Ηλεκτρονική ταυτοποίηση

Η ηλεκτρονική ταυτοποίηση (eID) αποτελεί βασικό στοιχείο για τη διασφάλιση της ασφάλειας και της προστασίας των ψηφιακών συναλλαγών. Χρησιμεύει ως ψηφιακή απόδειξη ταυτότητας, επιτρέποντας στα άτομα να έχουν πρόσβαση σε διαδικτυακές υπηρεσίες, να πραγματοποιούν ηλεκτρονικές συναλλαγές και να αλληλεπιδρούν με κυβερνητικές πλατφόρμες με υψηλότερο επίπεδο εμπιστοσύνης. Ένα σύστημα ηλεκτρονικής ταυτοποίησης επαληθεύει την ταυτότητα ενός ατόμου, διασφαλίζοντας ότι οι υπηρεσίες παρέχονται στο νόμιμο άτομο, ιδίως σε ευαίσθητους τομείς όπως ο τραπεζικός τομέας. Η πρόκληση έγκειται στη δημιουργία ενός συστήματος που λειτουργεί απρόσκοπτα σε διασυνοριακό και βιομηχανικό επίπεδο.

Πριν από το 2014, η έλλειψη κοινής νομικής βάσης εμπόδιζε τα κράτη μέλη να αναγνωρίζουν και να αποδέχονται συστήματα ηλεκτρονικής ταυτοποίησης που έχουν εκδοθεί σε άλλα κράτη μέλη. Η ανεπαρκής διασυνοριακή διαλειτουργικότητα των εθνικών συστημάτων εμπόδισε επίσης τους πολίτες και τις επιχειρήσεις να επωφεληθούν πλήρως από μια ψηφιακή ΕΕ. Οκανονισμός για τις υπηρεσίες ηλεκτρονικής ταυτοποίησης, επαλήθευσης ταυτότητας και εμπιστοσύνης (eIDAS), που θεσπίστηκε το 2014, επέτρεψε τη χρήση εθνικών ηλεκτρονικών ταυτοτήτων για επιγραμμικές δημόσιες υπηρεσίες πέραν των συνόρων της ΕΕ. Ο κανονισμός eIDAS, ο οποίος παρέχει τη βάση για τη διασυνοριακή ηλεκτρονική ταυτοποίηση, επαλήθευση ταυτότητας και πιστοποίηση ιστοτόπων εντός της ΕΕ, αποτέλεσε ορόσημο για τη δημιουργία ενός προβλέψιμου ρυθμιστικού περιβάλλοντος. Σήμερα, πάνω από το 90 % των Ευρωπαίων μπορούν να επωφεληθούν από το ισχύον σύστημα. Η Επιτροπή διατηρεί επίσης και παρέχει μια σειρά ανοικτών και επαναχρησιμοποιήσιμων ψηφιακών λύσεων που διασφαλίζουν την πλήρη διαλειτουργικότητα των ψηφιακών υπηρεσιών που σχετίζονται με την ταυτότητα (eDelivery, eSignature, eID). Ωστόσο, η απορρόφηση είναι χαμηλή, η χρήση της είναι επαχθής και οι επιχειρηματικές περιπτώσεις, ιδίως στον ιδιωτικό τομέα, είναι περιορισμένες. Καθώς οι ψηφιακές υπηρεσίες επεκτάθηκαν και οι ανησυχίες για την προστασία της ιδιωτικής ζωής αυξήθηκαν, κατέστη προφανές ότι ο κανονισμός χρειαζόταν επικαιροποίηση για να συμβαδίσει με το εξελισσόμενο ψηφιακό περιβάλλον και τις αναδυόμενες απειλές για την προστασία της ιδιωτικής ζωής.

Ανταποκρινόμενη στις αλλαγές αυτές, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε το 2021 τροποποιήσεις τουκανονισμού eIDAS του2014. Το πορτοφόλι ψηφιακής ταυτότητας της ΕΕ,που θεσπίστηκε με τον ευρωπαϊκό κανονισμό για την ψηφιακή ταυτότητα του 2024,δίνει έμφαση στο δικαίωμα των ατόμων να διατηρούν τον έλεγχο της ψηφιακής τους ταυτότητας. Το πορτοφόλι ψηφιακής ταυτότητας της ΕΕ αποτελεί εργαλείο για την παροχή στους πολίτες της δυνατότητας να διαχειρίζονται την ψηφιακή τους ταυτότητα με ασφάλεια και ιδιωτικά καθώς διασχίζουν την ΕΕ, ευθυγραμμιζόμενο με τηδήλωση της ΕΕ για τα ψηφιακά δικαιώματακαι με στόχο την επίτευξη του στόχου του προγράμματος πολιτικής για την ψηφιακή δεκαετία για καθολική πρόσβαση στην ψηφιακή ταυτότητα έως το 2030.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στις 29 Φεβρουαρίου 2024, ψήφισε υπέρ του νέου κανονισμού, με την πλειοψηφία να υποστηρίζει την επικαιροποίηση. Το επόμενο βήμα είναι η επίσημη έγκριση από το Συμβούλιο Υπουργών της ΕΕ για την θέσπισή του σε νόμο.

Η Επιτροπή καθόρισε ορισμένους στόχους και ορόσημα για την ηλεκτρονική ταυτοποίηση στηνανακοίνωσή της για την ψηφιακή πυξίδα με ορίζοντα το 2030: Ο ευρωπαϊκός δρόμος για την ψηφιακή δεκαετία (pdf). Για παράδειγμα, έως το 2030, όλες οι βασικές δημόσιες υπηρεσίες θα πρέπει να είναι διαθέσιμες στο διαδίκτυο, όλοι οι πολίτες θα έχουν πρόσβαση σε ηλεκτρονικά ιατρικά αρχεία και το 100 % των πολιτών θα έχουν πρόσβαση σε ασφαλή ηλεκτρονική ταυτοποίηση, πράγμα που σημαίνει ότι αναγνωρίζονται σε ολόκληρη την Ένωση, γεγονός που τους επιτρέπει να έχουν πλήρη έλεγχο των συναλλαγών ταυτότητας και των κοινών δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Ήδη, ηπιλοτική εφαρμογή του ψηφιακού πρωτοτύπου πορτοφολιού επιτρέπει την ανάπτυξη, την εφαρμογή και την επέκταση του ευρωπαϊκού πλαισίου ψηφιακής ταυτότητας. Στόχος είναι να ληφθεί ένα σύνολο τεχνικών αναφορών, προτύπων, συνιστωσών και λύσεων, συμπεριλαμβανομένης μιας εφαρμογής, ώστε το πορτοφόλι ψηφιακής ταυτότητας της ΕΕ να μπορεί να τεθεί στη διάθεση των κρατών μελών.