W kontekście pilnej potrzeby ochrony i zachowania zagrożonego europejskiego dziedzictwa kulturowego, znacznego postępu technologicznego i zmieniającego się sektora dziedzictwa kulturowego Komisja rozpoczęła ocenę zalecenia w sprawie digitalizacji i udostępniania w internecie dorobku kulturowego oraz ochrony zasobów cyfrowych (2011/711/UE).
W ocenie podkreślono sukces zalecenia w zwiększaniu digitalizacji i dostępu online do dorobku kulturowego, dzięki któremu zdigitalizowane dziedzictwo kulturowe trafia do odbiorców ogólnoeuropejskich. Zalecenie to umożliwiło również współpracę między europejskimi instytucjami kulturalnymi i wymianę pomysłów w całym sektorze. Pokazuje ona, że zaangażowanie i wysiłki państw członkowskich w zakresie cyfryzacji dużej liczby obiektów i budynków opłaciły się.
W ocenie podkreślono jednak również zmiany w sektorze dziedzictwa kulturowego, które zaszły w ostatnich latach, wraz z nowymi potrzebami i nowymi możliwościami, które mogłyby jeszcze bardziej zwiększyć wkład dziedzictwa kulturowego w gospodarkę europejską. Kryzys związany z COVID-19 jeszcze raz uwypuklił potrzebę i znaczenie poprawy dostępu online do zdigitalizowanego dorobku kulturowego oraz poprawy jego wykorzystania/ponownego wykorzystywania. Zaawansowane technologie mogą wzmocnić potencjał sektora dziedzictwa kulturowego i uwolnić go dzięki szerszemu przyjęciu np. technologii 3D, AR/VR, sztucznej inteligencji. Otwiera nowe możliwości digitalizacji dziedzictwa kulturowego w celu zachowania, zachowania, restauracji, badań naukowych, a także szerszego dostępu obywateli i różnych sektorów, takich jak turystyka, do szerszego dostępu i ponownego wykorzystywania w internecie.
Ocena opiera się na szerokim zestawie działań konsultacyjnych, w tym otwartych konsultacjach publicznych, które odbyły się w ubiegłym roku. Ocena stanowi podstawę przyszłej polityki w dziedzinie digitalizacji i udostępniania w internecie dorobku kulturowego, a także cyfrowej ochrony dziedzictwa kulturowego. Główne wnioski z oceny są następujące:
- Zalecenie musi lepiej odzwierciedlać ogromny potencjał zaawansowanych technologii cyfrowych (np. digitalizacja 3D) lub powstających technologii (np. rzeczywistość wirtualna lub rzeczywistość rozszerzona).
- Zalecenie musi w większym stopniu koncentrować się na jakości zdigitalizowanego dorobku kulturowego, aby zwiększyć innowacyjność i twórczość poprzez wykorzystanie i ponowne wykorzystanie zdigitalizowanego dorobku kulturowego we wszystkich sektorach.
- Dalsze przyjęcie wspólnych norm i podejść w odniesieniu do treści cyfrowych usunęłoby kilka pozostałych przeszkód związanych z interoperacyjnością.
- Europeana powinna nadal wspierać działania normalizacyjne, aby ułatwić pracę instytucji dziedzictwa kulturowego. Musi ona odgrywać bardziej znaczącą rolę w umożliwianiu obywatelom państw trzecich korzystania z możliwości, jakie stwarza transformacja cyfrowa.
- Ważne jest, aby rozszerzyć zakres zalecenia tak, aby obejmował kluczowe dziedzictwo kulturowe, do którego w niewielkim stopniu odniesiono się lub do którego nie odniesiono się jeszcze w ogóle, takie jak dziedzictwo nieruchome, urodzone dziedzictwo cyfrowe i niematerialne.
- Zaawansowane umiejętności cyfrowe i umiejętności cyfrowe stały się kluczowe dla CPI, w szczególności w kontekście pandemii.
- Pełne wykorzystanie danych dotyczących dziedzictwa kulturowego z korzyścią dla tego sektora byłoby korzystne nie tylko dla sektora kultury, ale również dla innych sektorów (np. badań naukowych, zrównoważonej turystyki, edukacji) i przyczyniłoby się do budowania przestrzeni danych na potrzeby dziedzictwa kulturowego.
- Ściślejsza współpraca z innymi CPI na szczeblu międzynarodowym pomogłaby w znalezieniu wspólnych odpowiedzi na wspólne wyzwania i wymianie najlepszych praktyk, a także w prezentowaniu i promowaniu kultury europejskiej.
Więcej informacji
Dokument roboczy służb Komisji — Ocena zalecenia Komisji z dnia 27 października 2011 r. w sprawie digitalizacji i udostępniania w internecie dorobku kulturowego oraz ochrony zasobów cyfrowych (SWD(2021) 15 final)