Uitwisseling van elektronische patiëntendossiers in de EU

De aanbeveling over een Europees uitwisselingsformaat voor elektronische patiëntendossiers heeft tot doel de grensoverschrijdende interoperabiliteit van elektronische patiëntendossiers (EPD's) in de EU te vergemakkelijken. Zij doet dit door de EU-landen te ondersteunen bij hun inspanningen om ervoor te zorgen dat burgers overal in de EU veilig toegang hebben tot hun gezondheidsgegevens en deze kunnen uitwisselen.

Het uitwisselingsformaat voor elektronische patiëntendossiers zal burgers helpen om snel toegang te krijgen tot hun gezondheidsgegevens en deze te delen met beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg. Bijvoorbeeld wanneer u een specialist raadpleegt of een spoedbehandeling krijgt in een ander EU-land.

Veilige toegang tot gezondheidsgegevens

Burgers in staat stellen hun gezondheidsgegevens veilig over de grenzen heen te raadplegen en te delen, is een van de prioriteiten van de mededeling over het mogelijk maken van de digitale transformatie van gezondheid en zorg.

De algemene verordening gegevensbescherming (AVG) onderstreept dat burgers recht hebben op toegang tot hun persoonsgegevens en biedt het rechtskader voor de bescherming van persoonsgegevens. Het bevat rechtstreeks toepasselijke regels voor de verwerking van de persoonsgegevens van personen, met inbegrip van gezondheidsgegevens. Regels voor het vergemakkelijken van de toegang tot veilige en hoogwaardige grensoverschrijdende gezondheidszorg zijn opgenomen in de AVG betreffende de rechten van patiënten bij grensoverschrijdende gezondheidszorg.

Voordelen van toegang tot elektronische patiëntendossiers

In een openbare raadpleging over digitale gezondheid erkenden de respondenten de verschillen tussen EPD’s als een van de belangrijkste belemmeringen voor de uitwisseling van gezondheidsgegevens en de bevordering van digitale gezondheid en zorg in Europa. Momenteel hebben de meeste burgers niet gemakkelijk toegang tot hun gezondheidsgegevens over de grenzen heen.

Betere toegang tot gezondheidsgegevens over de grenzen heen zal de kwaliteit en continuïteit van de aan de burgers geboden zorg verbeteren. Dit zal leiden tot lagere zorgkosten. Bijvoorbeeld door onnodige duplicatie van medische tests en procedures uit te bannen.

De aanbeveling

De aanbeveling voorziet in een kader voor de verdere ontwikkeling van een Europees EPD-uitwisselingsformaat dat burgers in staat zal stellen hun gezondheidsgegevens veilig grensoverschrijdend in de EU te raadplegen en uit te wisselen. Het bevat een reeks beginselen die van toepassing moeten zijn op deze uitwisseling en een proces voor verdere ontwikkeling, monitoring en herziening. Daarnaast bevat het een reeks gemeenschappelijke technische specificaties voor de grensoverschrijdende uitwisseling van gegevens.

In de aanbeveling wordt benadrukt dat de overgang naar interoperabele EPD’s in de EU hand in hand moet gaan met het waarborgen van gegevensbescherming en -beveiliging in overeenstemming met de AVG en met volledige inachtneming van het cyberbeveiligingskader.

Er wordt een gezamenlijk coördinatieproces tussen de EU-landen en de Commissie overwogen om de verdere uitwerking van het Europees EPD-uitwisselingsformaat te ondersteunen. Bij dit proces zullen ook alle relevante belanghebbenden worden betrokken, met inbegrip van beroepsorganisaties in de gezondheidszorg, nationale kenniscentra, actoren uit het bedrijfsleven en patiëntengroepen, en andere EU- en nationale autoriteiten.

Achtergrond

Deze aanbeveling bouwt voort op verschillende initiatieven en projecten die de Commissie en de EU-landen hebben voorgesteld in hun inspanningen om de grensoverschrijdende uitwisseling van gezondheidsgegevens in de EU te vergemakkelijken.

Er is gewerkt aan technische specificaties voor de uitwisseling van gezondheidsgegevens in het kader van de digitale diensteninfrastructuur voor e-gezondheidszorg (eHDSI), die door de Commissie en de EU-landen wordt uitgevoerd via het programma Connecting Europe Facility (CEF).

De eHDSI verbindt de nationale contactpunten voor e-gezondheidszorg met elkaar, zodat zij twee reeksen gezondheidsgegevens kunnen uitwisselen: patiëntsamenvattingen en ePrescriptions. De eerste uitwisselingen vonden plaats tussen Estland en Finland in januari 2019. Naar verwachting zullen 22 EU-landen dergelijke gezondheidsinformatie tegen 2021 uitwisselen. Deze aanbeveling bouwt voort op en draagt bij tot de verdere ontwikkeling van eHDSI door de interoperabiliteit en uitwisseling van uitgebreide elektronische patiëntendossiers in de hele EU te vergemakkelijken.

In het kader van het project “Smart Open Services for European Patients” (epSOS), een door de Commissie gefinancierd grootschalig proefproject, zijn belangrijke werkzaamheden inzake de interoperabiliteit van EPD’s uitgevoerd. epSOS heeft de grensoverschrijdende uitwisseling van patiëntendossiers en e-recepten getest en heeft met de steun van het EXPAND-project  de weg vrijgemaakt voor de uitrol van het eHDSI.

Een aantal andere door de Commissie gesteunde projecten, zoals Antilope en HITCH, hebben ook een belangrijke rol gespeeld bij de ontwikkeling van het verfijnde Europese interoperabiliteitskader voor e-gezondheidszorg.

Gezondheidsinformatie over specifieke gevallen kan momenteel grensoverschrijdend worden uitgewisseld via een van de 24 thematische Europese referentienetwerken (ERN's). Deze netwerken stellen virtuele panels van clinici in staat om patiënten die lijden aan zeldzame, complexe en lage prevalentieziekten te diagnosticeren en te behandelen.

Ongeveer 900 zeer gespecialiseerde zorginstellingen in ongeveer 300 ziekenhuizen in 25 lidstaten (plus Noorwegen) nemen deel aan de ERN's. Individuen hebben geen directe toegang tot deze netwerken. Zorgaanbieders verwijzen patiënten door naar het desbetreffende netwerk, met hun toestemming en in overeenstemming met de nationale regels voor gezondheidszorgstelsels.