Identyfikacja elektroniczna

Identyfikacjaelektroniczna (eID) jest kluczowym elementem zapewniającym bezpieczeństwo transakcji cyfrowych. Służy jako cyfrowy dowód tożsamości, umożliwiając osobom fizycznym dostęp do usług online, przeprowadzanie transakcji elektronicznych i interakcję z platformami rządowymi o wyższym poziomie zaufania. System identyfikacji elektronicznej weryfikuje tożsamość osoby, zapewniając świadczenie usług na rzecz osoby uprawnionej, w szczególności w newralgicznych obszarach, takich jak bankowość. Wyzwanie polega na stworzeniu systemu, który będzie funkcjonował bezproblemowo ponad granicami i branżami. 

Przed 2014 r. brak wspólnej podstawy prawnej uniemożliwiał państwom członkowskim uznawanie i akceptowanie systemów identyfikacji elektronicznej wydanych w innych państwach członkowskich. Niewystarczająca transgraniczna interoperacyjność systemów krajowych uniemożliwiła również obywatelom i przedsiębiorstwom czerpanie pełnych korzyści z cyfrowej UE. Wprowadzonew 2014 r.rozporządzenie w sprawie identyfikacji elektronicznej, uwierzytelniania elektronicznego i usług zaufania (eIDAS)umożliwiło korzystanie z krajowych środków identyfikacji elektronicznej w odniesieniu do internetowych usług publicznych świadczonych ponad granicami UE. Rozporządzenie eIDAS, które stanowi podstawę transgranicznej identyfikacji elektronicznej, uwierzytelniania i certyfikacji stron internetowych w UE, było kamieniem milowym w tworzeniu przewidywalnego otoczenia regulacyjnego. Obecnie z obecnego systemu może korzystać ponad 90 % Europejczyków. Komisja utrzymuje również i zapewnia szereg otwartych rozwiązań cyfrowych wielokrotnego użytku, które zapewniają pełną interoperacyjność usług cyfrowych związanych z tożsamością (eDelivery, eSignature, eID). Poziom wykorzystania jest jednak niski, jego wykorzystanie jest uciążliwe, a uzasadnienia biznesowe, zwłaszcza w sektorze prywatnym, są ograniczone. Wraz z rozwojem usług cyfrowych i rosnącymi obawami dotyczącymi prywatności stało się oczywiste, że rozporządzenie wymaga aktualizacji, aby nadążyć za zmieniającym się środowiskiem cyfrowym i pojawiającymi się zagrożeniami dla prywatności.

W odpowiedzi na te zmiany Komisja Europejska zaproponowała w 2021 r. zmiany dorozporządzenia eIDASz 2014 r. Unijny portfel tożsamości cyfrowejwprowadzony rozporządzeniem w sprawie europejskiej tożsamości cyfrowej z 2024 r. podkreśla prawo osób fizycznych do utrzymania kontroli nad ich tożsamością cyfrową. Unijny portfel tożsamości cyfrowej jest narzędziem umożliwiającym obywatelom bezpieczne i prywatne zarządzanie ich tożsamościami cyfrowymi podczas przemieszczania się po UE, zgodnym zunijną deklaracją praw cyfrowych i dążącym do osiągnięcia celu programu polityki „Droga ku cyfrowej dekadzie”, jakim jest powszechny dostęp do tożsamości cyfrowej do 2030 r.

Wkomunikacie „Cyfrowy kompas na 2030 r.” Komisja określiła szereg celów i kamieni milowych w zakresie identyfikacji elektronicznej:  Europejska droga w cyfrowej dekadzie. Na przykład do 2030 r. wszystkie kluczowe usługi publiczne powinny być dostępne online, wszyscy obywatele będą mieli dostęp do elektronicznej dokumentacji medycznej, a 100 % obywateli będzie miało dostęp do bezpiecznejidentyfikacji elektronicznej, co oznacza, że są oni uznawani w całej Unii, co umożliwi im pełną kontrolę nad transakcjami dotyczącymi tożsamości i udostępnianiem danych osobowych. Już terazpilotażowe wdrożenie prototypu portfelacyfrowego umożliwia opracowanie, wdrożenie i zwiększenie skali europejskich ram tożsamości cyfrowej. Celem jest uzyskanie zestawu technicznych odniesień, norm, komponentów i rozwiązań, w tym aplikacji, tak aby można było udostępnić państwom członkowskim unijny portfel tożsamości cyfrowej.