Ríomhaitheantas

Is gné ríthábhachtach é sainaithintleictreonach (eID) chun sábháilteacht agus slándáil idirbheart digiteach a áirithiú. Feidhmíonn sé mar chruthúnas digiteach céannachta, a ligeann do dhaoine rochtain a fháil ar sheirbhísí ar líne, idirbhearta leictreonacha a dhéanamh, agus idirghníomhú le hardáin rialtais a bhfuil leibhéal níos airde muiníne acu. Fíoraíonn córas ríomh-shainaitheantais céannacht duine, rud a chinntíonn go soláthraítear seirbhísí don duine aonair dlisteanach, go háirithe i réimsí íogaire amhail baincéireacht. Is é an dúshlán ná córas a chruthú a fheidhmíonn gan uaim thar theorainneacha agus tionscail. 

Roimh 2014, toisc nach raibh bunús coiteann dlí ann, cuireadh cosc ar na Ballstáit scéimeanna ríomh-shainaitheantais arna n-eisiúint i mBallstáit eile a aithint agus glacadh leo. Mar gheall ar idir-inoibritheacht trasteorann neamhleor na scéimeanna náisiúnta, cuireadh cosc freisin ar shaoránaigh agus ar ghnólachtaí tairbhe iomlán a bhaint as Aontas digiteach. Leis anRialachán maidir le Sainaithint Leictreonach, Fíordheimhniú Leictreonach agus Seirbhísí Iontaoibhe (eIDAS),a tugadh isteach in 2014, bhíothas in ann ríomh-shainaitheantais náisiúnta a úsáid le haghaidh seirbhísí poiblí ar líne thar theorainneacha an Aontais. Cloch mhíle i dtreo timpeallacht rialála intuartha a chruthú ab ea rialachán eIDAS, lena gcuirtear bonn ar fáil le haghaidh ríomh-shainaitheantas, fíordheimhniú agus deimhniú suíomhanna gréasáin trasteorann laistigh den Aontas. Faoin am seo is féidir le níos mó ná 90% de mhuintir na hEorpa leas a bhaint as an gcóras atá ann faoi láthair. Déanann an Coimisiún roinntréitigh dhigiteacha oscailte in-athúsáidte a chothabháil agus a sholáthar freisin lena n-áirithítear idir-inoibritheacht iomlán na seirbhísí digiteacha a bhaineann le céannacht (ríomhsheachadadh, ríomhshíniú, ríomh-shainaitheantas). Mar sin féin, tá an glacadh íseal, tá a úsáid anásta agus tá cásanna gnó, go háirithe san earnáil phríobháideach, teoranta. De réir mar a leathnaigh seirbhísí digiteacha agus de réir mar a tháinig méadú ar ábhair imní maidir le príobháideachas, ba léir go raibh gá leis an rialachán a thabhairt cothrom le dáta chun coinneáil suas leis an timpeallacht dhigiteach atá ag teacht chun cinn agus leis na bagairtí príobháideachais atá ag teacht chun cinn.

Mar fhreagairt ar na hathruithe sin, mhol an Coimisiún Eorpach leasuithe arRialachán eIDAS2014 in 2021. LeTiachóg naCéannachta Digití ón Aontas, a tugadh isteach le Rialachán 2024 maidir leis an gCéannacht Dhigiteach Eorpach,cuirtear i dtábhacht an ceart atá ag daoine aonair smacht a choinneáil ar a gcéannachtaí digiteacha. Is uirlis í Tiachóg na Céannachta Digití ón Aontas chun saoránaigh a chumhachtú chun a gcéannachtaí digiteacha a bhainistiú go slán agus go príobháideach agus iad ag trasnú an Aontais, ag ailíniú ledearbhú an Aontais maidir le cearta digiteacha agus é mar aidhm cuspóir Chlár Beartais na Deacáide Digití a bhaint amach, is é sin rochtain uilíoch ar an aitheantas digiteach a bhaint amach faoi 2030.

Leag an Coimisiún amach roinnt spriocanna agus garspriocanna le haghaidh ríomh-shainaitheantais ina Theachtaireacht Compás Digiteach 2030: An Bealach Eorpach don Deacáid Dhigiteach. Mar shampla, faoi 2030, ba cheart gach príomhsheirbhís phoiblí a bheith ar fáil ar líne, beidh rochtain ag gach saoránach ar thaifid leighis leictreonacha, agus beidh rochtain ag 100 % de shaoránaigh ar ríomh-shainaitheantasslán, rud a chiallaíonn go n-aithnítear iad ar fud an Aontais, rud a chuirfidh ar a gcumas smacht iomlán a bheith acu ar idirbhearta céannachta agus ar shonraí pearsanta comhroinnte. Cheana féin, tá forbairt, cur chunfeidhme agus méadú chreat na Céannachta Digití Eorpaí á gcumasú le cur chun feidhme píolótach Fhréamhshamhail na TiachóigeDigití. Is é is aidhm dó sin tacar tagairtí teicniúla, caighdeán, comhpháirteanna agus réiteach a fháil, lena n-áirítear feidhmchlár ionas gur féidir Tiachóg na Céannachta Digití ón Aontas a chur ar fáil do na Ballstáit.