voor het trainen van AI-systemen.
• Met meer beschikbare gegevens kan de overheidssector beter beleid ontwikkelen, wat leidt tot transparanter bestuur en efficiëntere overheidsdiensten.
• Datagestuurde innovatie zal voordelen opleveren voor bedrijven en individuen door ons leven en werk efficiënter te maken door:
  • gezondheidsgegevens: het verbeteren van gepersonaliseerde behandelingen, het bieden van betere gezondheidszorg en het helpen genezen van zeldzame of chronische ziekten, het besparen van ongeveer 120 miljard EUR per jaar in de gezondheidssector van de EU en het bieden van een doeltreffender en sneller antwoord op de wereldwijde COVID-19-gezondheidscrisis;
  • mobiliteitsgegevens: eenbesparing van meer dan 27 miljoen uur aan tijd voor gebruikers van het openbaar vervoer en tot 20 miljard euro per jaar aan arbeidskosten van autobestuurders dankzij realtimenavigatie; 
  • milieugegevens: bestrijding van de klimaatverandering, vermindering van de CO2-uitstoot en bestrijding van noodsituaties, zoals overstromingen en bosbranden;
  • landbouwgegevens: ontwikkeling van precisielandbouw, nieuwe producten in de agrovoedingssector en nieuwe diensten in het algemeen in plattelandsgebieden;
  • gegevens van overheidsdiensten: betere en betrouwbaardere officiële statistieken te leveren en bij te dragen tot empirisch onderbouwde beslissingen.

Hoe gaat dit in de praktijk werken?

De EU zal de ontwikkeling van betrouwbare systemen voor gegevensuitwisseling stimuleren door middel van vier brede reeksen maatregelen:

1. Mechanismen om het hergebruik van bepaalde overheidsgegevens die niet als open gegevens beschikbaar kunnen worden gesteld, te vergemakkelijken. Het hergebruik van gezondheidsgegevens zou bijvoorbeeld onderzoek kunnen bevorderen om behandelingen voor zeldzame of chronische ziekten te vinden.
2. Maatregelen om ervoor te zorgen dat gegevensbemiddelaars fungeren als betrouwbare organisatoren van het delen of bundelen van gegevens binnen de gemeenschappelijke Europese dataruimten.
3. Maatregelen om het voor burgers en bedrijven gemakkelijker te maken om hun gegevens beschikbaar te stellen ten behoeve van de samenleving.
4. Maatregelen om het delen van gegevens te vergemakkelijken, met name om het mogelijk te maken dat gegevens over sectoren en grenzen heen worden gebruikt, en om ervoor te zorgen dat de juiste gegevens voor het juiste doel worden gevonden. 

Lees de datagovernanceverordening voor meer informatie over deze maatregelen.

Gevolgen in de hele EU

De verordening inzake gegevensbeheer zal een krachtige motor zijn voor innovatie en nieuwe banen. Het zal de EU in staat stellen ervoor te zorgen dat zij een voortrekkersrol speelt in de tweede golf van innovatie op basis van gegevens. 

De samenleving als geheel zal baat hebben bij meer empirisch onderbouwd beleid en betere oplossingen voor maatschappelijke uitdagingen, zoals klimaatverandering en de COVID-19-pandemie. 

Bedrijven zullen profiteren van een verlaging van de kosten voor het verwerven, integreren en verwerken van gegevens en van lagere belemmeringen om markten te betreden. Ook zal de time-to-market voor nieuwe producten en diensten worden verkort. Hierdoor kunnen zowel kleine als grote bedrijven nieuwe datagestuurde producten en diensten ontwikkelen.