Cearta agus Prionsabail Dhigiteacha Eorpacha

Tá na prionsabail bunaithe ar 6 théama:

1. Daoine agus a gcearta a chur i gcroílár an chlaochlaithe dhigitigh
2. Tacú leis an dlúthpháirtíocht agus leis an gcuimsiú
3. Saoirse rogha ar líne a chinntiú
4. Rannpháirtíocht sa spás poiblí digiteach a chothú
5. Sábháilteacht, slándáil agus cumhachtú daoine aonair a mhéadú
6. Inbhuanaitheacht na todhchaí digití a chur chun cinn

Daoine a chur i gcroílár an chlaochlaithe dhigitigh

Ba cheart don teicneolaíocht freastal ar na daoine uile atá ina gcónaí san Aontas agus dul chun tairbhe dóibh agus iad a chumhachtú chun a n-ardmhianta a shaothrú. Níor cheart dó a slándáil ná a gcearta bunúsacha a shárú.

Gabhfaidh sínitheoirí an dearbhaithe orthu féin a chinntiú go rachaidh an claochlú digiteach chun tairbhe do chách agus go gcuirfidh sé feabhas ar shaol gach duine atá ina gcónaí san Aontas. Déanfaidh siad bearta chun a chinntiú go n-urramófar ár gcearta ar líne agus as líne. Cuirfidh an tAontas an cur chuige sin chun cinn sa bhaile agus ar an leibhéal idirnáisiúnta araon.

Dlúthpháirtíocht agus cuimsiú

Ba cheart go mbeadh rochtain ag gach duine ar theicneolaíocht, ar cheart di a bheith cuimsitheach, agus ár gcearta a chur chun cinn. Moltar sa dearbhú cearta i roinnt príomhréimsí chun a áirithiú nach bhfágfar aon duine ar lár mar gheall ar an gclaochlú digiteach, lena chinntiú go ndéanfaimid iarracht bhreise chun daoine scothaosta, daoine a bhfuil cónaí orthu i gceantair thuaithe, daoine faoi mhíchumas, agus daoine imeallaithe, leochaileacha nó daoine a bhfuil cearta vótála acu agus iad siúd a ghníomhaíonn thar a gceann a chur san áireamh. 

Go nithiúil, tabharfaidh sínitheoirí gealltanas go ngníomhóidh siad i roinnt réimsí, lena n-áirítear:

• nascacht;
• oideachas digiteach, oiliúint dhigiteach agus scileanna digiteacha;
• dálaí oibre cothroma agus córa;
• seirbhísí poiblí digiteacha.

Saoirse rogha

Ba cheart go mbeadh sé de chumhacht ag gach duine a roghanna eolasacha féin a dhéanamh ar líne. Áirítear leis sin nuair a bhíonn idirghníomhú á dhéanamh leis an intleacht shaorga agus le halgartaim. Féachtar leis an dearbhú sin a ráthú trí chórais intleachta saorga atá dírithe ar an duine, iontaofa agus eiticiúil a chur chun cinn, ar córais iad a úsáidtear i gcomhréir le luachanna an Aontais. Agus, éilíonn sé níos mó trédhearcachta maidir le halgartaim agus intleacht shaorga a úsáid.

Áirítear le saoirse rogha freisin a bheith saor chun na seirbhísí ar líne a úsáidimid a roghnú, bunaithe ar fhaisnéis oibiachtúil, thrédhearcach agus iontaofa. Is éard atá i gceist leis sin deimhin a dhéanamh de go mbeidh gach duine in ann dul san iomaíocht agus nuálaíocht a dhéanamh sa saol digiteach.

Rannpháirtíocht sa spás poiblí digiteach

Is féidir teicneolaíochtaí digiteacha a úsáid chun rannpháirtíocht agus rannpháirtíocht dhaonlathach a spreagadh. Ba cheart go mbeadh rochtain ag gach duine ar thimpeallacht ar líne atá iontaofa, éagsúil agus ilteangach agus ba cheart go mbeadh a fhios acu cé leis na seirbhísí atá á n-úsáid acu nó cé a rialaíonn iad. Spreagann sé sin díospóireacht phoiblí iolraíoch agus rannpháirtíocht sa daonlathas. 

Leagtar béim sna prionsabail dhigiteacha freisin ar an ngá atá le timpeallacht dhigiteach a chruthú lena gcosnófar daoine ar bhréagaisnéis, ar ionramháil faisnéise agus ar chineálacha eile ábhair dhíobhálacha, lena n-áirítear ciapadh agus foréigean inscnebhunaithe. Agus, tacaíonn sé le rochtain ar ábhar digiteach a léiríonn ár n-éagsúlacht chultúrtha agus teanga.

Sábháilteacht, slándáil agus cumhachtú

Ba cheart rochtain a bheith ag gach duine ar theicneolaíochtaí digiteacha, ar tháirgí agus ar sheirbhísí atá sábháilte, slán agus cosantach ó thaobh príobháideachais de. Tá na prionsabail dhigiteacha tiomanta do leasanna daoine, gnólachtaí agus seirbhísí poiblí a chosaint ar an gcibearchoireacht, agus aghaidh a thabhairt orthu siúd atá ag iarraidh an bonn a bhaint de shlándáil agus de shláine ár dtimpeallacht ar líne.

Iarrtar sa dearbhú go mbeidh smacht éifeachtach ag gach duine ar a shonraí pearsanta agus neamhphearsanta i gcomhréir le dlí an Aontais. Tugtar aird ar leith ann ar leanaí agus ar dhaoine óga, ar cheart dóibh a bheith sábháilte agus cumhachtaithe ar líne. 

Inbhuanaitheacht

Tá dlúthnasc idir an t-aistriú digiteach agus an t-aistriú glas. Cé go gcuireann teicneolaíochtaí digiteacha a lán réiteach ar an athrú aeráide ar fáil, ní mór dúinn a áirithiú nach gcuireann siad leis an bhfadhb iad féin. Ba cheart táirgí agus seirbhísí digiteacha a dhearadh, a tháirgeadh agus a dhiúscairt ar bhealach a laghdaíonn a dtionchar ar an gcomhshaol agus ar an tsochaí. Ba cheart tuilleadh faisnéise a bheith ann freisin maidir le tionchar comhshaoil agus ídiú fuinnimh na seirbhísí sin.

Beidh ról lárnach ag an dearbhú chun cabhrú leis an Aontas agus lena Bhallstáit cuspóirí an Chompáis Dhigitigh a bhaint amach. Beidh sé ina threoir freisin don obair ar Chlár Beartais na Deacáide Digití. Chun a áirithiú go bhfuil na cuspóirí á gcomhlíonadh, déanann an Coimisiún faireachán ar an dul chun cinn: Foilsíodh an chéad tuarascáil ina ndearnadh anailís ar chur chun feidhme na gCeart Digiteach agus na bPrionsabal Digiteach i mí Mheán Fómhair 2023 mar iarscríbhinn a ghabhann leis an gcéad tuarascáil ‘Staid na Deacáide Digití’. 

Beidh an dearbhú ina threoir freisin ag an Aontas ina chaidreamh idirnáisiúnta, rud a chuideoidh le claochlú digiteach domhanda a mhúnlú a chuirfidh daoine agus cearta an duine ina chroílár.