Is-suq għall-aċċess mobbli bl-ingrossa mhuwiex meqjus bħala suxxettibbli għal regolamentazzjoni ex ante fil-livell tal-UE mill-2007 u mhuwa rregolat bl-ebda mod fl-UE. Id-Deċiżjoni tal-Kummissjoni tfisser li s-CTU ma tistax tadotta l-abbozz ta’ miżura tagħha, kif innotifikat.
Fid-29 ta’ Diċembru 2022, is-CTU nnotifikat lill-Kummissjoni l-abbozz ta’ miżura tagħha li tipproponi l-impożizzjoni ta’ regolamentazzjoni bl-ingrossa fis-suq tal-aċċess mobbli fir-Repubblika Ċeka. Fit-30 ta’ Jannar 2023, il-Kummissjoni infurmat lis-CTU li kellha dubji serji dwar il-kompatibbiltà tal-abbozz ta’ miżura mad-dritt tal-UE u fetħet investigazzjoni fil-fond. Fl-24 ta’ Frar 2023, il-Korp ta’ Regolaturi Ewropej tal-Komunikazzjonijiet Elettroniċi (BEREC) ħareġ l-opinjoni tiegħu dwar id-dubji serji tal-Kummissjoni, li fiha appoġġa bis-sħiħ is-sejbiet tal-Kummissjoni. Fl-24 ta’ Marzu 2023, il-Kummissjoni adottat id-deċiżjoni finali tagħha u b’hekk qed tagħlaq l-investigazzjoni fil-fond. Is-CTU għandha tirtira l-abbozz ta’ miżura tagħha rigward is-suq bl-ingrossa tal-aċċess mobbli.
Servizzi ta’ aċċess mobbli bl-ingrossa
Servizzi ta’ aċċess mobbli bl-ingrossa huma servizzi mixtrija minn operaturi li għandhom l-intenzjoni li jipprovdu servizzi mobbli lil klijenti bl-imnut, iżda li ma għandhomx l-infrastruttura tagħhom stess. Bl-akkwist ta’ tali inputs bl-ingrossa, l-operaturi tan-netwerk mobbli virtwali (MVNOs) jistgħu jipprovdu s-servizzi mobbli tagħhom lill-utenti finali, billi jiddependu fuq netwerks li huma proprjetà tal-operaturi tan-netwerks mobbli (MNOs). L-aċċess mobbli bl-ingrossa jista’ jiġi pprovdut ukoll lil MNOs oħra, li ma għandhomx infrastruttura żviluppata biżżejjed (normalment imsejħa roaming nazzjonali). Dawn il-ftehimiet nazzjonali dwar ir-roaming normalment jiġu stabbiliti permezz ta’ arranġamenti kummerċjali volontarji jew jingħataw mandat bħala prekundizzjonijiet skont il-liċenzji tal-ispettru (kif inhu l-każ fir-Repubblika Ċeka).
L-abbozz ta’ miżura
Fl-abbozz ta’ miżura notifikata tagħha, is-CTU rreferiet għall-fatt li l-prezzijiet bl-imnut għas-servizzi tat-telekomunikazzjoni mobbli huma partikolarment għoljin fir-Repubblika Ċeka. Skont is-CTU, il-MVNOs ma jistgħux joffru servizzi kompetittivi minħabba kundizzjonijiet allegatament sfavorevoli għall-aċċess bl-ingrossa. Għalhekk, is-CTU pproponiet li t-tliet MNOs Ċeki (jiġifieri O2, IT-Mobile u Vodafone) jiġu ddeżinjati bħala li għandhom saħħa sinifikanti konġunta fis-suq (“SMP”), u konsegwentement ipproponiet li t-tlieta li huma jiġu obbligati joffru aċċess mobbli bl-ingrossa regolat lill-operaturi kollha.
Id-Deċiżjoni tal-Kummissjoni
Il-Kummissjoni tqis li regolamentazzjoni ex ante bbażata fuq is-sejba konġunta ta’ SMP mhijiex ġustifikata, u tinnota li għodod regolatorji oħra, eż. l-infurzar ta’ obbligi relatati mal-ispettru diġà imposti, jew l-infurzar tal-liġi tal-kompetizzjoni, għandhom il-potenzjal li jtejbu s-sitwazzjoni fis-suq.
Skont il-kundizzjonijiet tal-irkant tal-2020 5G, l-operatur O2 huwa obbligat jipprovdi roaming nazzjonali liż-żewġ detenturi tal-ispettru 5G, jiġifieri Nordic Telecom u incrate. Dan l-obbligu li jiġi pprovdut aċċess għan-netwerk ta’ O2 huwa bbażat fuq termini orjentati lejn l-ispejjeż u huwa validu sal-2029. Għalhekk, il-Kummissjoni tqis li huwa fl-interess ta’ dawk iż-żewġ operaturi li jidħlu malajr kemm jista’ jkun, sabiex jirkupraw l-ispejjeż tagħhom u jibbenefikaw minn kundizzjonijiet skont il-liċenzja tal-ispettru ta’ O2 għal perjodu itwal. Is-CTU nnifisha tqis li d-dħul fis-suq ta’ wieħed mid-detenturi tal-ispettru 5G, abbażi ta’ termini regolati, kif inklużi fl-irkant tal-ispettru, jenħtieġ li jseħħ sa tmiem l-2024. Dan jista’ jkollu l-potenzjal li jippermetti lil dawk li jidħlu ġodda jikkompetu b’mod effettiv mal-akbar tliet MNOs, kemm fil-livell tal-bejgħ bl-imnut, kif ukoll għall-forniment ta’ aċċess bl-ingrossa għall-MVNOs. Barra minn hekk, f’każ li O2 jirrifjuta jew jittardja l-għoti ta’ aċċess għal raġunijiet mhux ġustifikati, is-CTU għandha l-istrumenti legali meħtieġa biex tinforza l-kundizzjonijiet skont il-liċenzja tal-ispettru ta’ O2. Barra minn hekk, O2 ma tistax tipprojbixxi liż-żewġ parteċipanti milli jerġgħu jbiegħu mill-ġdid tali aċċess lil operaturi virtwali.
Għalhekk, il-Kummissjoni tqis li l-infurzar tal-kundizzjonijiet tal-liċenzja tal-ispettru diġà eżistenti jenħtieġ li jgħin biex iġib bidliet pożittivi fis-suq mobbli bl-imnut fiċ-Ċekja. Id-dħul fis-suq ta’ operaturi ġodda tal-mowbajl (Nordic Telecom u incrate), ibbażat fuq l-użu tal-obbligu tar-roaming nazzjonali impost fuq O2 u/jew permezz tal-introduzzjoni tan-netwerks tagħhom stess fil-futur qarib, għandu l-potenzjal li joħloq pressjoni kompetittiva fis-suq bl-imnut u bl-ingrossa.
Is-CTU pproponiet sett sħiħ ta’ obbligi ex ante bbażati fuq is-sejba ta’ dominanza konġunta bejn it-tliet MNOs attivi fis-suq Ċek. Madankollu, skont il-prinċipji tal-liġi tal-kompetizzjoni u l-ġurisprudenza rilevanti, sejba ta’ dominanza konġunta tkun teħtieġ li jiġu ssodisfati għadd ta’ kriterji stretti.
Il-Kummissjoni tqis li s-CTU ma pprovdietx biżżejjed evidenza li l-kriterji li huma rilevanti biex tiġi stabbilita dominanza konġunta huma ssodisfati. B’mod partikolari, il-Kummissjoni tqis li hemm differenzi sinifikanti bejn l-MNOs Ċeki, li ma jiffaċilitawx il-koordinazzjoni taċita. L-ewwel nett, operatur wieħed (O2) diġà huwa obbligat li jagħti aċċess għan-netwerk tiegħu, abbażi tal-kundizzjonijiet tal-liċenzja tal-ispettru tiegħu. Barra minn hekk, l-ishma tas-suq differenti (fil-livell tal-operaturi) u l-istrutturi differenti tal-ispejjeż tat-tliet operaturi ewlenin (b’mod partikolari għal Vodafone, li, filwaqt li hija attiva fis-suq bl-ingrossa, mhijiex parti mill-ftehim ta’ kondiviżjoni tan-netwerk bejn T-Mobile u O2/CETIN) ikomplu jenfasizzaw din l-assimetrija. Fl-aħħar nett, hemm żewġ parteċipanti ġodda (potenzjali), li diġà akkwistaw spettru, u li d-dħul tagħhom huwa ffaċilitat aktar mill-obbligi eżistenti għall-aċċess bl-ingrossa imposti fuq O2.
B’mod ġenerali, il-Kummissjoni kkonkludiet li l-istruttura tas-suq Ċek ma tappoġġax konklużjonijiet dwar is-saħħa kollettiva sinifikanti fis-suq. Għall-kuntrarju, fis-suq Ċek diġà hemm kundizzjonijiet favorevoli għad-dħul fis-suq ta’ operaturi ġodda tal-mowbajl, li dalwaqt jistgħu jipprovdu s-servizzi tagħhom fil-livell tal-bejgħ bl-imnut u bl-ingrossa. Tali parteċipanti ġodda huma mistennija li joħolqu pressjoni kompetittiva addizzjonali, kemm fil-livell tal-bejgħ bl-imnut kif ukoll fil-livell tal-bejgħ bl-ingrossa, għall-benefiċċju tal-konsumaturi Ċeki.
Il-konklużjonijiet tal-Kummissjoni kienu appoġġati wkoll mill-Opinjoni tal-BEREC (BoR (23) 49) dwar id-deċiżjoni tal-Kummissjoni li tiftaħ l-investigazzjoni tal-Fażi 2. Id-Deċiżjoni tal-Kummissjoni se tkun disponibbli online fuq CIRCABC.