In het kader van de wet inzake digitale diensten zullen zeer grote onlineplatforms en zoekmachines vanaf eind augustus 2023 verplicht zijn systeemrisico’s voor het maatschappelijk debat, zoals buitenlandse desinformatiecampagnes, te beoordelen en te beperken voor de eerste reeks diensten die door de Europese Commissie is aangewezen. Zij zullen verplicht zijn uiterlijk 15 maanden na de datum van toepassing van de wet inzake digitale diensten een openbare versie van een verslag met de resultaten van een dergelijke risicobeoordeling openbaar te maken, maar worden aangemoedigd dit eerder te doen.
In dit verband hebben de onafhankelijke deskundigen die dit verslag hebben opgesteld, de systeemrisico’s geanalyseerd die worden veroorzaakt door pro-Kremlin-desinformatie op zes onlineplatforms: Facebook, Instagram, Twitter, YouTube, TikTok en Telegram in 2022. Met uitzondering van Telegram zijn al deze platforms inmiddels aangewezen als zeer grote onlineplatforms die aan de wet inzake digitale diensten moeten voldoen.
De auteurs stellen methodologische benaderingen voor voor het maatschappelijk middenveld en de bredere deskundigengemeenschap om bij te dragen aan de beoordeling van de verschillende soorten risico’s die door onlineplatforms worden veroorzaakt. De studie heeft ook tot doel de ontwikkeling van een gemeenschap van belanghebbenden aan te moedigen die het publieke toezicht op digitale diensten kan helpen verbeteren.
Volgens de studie wijst het bewijsmateriaal erop dat de inspanningen van de onderzochte technologiebedrijven om de kwaadwillige activiteiten van het Kremlin op hun platforms te beperken in de onderzochte periode ontoereikend waren, hoewel de beperkte toegang tot gegevens een aantal voorbehouden met betrekking tot deze beoordeling inhoudt. Hoewel de meeste platforms beperkingen hebben opgelegd aan door de Russische staat gecontroleerde mediakanalen, voerde geen enkel bedrijf beleidsmaatregelen in tegen alle accounts die door de Russische Federatie worden beheerd. Bovendien wijzen experimentele onderzoeken in Midden- en Oost-Europese talen erop dat platforms slechts een klein deel van de gewelddadige inhoud in verband met de oorlog hebben gemodereerd, zelfs wanneer deze via hun eigen meldings- en actiekanalen aan hen werd gemeld. Tot slot waren de inspanningen van bedrijven zoals Meta en Twitter om de algoritmische versterking van door Kremlin gesponsorde desinformatie te beperken, slechts gedeeltelijk doeltreffend, aangezien zij beperkt waren tot handmatig gemanipuleerde sets van accounts; zij beperkten de op AI gebaseerde amplificatie op systemisch niveau niet aanzienlijk.
Dit verslag is een van de vele bronnen waarmee de diensten van de Commissie rekening kunnen houden bij de analyse van de risicobeoordelingen die zijn ingediend door zeer grote onlineplatforms in het kader van de wet inzake digitale diensten. Het kader in het verslag kan ook bijdragen aan de lopende discussie over passende risicobeoordelingen die de Europese Commissie, het netwerk van coördinatoren voor digitale diensten van de lidstaten, onlineplatforms en de onderzoeksgemeenschap van het maatschappelijk middenveld en academische actoren in de loop der tijd kunnen opbouwen. Daartoe zullen andere studies worden aanbesteed en gepubliceerd door het directoraat-generaal Communicatienetwerken, Inhoud en Technologie.
Volledig verslag: Toepassing van het kader voor risicobeheer op Russische desinformatiecampagnes