Soluzzjonijiet diġitali interoperabbli u miftuħa, kif ukoll is-sovranità tad-data, huma kruċjali għat-trasformazzjoni diġitali tas-sistema tal-enerġija.
It-tnaqqis tal-emissjonijiet ta’ gassijiet serra b’55 % u l-ilħuq ta’ sehem ta’ 45 % ta’ sorsi ta’ enerġija rinnovabbli fl-2030 jista’ jseħħ biss jekk is-sistema tal-enerġija tkun lesta għaliha. Biex jintlaħqu dawn l-għanijiet, l-Ewropa teħtieġ li tibni sistema tal-enerġija li hija ħafna aktar intelliġenti u interattiva milli hi llum.
Bil-konsum tal-elettriku mistenni li jiżdied b’madwar 60 % bejn issa u l-2030, in-networks tal-elettriku se jkollhom bżonn jintegraw sehem kbir ta’ enerġija rinnovabbli varjabbli. Il-kapaċità tal-ġenerazzjoni mir-riħ u mix-xemx trid tiżdied minn 400 GW fl-2022 għal mill-inqas 1 000 GW sal-2030, inkluż akkumulazzjoni kbira ta’ sorsi ta’ enerġija rinnovabbli lil hinn mill-kosta sa 317 GW, li għandhom jiġu konnessi mal-kosta.
Għalhekk, il-grilji jeħtieġ li jadattaw għal sistema tal-elettriku aktar deċentralizzata, diġitalizzata u flessibbli b’miljuni ta’ pannelli solari fuq il-bjut u komunitajiet tal-enerġija lokali li jikkondividu r-riżorsi.
l-investiment f’teknoloġiji diġitali bħall-apparat tal-IoT u l-miters intelliġenti, il-konnettività 5G u 6G, spazju pan-Ewropew tad-data dwar l-enerġija mħaddem minn servers tal-computing tal-Cloud-edge, u tewmin diġitali tas-sistema tal-elettriku huwa strumentali biex titħaffef it-tranżizzjoni tal-enerġija diġitali u sostenibbli, filwaqt li jġib benefiċċji għall-ħajja tagħna ta’ kuljum.
Illustrazzjoni 1: Sistema tal-enerġija integrata futura tal-UE: il-flussi tal-enerġija bejn l-utenti u l-produtturi, filwaqt li jitnaqqsu r-riżorsi u l-flus moħlija ©Unjoni Ewropea; Sors: Strateġija tal-UE dwar l-integrazzjoni tas-sistema tal-enerġija (europa.eu)
Id-diġitalizzazzjoni diġà tinsab għaddejja fis-settur tal-enerġija, bħal f’ħafna industriji oħra. Il-vetturi elettriċi, il-pannelli solari, il-pompi tas-sħana, u bosta apparati oħra huma mgħammra b’teknoloġiji intelliġenti li jiġġeneraw id-data u jippermettu l-kontroll mill-bogħod. l-għadd ta’ apparati attivi tal-IoT fid-dinja huwa mistenni li jikber malajr u jaqbeż il-25,4 biljun fl-2030, filwaqt li 51 % tal-unitajiet domestiċi u l-SMEs kollha fl-UE għandhom miters intelliġenti tal-elettriku. Il-politiki diġitali u tal-enerġija tal-UE jiggwidaw b’mod ikkoordinat id-diġitalizzazzjoni tas-sistema tal-enerġija Ewropea, peress li kwistjonijiet bħall-interoperabbiltà tad-data, is-sigurtà tal-provvista, iċ-ċibersigurtà, il-privatezza u l-protezzjoni tal-konsumatur ma jistgħux jitħallew f’idejn is-suq waħdu, u implimentazzjoni xierqa hija essenzjali.
Id-diġitalizzazzjoni tas-sistema tal-enerġija — Pjan ta’ azzjoni tal-UE
Biex tappoġġa din it-trasformazzjoni, il-Kummissjoni qed twettaq sensiela ta’ azzjonijiet permezz ta’ inizjattivi leġiżlattivi, investimenti, u koordinazzjoni mal-Istati Membri.
Fit-terminu medju, id-diġitalizzazzjoni se tiffaċilita interazzjonijiet bla xkiel fost atturi differenti, u b’hekk il-konsumaturi jkunu jistgħu jibbenefikaw minn sorsi tal-enerġija domestiċi bħall-pannelli solari u t-turbini tar-riħ li huma proprjetà tal-komunità.
Pereżempju, il-konsumaturi jistgħu jipparteċipaw f’komunitajiet tal-enerġija u fi skemi kollettivi ta’ awtokonsum, filwaqt li jieħdu vantaġġ mill-ġenerazzjoni tal-pannelli solari tagħhom stess u jibbenefikaw minn elettriku bi spiża aktar baxxa mix-xiri mill-grilja. Bl-istess mod, l-iċċarġjar bidirezzjonali tal-vetturi elettriċi jista’ jipprovdi riżorsi addizzjonali tal-enerġija matul is-sigħat l-aktar intensivi.
Illustrazzjoni 2: Id-Direttorat Ġenerali għan-Netwerks tal-Komunikazzjonijiet, il-Kontenut u t-Teknoloġija (DĠ CONNECT) jappoġġa azzjonijiet għad-diġitalizzazzjoni tas-sistema tal-enerġija. © Il-Kummissjoni Ewropea
Fit-tul, id-diġitalizzazzjoni se tkun neċessità għall-integrazzjoni ta’ forom deċentralizzati ta’ sorsi tal-enerġija rinnovabbli fil-grilja tal-elettriku, biex b’hekk titnaqqas id-dipendenza fuq il-fjuwils fossili importati u l-volatilità tal-prezzijiet tagħhom. Din l-integrazzjoni teħtieġ aktar attenzjoni għall-ġestjoni tal-grilja u aktar flessibbiltà fil-grilja fil-livell lokali, li jistgħu jinkisbu permezz tal-attivazzjoni tal-konsumaturi u ġestjoni aħjar tal-assi tal-enerġija tal-prosumaturi.
Aċċess bla xkiel għal data granulari dwar l-istat tal-grilja tal-elettriku u l-assi tal-prosumatur se jkun kritiku għall-forniment tas-servizzi tal-enerġija iżda jista’ jinkiseb biss permezz ta’ għodod diġitali mifruxa u infrastruttura tad-data kondiviża.
Wieħed mir-riżultati ewlenin tal-Pjan ta’ Azzjoni huwa l-iżvilupp ta’ Qafas Komuni Ewropew ta’ Referenza (CERF) għall-applikazzjonijiet tal-iffrankar tal-enerġija. l-2023 immarkat sena kruċjali fl-implimentazzjoni ta’ din l-azzjoni, bit-twettiq b’suċċess f’Marzu 2023 tal-pjan ta’ azzjoni tal-ewwel ġenerazzjoni għal CERF għal applikazzjonijiet ta’ ffrankar tal-enerġija taħt il- proġett InterConnect appoġġat minn Orizzont 2020.
Bdew ukoll tħejjijiet għall-użu tal-pjan tat-tieni ġenerazzjoni tas-CERF għall-applikazzjonijiet tal-iffrankar tal-enerġija, fil-kuntest tal-Programm DIGITAL. Aktar dettalji dwar din il-ħidma jistgħu jiġu kkonsultati hawnhekk: Inwettqu l-wegħda tagħna li nużaw Qafas ta’ Referenza Komuni Ewropew għall-Applikazzjonijiet għall-Iffrankar tal-Enerġija | Insawru l-futur diġitali tal-Ewropa (europa.eu).
