Dane

Strategia w zakresie danych: Plan działania na rzecz unijnego modelu danych

Dane są istotnym elementem składowym współczesnych społeczeństw i stale produkujemy ich coraz więcej: obywatele tworzą dane podczas przeglądania internetu, rezerwowania podróży lub kupowania ubrań przez internet, a organy publiczne generują dane z monitorowania pogody i ruchu drogowego. 

W erze cyfrowej jesteśmy w stanie przetwarzać te ogromne ilości danych szybciej niż kiedykolwiek sobie wyobrażaliśmy i wykorzystywać je do niemal niekończących się zastosowań. Prawidłowo wykorzystywane dane mogą przynieść obywatelom korzyści, takie jak spersonalizowane leki, tańsze usługi publiczne, bezpieczniejszy i czystszy transport publiczny i wiele innych.

Dane są siłą napędową innowacji dla przemysłu i MŚP w zakresie opracowywania nowych produktów i usług. Dane przyczyniają się również do realizacji Europejskiego Zielonego Ładu: pomaga chronić naszą planetę poprzez optymalizację naszej efektywności energetycznej i zmniejszenie naszego śladu węglowego. Gromadząc informacje na temat środowiska, dane mogą pomóc nam w walce z kryzysami klimatycznymi, takimi jak powodzie i pożary lasów. Dzięki monitorowaniu zużycia energii w budynkach i samochodach dane mogą pomóc nam zmniejszyć produkcję dwutlenku węgla. 

Aby wykorzystać ten potencjał, dane muszą być udostępniane w zaufany sposób, z poszanowaniem przepisów i wartości UE. Na przykład w dziedzinie ochrony danych oraz poszanowania własności intelektualnej i tajemnic handlowych. W związku z tym nasza inicjatywa obejmuje opracowanie ram z wyraźnymi wytycznymi – europejskiego jednolitego rynku danych – które równoważą otwartość z suwerennością. Inicjatywa ta ma służyć jako katalizator innowacji i tworzenia nowych miejsc pracy.

W 2020 r. wraz z wprowadzeniem w lutym europejskiej strategii w zakresie danych rozpoczęła się era transformacji w zakresie danych. Strategia ta nakreśliła inicjatywy mające na celu pełne wykorzystanie potencjału danych. Obejmuje ona środki mające na celu zapewnienie ochrony danych, zapewnienie bezpiecznego i niezawodnego przechowywania. Ponadto w strategii określono odrębne cele i przepisy służące przejrzystemu i wiarygodnemu wykorzystywaniu danych z korzyścią dla obywateli, przedsiębiorstw, naukowców i administracji publicznej.

Kluczowe elementy europejskiej strategii w zakresie danych obejmują:

• umożliwienie swobodnego przepływu danych w UE i między sektorami;
• przezwyciężanie barier utrudniających dzielenie się informacjami dzięki infrastrukturze technicznej, przepisom prawnym i wytycznym etycznym;
• wspieranie rozwoju gromadzenia danych sektorowych;
• zapewnienie autonomii UE w zakresie świadczenia europejskich usług w chmurze.

Co osiągnięto do tej pory?

Akt w sprawie zarządzania danymi (obowiązujący od września 2023 r.) ma na celu ułatwienie wymiany danych w całej UE i między sektorami w celu stymulowania wzrostu gospodarczego, zwiększenia kontroli i zaufania zarówno obywateli, jak i przedsiębiorstw w odniesieniu do ich danych. Jest to również część wysiłków UE na rzecz ustanowienia europejskiego modelu przetwarzania danych - alternatywy dla praktyk stosowanych przez główne platformy technologiczne. Ten kamień milowy w polityce w zakresie danych promuje również rozwój europejskich przestrzeni danych, zwiększając wymianę danych w różnych dziedzinach, w tym w dziedzinie energii, mobilności, zdrowia i Europejskiego Zielonego Ładu.

Kolejne kamienie milowe mają nadejść podczas cyfrowej dekady. Akt w sprawie danych pomaga stworzyć sprawiedliwą gospodarkę opartą na danych, w której europejskie przedsiębiorstwa i obywatele mają większą kontrolę nad swoimi danymi, a rządy mogą lepiej wykorzystywać duże zbiory danych będące w posiadaniu sektora prywatnego z korzyścią dla społeczeństwa. Ponadto nowe przepisy dotyczące zbiorów danych o wysokiej wartości na podstawie dyrektywy w sprawie otwartych danych zapewniają bezpłatny dostęp do niektórych zbiorów danych w całej UE, na przykład danych meteorologicznych i danych dotyczących mobilności.