Ηλεκτρονική ταυτοποίηση - eID

Η ηλεκτρονική ταυτοποίηση (eID) αποτελεί βασικό στοιχείο για τη διασφάλιση της ασφάλειας και της προστασίας των ψηφιακών συναλλαγών. Χρησιμεύει ως ψηφιακή απόδειξη ταυτότητας, επιτρέποντας στα άτομα να έχουν πρόσβαση σε διαδικτυακές υπηρεσίες, να πραγματοποιούν ηλεκτρονικές συναλλαγές και να αλληλεπιδρούν με κυβερνητικές πλατφόρμες με υψηλότερο επίπεδο εμπιστοσύνης. Ένα σύστημα ηλεκτρονικής ταυτοποίησης επαληθεύει την ταυτότητα ενός προσώπου, διασφαλίζοντας ότι οι υπηρεσίες παρέχονται στο νόμιμο άτομο, ιδίως σε ευαίσθητους τομείς όπως ο τραπεζικός τομέας. Η πρόκληση έγκειται στη δημιουργία ενός συστήματος που λειτουργεί απρόσκοπτα πέρα από τα σύνορα και τις βιομηχανίες. 

Πριν από το 2014, η έλλειψη κοινής νομικής βάσης εμπόδισε τις χώρες της ΕΕ να αναγνωρίσουν και να αποδεχθούν συστήματα ηλεκτρονικής ταυτοποίησης που έχουν εκδοθεί σε άλλες χώρες της ΕΕ. Η ανεπαρκής διασυνοριακή διαλειτουργικότητα των εθνικών συστημάτων εμπόδισε επίσης τους πολίτες και τις επιχειρήσεις να επωφεληθούν πλήρως από μια ψηφιακή ΕΕ. Οκανονισμός για την ηλεκτρονική ταυτοποίηση, την επαλήθευση ταυτότητας και τις υπηρεσίες εμπιστοσύνης (eIDAS),ο οποίος θεσπίστηκε το 2014, κατέστησε δυνατή τη χρήση εθνικών ηλεκτρονικών ταυτοτήτων για επιγραμμικές δημόσιες υπηρεσίες σε διασυνοριακό επίπεδο της ΕΕ. Ο κανονισμός eIDAS, ο οποίος παρέχει τη βάση για τη διασυνοριακή ηλεκτρονική ταυτοποίηση, επαλήθευση ταυτότητας και πιστοποίηση ιστοτόπων εντός της ΕΕ, αποτέλεσε ορόσημο για τη δημιουργία ενός προβλέψιμου κανονιστικού περιβάλλοντος. Μέχρι σήμερα, πάνω από το 90 % των Ευρωπαίων μπορούν να επωφεληθούν από το ισχύον σύστημα. Η Επιτροπή διατηρεί επίσης και παρέχει μια σειρά ανοικτών και επαναχρησιμοποιήσιμων ψηφιακών λύσεων που διασφαλίζουν την πλήρη διαλειτουργικότητα των ψηφιακών υπηρεσιών που σχετίζονται με την ταυτότητα (eDelivery, eSignature, eID). Ωστόσο, η αφομοίωση είναι χαμηλή, η χρήση της είναι επαχθής και οι επιχειρηματικές υποθέσεις, ιδίως στον ιδιωτικό τομέα, είναι περιορισμένες. Καθώς οι ψηφιακές υπηρεσίες διευρύνθηκαν και οι ανησυχίες για την προστασία της ιδιωτικής ζωής αυξήθηκαν, κατέστη προφανές ότι ο κανονισμός χρειαζόταν επικαιροποίηση ώστε να συμβαδίζει με το εξελισσόμενο ψηφιακό περιβάλλον και τις αναδυόμενες απειλές κατά της ιδιωτικής ζωής.

Ανταποκρινόμενη στις αλλαγές αυτές, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε το 2021 τροποποιήσεις στονκανονισμό eIDAS του2014. Το πορτοφόλι ψηφιακής ταυτότητας της ΕΕ,το οποίο θεσπίστηκε με τον κανονισμό του 2024 για την ευρωπαϊκή ψηφιακή ταυτότητα, τονίζει το δικαίωμα των ατόμων να διατηρούν τον έλεγχο των ψηφιακών ταυτοτήτων τους. Το πορτοφόλι ψηφιακής ταυτότητας της ΕΕ είναι ένα εργαλείο που παρέχει στους πολίτες τη δυνατότητα να διαχειρίζονται τις ψηφιακές τους ταυτότητες με ασφάλεια και ιδιωτικά, καθώς διασχίζουν την ΕΕ, ευθυγραμμιζόμενο με τηδήλωση της ΕΕ για τα ψηφιακά δικαιώματα και με στόχο την επίτευξη του στόχου του προγράμματος πολιτικής για την ψηφιακή δεκαετία για καθολική πρόσβαση στην ψηφιακή ταυτότητα έως το 2030.

Η Επιτροπή καθόρισε ορισμένους στόχους και ορόσημα για την ηλεκτρονική ταυτοποίηση στηνανακοίνωσή της με τίτλο «Ψηφιακή Πυξίδα 2030: Η ευρωπαϊκή οδός για την ψηφιακή δεκαετία. Για παράδειγμα, έως το 2030, όλες οι βασικές δημόσιες υπηρεσίες θα πρέπει να είναι διαθέσιμες στο διαδίκτυο, όλοι οι πολίτες θα έχουν πρόσβαση σε ηλεκτρονικά ιατρικά αρχεία και το 100 % των πολιτών θα έχουν πρόσβαση σε ασφαλή ηλεκτρονική ταυτοποίηση,πράγμα που σημαίνει ότι αναγνωρίζονται σε ολόκληρη την Ένωση, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να έχουν πλήρη έλεγχο των συναλλαγών ταυτότητας και των κοινών δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Ήδη, ηπιλοτική εφαρμογή του προτύπου ψηφιακού πορτοφολιού επιτρέπει την ανάπτυξη, την εφαρμογή και την κλιμάκωση του ευρωπαϊκού πλαισίου για την ψηφιακή ταυτότητα. Στόχος είναι η απόκτηση ενός συνόλου τεχνικών αναφορών, προτύπων, κατασκευαστικών στοιχείων και λύσεων, συμπεριλαμβανομένης μιας εφαρμογής, ώστε το πορτοφόλι ψηφιακής ταυτότητας της ΕΕ να μπορεί να καταστεί διαθέσιμο στις χώρες της ΕΕ.