Ραδιοφάσμα: η βάση των ασύρματων επικοινωνιών

Τι είναι το ραδιοφάσμα;

Το ραδιοφάσμα είναι το μέρος του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος με συχνότητες από 30 Hz έως 300 GHz. Τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα σε αυτό το φάσμα συχνοτήτων, που ονομάζονται ραδιοκύματα, χρησιμοποιούνται ευρέως στη σύγχρονη τεχνολογία, ιδιαίτερα στις τηλεπικοινωνίες. Οι κοινώς γνωστές τεχνολογίες που χρησιμοποιούν ραδιοφάσμα είναι ασύρματες ευρυζωνικές κυψελοειδείς (π.χ. βασισμένες στο πρότυπο τεχνολογίας 4ης ή 5ης γενιάς) και συστήματα WiFi. Πέρα από αυτές τις τεχνολογίες, το ραδιοφάσμα επιτρέπει επίσης τις τρέχουσες και μελλοντικές υπηρεσίες σε ένα ευρύ φάσμα τομέων, συμπεριλαμβανομένων:

• μετάδοση, συμπεριλαμβανομένων ειδήσεων, συνεντεύξεων και θεατρικών παραγωγών (π.χ. ασύρματα μικρόφωνα και κάμερες)
• ευφυή συστήματα μεταφορών, τα οποία μπορούν να επικοινωνούν μεταξύ τους και με τις οδικές υποδομές, παρέχοντας στους οδηγούς πληροφορίες κρίσιμης σημασίας για την ασφάλεια — και ενδεχομένως παρεμβαίνουν για την πρόληψη ή τον μετριασμό επικίνδυνων συμβάντων
• δίκτυα επικοινωνίας για υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης
• το Διαδίκτυο των Πραγμάτων (π.χ. για έξυπνα δίκτυα, έξυπνη γεωργία, έξυπνες πόλεις, έξυπνα σπίτια, βιομηχανία 4.0)
• συσκευές μικρής εμβέλειας βασισμένες σε αισθητήρες, που εκτείνονται από απλά ανοιχτήρια γκαραζόπορτας, συστήματα συναγερμού, μέχρι ακουστικά βαρηκοΐας και ενεργά ιατρικά εμφυτεύματα, καθώς και έξυπνα συστήματα υγείας και τηλεϊατρική

Διαχείριση της χρήσης του ραδιοφάσματος

Για την πρόληψη παρεμβολών μεταξύ διαφορετικών χρηστών, η παραγωγή και μετάδοση ραδιοκυμάτων ρυθμίζεται από την περιφερειακή ή/και εθνική νομοθεσία και συντονίζεται περαιτέρω σε διεθνές επίπεδο από διεθνή οργανισμό, τη Διεθνή Ένωση Τηλεπικοινωνιών (ITU).

Υπάρχουν δύο βασικοί ρόλοι στη διαχείριση του ραδιοφάσματος:

• Καθορισμός τεχνικών όρων για τη χρήση του ραδιοφάσματος ανά ζώνη ραδιοφάσματος (αποκαλούμενη επίσης διαδικασία εναρμόνισης του φάσματος)
• Εκχώρηση ραδιοφάσματος σε χρήστες (π.χ. φορείς κινητής τηλεφωνίας, ραδιοτηλεοπτικούς φορείς κ.λπ.). Η εκχώρηση αυτή μπορεί να συνεπάγεται χορήγηση ραδιοφάσματος και συστήματα αποκλειστικής αδειοδότησης σε ορισμένες ζώνες (για να αποφευχθεί ο κίνδυνος παρεμβολής σε ορισμένες ζώνες) ή απαλλαγμένα από την άδεια εκμετάλλευσης

Ραδιοφάσμα στην ΕΕ

Τα κράτη μέλη της ΕΕ διαχειρίζονται το ραδιοφάσμα σύμφωνα με τη νομοθεσία σε επίπεδο ΕΕ και τις διεθνείς συμφωνίες. Με αυτόν τον τρόπο, η διαχείριση και η χρήση του ραδιοφάσματος σε ολόκληρη την ΕΕ γίνεται με συντονισμένο τρόπο με σκοπό την αντιμετώπιση των σημερινών οικονομικών και κοινωνικών προκλήσεων και την αξιοποίηση νέων τεχνολογικών ευκαιριών.

Η Επιτροπή, από κοινού με τα κράτη μέλη, αναπτύσσει πολιτική ραδιοφάσματος σε επίπεδο ΕΕ και συντονίζει την εναρμόνιση και την εφαρμογή για τη στήριξη της ενιαίας αγοράς καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών, καθώς και για τη μείωση του κινδύνου επιβλαβών παρεμβολών μεταξύ τεχνολογιών και χρηστών.
Η πολιτική της ΕΕ για το ραδιοφάσμα έχει τρεις πρωταρχικούς στόχους:

• Εναρμόνιση της χρήσης του ραδιοφάσματος
• Προσπάθεια για αποτελεσματικότερη χρήση του ραδιοφάσματος
• Βελτίωση της διαθεσιμότητας πληροφοριών σχετικά με την τρέχουσα χρήση, μελλοντικά σχέδια χρήσης και διαθεσιμότητα του ραδιοφάσματος

Τα κράτη μέλη συντονίζουν τη χρήση αυτού του βασικού πόρου εφαρμόζοντας τις αποφάσεις της Επιτροπής σε εθνικό επίπεδο. Οι αποφάσεις αυτές αποτελούν σημαντικά εργαλεία, ανοίγοντας το δρόμο προς μια πραγματικά εναρμονισμένη κατανομή του ραδιοφάσματος σε ολόκληρη την ΕΕ. Οι αρχές των κρατών μελών οργανώνουν και διαχειρίζονται περαιτέρω τον τρόπο εκχώρησης και αδειοδότησης του ραδιοφάσματος σε εθνικό επίπεδο. Αυτό μπορεί να συνεπάγεται τη διεξαγωγή εθνικών διαδικασιών παραχώρησης ραδιοφάσματος, όπως η προκήρυξη διαγωνισμού για άδειες ραδιοφάσματος.