Straitéis bhlocshlabhra

Cuireann teicneolaíocht bhlocshlabhra ar chumas daoine agus eagraíochtaí a bhféadfadh sé nach bhfuil aithne acu ar a chéile nó nach bhfuil muinín acu as a chéile, teacht ar chomhaontú i dteannta a chéile agus faisnéis a thaifeadadh go buan gan údarás tríú páirtí. Trí mhuinín a chruthú as sonraí ar bhealaí nárbh fhéidir roimhe seo, d’fhéadfadh blocshlabhra athrú ó bhonn a dhéanamh ar an gcaoi a gcomhroinnimid faisnéis agus a ndéanaimid idirbhearta ar líne.

Tá straitéis an Choimisiúin Eorpaigh ceaptha chun na spriocanna sin a bhaint amach. Is mian leis tacú le ‘hórchaighdeán’ le haghaidh teicneolaíocht bhlocshlabhra san Eoraip lena gcuimsítear luachanna agus idéil Eorpacha ina chreat dlíthiúil agus rialála.

Áirítear leis an ‘gcaighdeán óir’ sin le haghaidh blocshlabhra:

• Inbhuanaitheacht chomhshaoil: Ba cheart don teicneolaíocht bhlocshlabhra a bheith inbhuanaithe agus tíosach ar fhuinneamh.
• Cosaint sonraí: Ba cheart don teicneolaíocht bhlocshlabhra a bheith comhoiriúnach le rialacháin láidre na hEorpa maidir le cosaint sonraí agus príobháideachas, agus tacaíocht a thabhairt dóibh i gcás inar féidir.
• Céannacht Dhigiteach: Leis an teicneolaíocht bhlocshlabhra, ba cheart creat na Céannachta Digití atá ag teacht chun cinn san Eoraip a urramú agus a fheabhsú. Áirítear leis sin a bheith comhoiriúnach le rialacháin maidir le síniú leictreonach, amhail eIDAS, agus tacú le creat ciallmhar, pragmatach díláraithe agus féiniúlachta féincheannasacha.
• An chibearshlándáil: Ba cheart an teicneolaíocht bhlocshlabhra a bheith in ann ardleibhéil chibearshlándála a sholáthar.
• Idir-inoibritheacht: Ba cheart blocshlabhraí a bheith idir-inoibritheach eatarthu féin agus le córais leagáide sa domhan lasmuigh.

Gnéithe de straitéis bhlocshlabhra an Choimisiúin Eorpaigh

Tacaíonn an Coimisiún Eorpach go láidir le blocshlabhra maidir leis an mbeartas, cúrsaí dlíthiúla agus rialála, agus réimsí cistiúcháin. Áirítear an méid seo a leanas ar na codanna is suntasaí dá straitéis bhlocshlabhra:

• Blocshlabhraseirbhísí poiblí uile-Eorpacha a thógáil: Tá ról ceannródaíoch ag earnáil phoiblí na hEorpa sa bhlocshlabhra trína bonneagar blocshlabhra féin a thógáil. Le himeacht ama, áireofar leis sin idir-inoibritheacht le hardáin na hearnála príobháidí. Tá an fhís sin á cur i bhfeidhm ag Comhpháirtíocht Bhlocshlabhra na hEorpa. Comhiarracht is ea é idir 27 mBallstát an Aontais, an Iorua, Lichtinstéin agus an Coimisiún Eorpach. Is é an t-aschur an Bonneagar Eorpach um Sheirbhísí Blocshlabhra (EBSI), a bheidh á tháirgeadh in 2021.
• Deimhneacht dhlíthiúil a chur chun cinn: Aithníonn an Coimisiún a thábhachtaí atá deimhneacht dhlíthiúil agus córas soiléir rialála i réimsí a bhaineann le feidhmchláir atá bunaithe ar bhlocshlabhra. Tá creat dlíthiúil atá ar son na nuálaíochta á fhorbairt aige faoi láthair i réimsí na sócmhainní digiteacha (ceadchomharthaithe) agus na gconarthaí cliste lena gcosnaítear tomhaltóirí agus lena soláthraítear deimhneacht dhlíthiúil do ghnólachtaí. Tacaíonn an Coimisiún go láidir le creat uile-Eorpach agus tá súil aige ilroinnt dhlíthiúil agus rialála a sheachaint. D’eisigh sé togra le déanaí maidir le criptea-shócmhainní a rialáil, na rialacha frithsciúrtha airgid le haghaidh criptea-shócmhainní a thabhairt cothrom le dáta, agus bosca gainimh rialála uile-Eorpach a chruthú le haghaidh réitigh bhlocshlabhra nuálacha. Rinneadh é sin d’fhonn infheistíochtaí a mhéadú agus cosaint tomhaltóirí agus infheisteoirí a áirithiú.
• Maoiniú don taighde agus don nuálaíocht a mhéadú: Cuireann an tAontas maoiniú ar fáil do thaighde agus nuálaíocht bhlocshlabhra trí dheontais agus trí thacú le hinfheistíochtaí. Tugtar deontais tríd an gclár Fís. Ó 2016 go 2019, chuir an Coimisiún tuairim is EUR 180 milliún de dheontais ar fáil trí Fhís 2020. Táthar ag súil le buiséad suntasach le haghaidh deontais bhreise sa chlár leantach Fís Eorpach, Fís Eorpach. Tacaíonn an Coimisiún le hinfheistíocht i ngnólachtaí nuathionscanta agus i dtionscadail bhlocshlabhra tríd an intleacht shaorga nua agus tríd an gciste infheistíochta blocshlabhra, a infheistíonn i gcistí caipitil fiontair atá dírithe ar an intleacht shaorga agus ar ghnólachtaí nuathionscanta agus ar fhiontair luathchéime.
• Blocshlabhradon inbhuanaitheacht a chur chun cinn: Aithníonn an tAontas acmhainneacht an bhlocshlabhra agus tacaíonn sé le húsáid na teicneolaíochta blocshlabhra chun forbairt eacnamaíoch inbhuanaithe a chothú, chun aghaidh a thabhairt ar an athrú aeráide, agus chun tacú leis an gComhaontú Glas don Eoraip. 
• Tacú le hidir-inoibritheacht agus le caighdeáin: Creideann an Coimisiún go láidir sa tábhacht a bhaineann le caighdeáin chun teicneolaíocht bhlocshlabhra a chur chun cinn. Tá baint aige le hobair ISO TC 307, ETSI ISG PDL, CEN-CENELEC JTC19 agus IEEE agus ITU-T a mhéid a bhaineann le blocshlabhra, agus tá sé ag plé le gach comhlacht ábhartha ar fud an domhain amhail INATBA (féach thíos). 
• Tacú le forbairt scileanna blocshlabhra: Tá tionscnaimh ann atá dírithe ar scileanna a fhorbairt chun a chinntiú go bhfuil na scileanna ardleibhéil atá ag teastáil ar fáil. 
  • Cuireann an Clár don Eoraip Dhigiteach cistiú straitéiseach ar fáil chun aghaidh a thabhairt ar na dúshláin sin agus tacaíonn sé le buíon oilte saineolaithe digiteacha a fhorbairt. Le buiséad iomlán EUR 580 milliún le haghaidh scileanna digiteacha thar 7 mbliana, cuireann an Clár don Eoraip Dhigiteach leis an gcomhar idir Ballstáit an Aontais agus páirtithe leasmhara i scileanna digiteacha agus i bpoist dhigiteacha. An 17 Samhain 2021, d’fhógair an Coimisiún Eorpach an chéad sraith de ghlaonna ar thograí faoin gClár don Eoraip Dhigiteach.
  • Mar Chomhaontas Scileanna Earnála arna maoiniú ag an gclár Erasmus+, tugann CHAISE aghaidh ar an éileamh méadaitheach ar scileanna blocshlabhra ar fud na hEorpa. Is é croí-mhisean an tionscadail CHAISE cur chuige straitéiseach a fhorbairt maidir le forbairt scileanna blocshlabhra don Eoraip chomh maith le réitigh oiliúna a bheidh slán i bhfad na haimsire a chur ar fáil, chun dul i ngleic le ganntanas scileanna blocshlabhra agus chun freagairt do na riachtanais scileanna atá ag lucht saothair Bhlocshlabhra na hEorpa faoi láthair agus a bheidh ann amach anseo.
• Idirghníomhú leis an bpobal: Bíonn an Coimisiún ag idirghníomhú leis an earnáil phríobháideach, leis an saol acadúil agus leis an bpobal blocshlabhra go príomha trí dhá chomhlacht:
  • Comhlachas Idirnáisiúnta na bhFeidhmchlár Blocshlabhra Iontaofa (INATBA), comhpháirtíocht phoiblí/phríobháideach a ceapadh chun tíortha an Aontais a thabhairt le chéile leis an earnáil phríobháideach agus le páirtithe leasmhara eile amhail an saol acadúil chun éiceachóras blocshlabhra na hEorpa a chur chun cinn. Cuireann INATBA idir-inoibritheacht teicneolaíochtaí blocshlabhra agus dea-rialachais chun cinn, agus feidhmíonn sé mar idirghabhálaí ar rialtais agus ar chomhlachtaí idirnáisiúnta. 
  • Faireachlann agus Fóram Blocshlabhra na hEorpa, ar treoirthionscadal é atá á mhaoiniú ag Parlaimint na hEorpa. Is é is aidhm dó saineolas a chomhthiomsú chun tionscnaimh agus treochtaí blocshlabhra a shainaithint agus faireachán a dhéanamh orthu ar fud an domhain chun foinse eolais bhlocshlabhra atá cuimsitheach agus ar fáil go poiblí a chruthú a thacaíonn leis an éiceachóras blocshlabhra laistigh den Aontas.