Een Europese datastrategie

Gegevens zijn een essentiële hulpbron voor economische groei, concurrentievermogen, innovatie, werkgelegenheid en maatschappelijke vooruitgang in het algemeen. In de toekomst zal de ontwikkeling van datagestuurde applicaties verschillende voordelen opleveren voor zowel burgers als bedrijven: 

• verbetering van de gezondheidszorg
• creëren van veiligere en schonere transportsystemen
• genereer nieuwe producten en diensten
• verlaging van de kosten van openbare diensten
• verbetering van duurzaamheid en energie-efficiëntie

De Europese datastrategie heeft tot doel een interne markt voor gegevens tot stand te brengen die het mondiale concurrentievermogen en de soevereiniteit van Europa op het gebied van gegevens zal waarborgen. Dit zal leiden tot de totstandbrenging van gemeenschappelijke Europese dataruimten. Ze zullen ervoor zorgen dat er meer gegevens beschikbaar komen voor gebruik in de economie en de samenleving, terwijl de bedrijven en individuen die de gegevens genereren onder controle worden gehouden.

Om het leiderschap van de EU in de mondiale data-economie verder te waarborgen, is de Europese datastrategie bedoeld om:

• wetgevingsmaatregelen vaststellen inzake gegevensgovernance, toegang en hergebruik. Bijvoorbeeld voor het delen van gegevens tussen bedrijven en overheden ten behoeve van het algemeen belang;
• gegevens op ruimere schaal beschikbaar te maken door hoogwaardige openbare datasets in de hele EU open te stellen en het hergebruik ervan gratis toe te staan;
• 2 miljard EUR te investeren in een Europees project met grote impact voor de ontwikkeling van infrastructuur voor gegevensverwerking, instrumenten voor het delen van gegevens, architecturen en governancemechanismen voor het bloeien van gegevensuitwisseling en voor de federatie van energie-efficiënte en betrouwbare cloudinfrastructuren en aanverwante diensten;
• toegang tot veilige, eerlijke en concurrerende clouddiensten mogelijk maken door het opzetten van een aanbestedingsmarkt voor gegevensverwerkingsdiensten te vergemakkelijken en duidelijkheid te scheppen over het toepasselijke regelgevingskader voor cloudregels voor cloudregels.

In 2020 heeft de Commissie een verslag gepubliceerd over het delen van gegevens tussen bedrijven en overheden (B2G). Het verslag is afkomstig van een deskundigengroep op hoog niveau en bevat een reeks beleids-, juridische en financieringsaanbevelingen die gericht zijn op het vergemakkelijken van de opschaling, verantwoorde en duurzame implementatie van B2G-gegevensdeling in het algemeen belang binnen de EU.

Er zijn twee kritische wetgevingsteksten ingevoerd om de rechten en belangen van de burgers te beschermen en tegelijkertijd de industriële en technologische ontwikkeling te bevorderen. Zij spelen een cruciale rol bij het leggen van de basis voor de verwezenlijking van de doelstellingen van de Europese datastrategie:

• De Data Governance Act (DGA) is een uitgebreid instrument dat is ontworpen om toezicht te houden op het hergebruik van openbare of beschermde gegevens in verschillende sectoren. Het doel is het delen van gegevens te vergemakkelijken door nieuwe entiteiten die bekend staan als gegevensbemiddelaars te reguleren en het delen van gegevens om altruïstische redenen te bevorderen. De DGA heeft betrekking op zowel persoonsgegevens als niet-persoonsgebonden gegevens, waarbij de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) van toepassing is wanneer het om persoonsgegevens gaat. De opname van ingebouwde waarborgen, naast de AVG, is bedoeld om het vertrouwen in het delen en hergebruik van gegevens te vergroten. Deze vertrouwensopbouw is cruciaal voor het vergroten van de beschikbaarheid van gegevens in de markt.
• De Datawet is op 11 januari 2024 in werking getreden. Het is een pijler van de Europese datastrategie. Het belangrijkste doel van Europa is om van Europa een leider in de data-economie te maken door het potentieel van de steeds toenemende hoeveelheid industriële gegevens te benutten, teneinde de Europese economie en samenleving ten goede te komen. 

U kunt lezen over de Europese datastrategie, waaronder de Q & A. en het Factsheet.

Open raadpleging

De openbare raadpleging over de Europese datastrategie liep van 19 februari tot en met 31 mei 2020. In het samenvattende verslag wordt de balans opgemaakt van de bijdragen en worden voorlopige trends gepresenteerd die daaruit voortkomen, waarbij de nadruk ligt op kwantitatieve aspecten.

De Commissie heeft ook een openbare raadpleging gehouden over de Data Act, een belangrijk onderdeel van de datastrategie. Het samenvattende verslag geeft een overzicht van de bijdragen. 

Evenzo heeft de Commissie eenraadpleging van het mkb-panel 2019 over het delen van B2B-gegevensgestart na de publicatie van de richtsnoeren voor het delen van gegevens in de particuliere sector.

Achtergrond 

De mededeling van 2018 „Naar een gemeenschappelijke Europese gegevensruimte” was een alomvattende aanpak van de herbruikbaarheid van gegevens in alle sectoren. Het betrof open gegevens uit de publieke sector, wetenschappelijke onderzoeksgegevens en het delen van gegevens tussen bedrijven (B2B) en Business-to-government (B2G). Het resultaat van dedialoog van 2017 over de opbouw van een Europese data-economie, die in de mededeling van 2018 is verwerkt.