In een context die wordt aangestuurd door de dringende noodzaak om het Europese culturele erfgoed dat gevaar loopt te beschermen en in stand te houden, door grote technologische vooruitgang en door een evoluerende sector van het cultureel erfgoed, is de Commissie begonnen met een evaluatie van de aanbeveling betreffende de digitalisering en onlinetoegankelijkheid van cultureel materiaal en digitale bewaring (2011/711/EU).
In de evaluatie wordt gewezen op het succes van de aanbeveling bij het vergroten van de digitalisering en de onlinetoegang tot cultureel materiaal dat gedigitaliseerd cultureel erfgoed naar een pan-Europees publiek brengt. De aanbeveling heeft ook gediend om samenwerking tussen Europese culturele instellingen mogelijk te maken en ideeën uit te wisselen in de hele sector. Hieruit blijkt dat de inzet en inspanningen van de lidstaten om een groot aantal objecten en gebouwen te digitaliseren, vruchten hebben afgeworpen.
In de evaluatie wordt echter ook gewezen op de veranderingen in de sector cultureel erfgoed in de afgelopen jaren, met nieuwe behoeften en nieuwe kansen die de bijdrage van cultureel erfgoed aan de Europese economie verder kunnen vergroten. De COVID-19-crisis heeft eens te meer duidelijk gemaakt dat het nodig en belangrijk is de onlinetoegang tot gedigitaliseerd cultureel materiaal te verbeteren en het gebruik/hergebruik ervan te verbeteren. Geavanceerde technologieën kunnen het potentieel van de sector cultureel erfgoed versterken en ontsluiten door bijvoorbeeld 3D, AR/VR, AI op grotere schaal toe te passen. Het biedt nieuwe mogelijkheden om cultureel erfgoed te digitaliseren voor behoud, instandhouding, restauratie en onderzoek, alsook voor bredere onlinetoegang en hergebruik door burgers en diverse sectoren, zoals toerisme.
De evaluatie is gebaseerd op een groot aantal raadplegingsactiviteiten, waaronder een openbare raadpleging die vorig jaar heeft plaatsgevonden. De evaluatie legt de basis voor het toekomstige beleid op het gebied van digitalisering en onlinetoegankelijkheid van cultureel materiaal en digitale bewaring van cultureel erfgoed. De belangrijkste conclusies van de evaluatie zijn:
- De aanbeveling moet het enorme potentieel van geavanceerde digitale technologieën (bv. 3D-digitalisering) of opkomende technologieën (bv. virtuele realiteit of augmented reality) beter weerspiegelen.
- De aanbeveling moet meer gericht zijn op de kwaliteit van gedigitaliseerd cultureel materiaal, om innovatie en creatie te bevorderen door het gebruik en hergebruik van gedigitaliseerd cultureel materiaal in de verschillende sectoren.
- Verdere vaststelling van gemeenschappelijke normen en benaderingen voor gedigitaliseerde inhoud zou een aantal van de resterende interoperabiliteitsgerelateerde belemmeringen wegnemen.
- Europeana moet doorgaan met normalisatieactiviteiten om het werk van de instellingen voor cultureel erfgoed (CHI’s) te vergemakkelijken. Het moet een prominentere rol spelen om CHI’s in staat te stellen de kansen die de digitale transformatie biedt, te benutten.
- Het is belangrijk het toepassingsgebied van de aanbeveling uit te breiden tot belangrijk cultureel erfgoed dat marginaal of helemaal niet aan bod komt, zoals onroerend, geboren digitaal en immaterieel erfgoed.
- Geavanceerde digitale geletterdheid en vaardigheden zijn van het grootste belang geworden voor CHI’s, met name in de context van de pandemie.
- Het ten volle benutten van gegevens over cultureel erfgoed ten behoeve van de sector zou niet alleen gunstig zijn voor de culturele sector, maar ook voor andere sectoren (bv. onderzoek, duurzaam toerisme, onderwijs) en zou bijdragen tot de opbouw van een dataruimte voor cultureel erfgoed.
- Nauwere samenwerking met andere CHI’s op internationaal niveau zou helpen om gemeenschappelijke antwoorden te vinden op gemeenschappelijke uitdagingen en beste praktijken uit te wisselen en om de Europese cultuur onder de aandacht te brengen en te bevorderen.
Meer informatie
Werkdocument van de diensten van de Commissie: Evaluatie van de aanbeveling van de Commissie van 27 oktober 2011 betreffende de digitalisering en onlinetoegankelijkheid van cultureel materiaal en digitale bewaring (SWD (2021) 15 final})