Komisja przyjęła dwa wieloletnie programy prac dotyczące programu „Cyfrowa Europa”, w których określono cele i konkretne obszary tematyczne, które otrzymają finansowanie w łącznej wysokości 1,284 mld EUR, z czego 553 mln EUR będzie dostępne w 2023 r. Te programy prac obejmują inwestycje strategiczne, które będą miały zasadnicze znaczenie dla urzeczywistnienia cyfrowej dekady Europy. Program „Cyfrowa Europa” ma na celu wzmocnienie suwerenności technologicznej Europy i wprowadzenie na rynek rozwiązań cyfrowych z korzyścią dla obywateli, administracji publicznej i przedsiębiorstw, przyczyniając się jednocześnie do realizacji celów Europejskiego Zielonego Ładu.
Główny program prac w ramach programu „Cyfrowa Europa”
Główny program prac na lata 2023–2024 opiewa na kwotę 909,5 mln EUR i ma na celu zapewnienie kontynuacji i rozwoju działań rozpoczętych w ramach budżetu na lata 2021–2022. W związku z tym wzmacnia on krytyczne zdolności cyfrowe UE, koncentrując się na kluczowych obszarach technologii ochrony klimatu i środowiska, danych, sztucznej inteligencji, chmury obliczeniowej, cyberbezpieczeństwa, zaawansowanych umiejętności cyfrowych oraz wdrażania z myślą o jak najlepszym wykorzystaniu tych technologii (takich jak łańcuch bloków, interoperacyjne rozwiązania w zakresie cyfrowych usług publicznych i ramy odniesienia zaspokajające pilne potrzeby w zakresie zużycia energii).
Jednym z przykładów projektów, które mają być wspierane, jest wprowadzenie wspólnych przestrzeni danych w strategicznych obszarach, takich jak dziedzictwo kulturowe, turystyka, język, energia, produkcja, rolnictwo, egzekwowanie prawa i zdrowie, które pomogą przedsiębiorstwom, w tym MŚP, przedsiębiorstwom typu start-up i sektorowi publicznemu, w transgranicznym udostępnianiu danych. Odbywa się to w ramach europejskiej strategii w zakresie danych, której celem jest stworzenie jednolitego rynku danych, który zapewni Europie globalną konkurencyjność i suwerenność danych.
Innym przykładem będzie ułatwienie szybszego przyjęcia technologii sztucznej inteligencji w Europie, w szczególności ich wykorzystania przez przedsiębiorstwa i MŚP, rozwój technologii rzeczywistości wirtualnej dla miast i społeczności oraz platforma dla zaawansowanych wirtualnych modeli bliźniaczych człowieka w dziedzinie opieki zdrowotnej.
Główny program prac będzie również inwestował w rozwiązywanie problemów związanych z ochroną klimatu i środowiska poprzez wspieranie kolejnego etapu rozwoju cyfrowego bliźniaka Ziemi – „Kierunek Ziemia”, ustanowienie przestrzeni danych na temat Zielonego Ładu oraz przygotowanie cyfrowego paszportu produktu w celu umożliwienia gospodarki o obiegu zamkniętym.
Inne wspierane projekty obejmą tworzenie i prowadzenie kursów szkolnictwa wyższego w zakresie zaawansowanych technologii cyfrowych oraz podnoszenie umiejętności, w szczególności w dziedzinie półprzewodników i cyberbezpieczeństwa. Ponadto w programie prac uwzględnione zostaną zaproszenia do opracowania i stałego utrzymania cyfrowych usług publicznych oraz wspierania transgranicznej interoperacyjności i rozwiązań wspierających administrację publiczną (np. europejską tożsamość cyfrową).
W ramach głównego programu prac finansowane będą również projekty w dziedzinie cyfryzacji wymiaru sprawiedliwości i ochrony konsumentów, dzięki czemu internet stanie się bezpieczniejszym środowiskiem dla dzieci i młodych ludzi, a także w walce z dezinformacją za pośrednictwem Europejskiego Obserwatorium Mediów Cyfrowych (EDMO);
Zapewni również wsparcie dla cyfrowych przedsiębiorstw typu start-up i MŚP za pośrednictwem platformy inwestycyjnej na rzecz strategicznych technologii cyfrowych w ramach programu InvestEU, ze szczególnym uwzględnieniem cyberbezpieczeństwa.
Program prac w zakresie cyberbezpieczeństwa
Oprócz tego głównego programu prac Komisja opublikowała kolejny szczegółowy program prac koncentrujący się na cyberbezpieczeństwie, dysponujący budżetem w wysokości 375 mln EUR na lata 2023–2024 w celu zwiększenia zbiorowej odporności UE na cyberzagrożenia, który ma zostać wdrożony przez Europejskie Centrum Kompetencji w dziedzinie Cyberbezpieczeństwa w celu wsparcia strategii cyberbezpieczeństwa i przepisów dotyczących cyberbezpieczeństwa.
Ten program prac w dziedzinie cyberbezpieczeństwa będzie na przykład wspierał budowanie zdolności krajowych i transgranicznych centrów operacji bezpieczeństwa w celu stworzenia nowoczesnego ekosystemu wykrywania zagrożeń i analizy cyberincydentów. Umożliwi to również budowanie zdolności w zakresie cyberbezpieczeństwa za pośrednictwem krajowych ośrodków koordynacji, których celem będzie wspieranie współpracy transgranicznej oraz przygotowanie wspólnych działań określonych w rozporządzeniu w sprawie Europejskiego Centrum Kompetencji w dziedzinie Cyberbezpieczeństwa w kwestiach Przemysłu, Technologii i Badań Naukowych oraz w rozporządzeniu w sprawie sieci.
Będzie również finansować projekty wspierające przemysł, w szczególności MŚP i przedsiębiorstwa typu start-up, w spełnianiu wymogów regulacyjnych w zakresie cyberbezpieczeństwa, w szczególności wdrażania NIS2, lub wymogów dotyczących proponowanego aktu w sprawie cyberodporności.
Kolejne kroki
Pierwsze zaproszenia do składania wniosków dotyczących tego programu prac w dziedzinie cyberbezpieczeństwa zostaną opublikowane wiosną tego roku, a kolejne zostaną opublikowane po okresie letnim. Zaproszenia są otwarte dla przedsiębiorstw, administracji publicznej i innych podmiotów z państw członkowskich UE, państw EFTA/EOG oraz państw stowarzyszonych z programem „Cyfrowa Europa”. Więcej informacji na temat programów prac można znaleźć tutaj. Więcej informacji na temat tego, jak uzyskać finansowanie, można znaleźć tutaj.
Kontekst ogólny
Program „Cyfrowa Europa” jest pierwszym programem UE w zakresie finansowania ukierunkowanym na wykorzystywanie technologii cyfrowych przez przedsiębiorstwa i obywateli. Dzięki planowanemu całkowitemu budżetowi w wysokości 7,5 mld EUR w ciągu 7 lat przyspieszy ono ożywienie gospodarcze i ukształtuje transformację cyfrową europejskiego społeczeństwa i gospodarki, przynosząc korzyści w szczególności małym i średnim przedsiębiorstwom. Program „Cyfrowa Europa” jest realizowany w ramach wieloletnich programów prac.
Program „Cyfrowa Europa” uzupełnia inwestycje w ramach innych programów UE, takich jak „Horyzont Europa”, Program UE dla zdrowia, InvestEU, instrument „Łącząc Europę”, a także inwestycje w ramach Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności. Rozporządzenie ustanawiające program „Cyfrowa Europa” zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 11 maja 2021 r., weszło w życie tego samego dnia i jest stosowane z mocą wsteczną od dnia 1 stycznia 2021 r.