Il-kuntest
- Kull sena, aktar minn 250 000 awtorità pubblika fl-UE jonfqu madwar 14 % tal-PDG tal-UE (madwar EUR 2 triljun fis-sena) fuq ix-xiri ta’ oġġetti, servizzi u provvisti. L-akkwist pubbliku huwa importanti, peress li l-awtoritajiet pubbliċi huma x-xerrejja ewlenin f’ħafna setturi bħall-enerġija, it-trasport, il-ġestjoni tal-iskart, il-protezzjoni soċjali, u l-forniment ta’ servizzi tas-saħħa u tal-edukazzjoni. Is-settur pubbliku jista’ juża l-akkwist biex jagħti spinta lit-tkabbir ekonomiku u lill-investimenti fl-impjiegi u biex joħloq ekonomija li tkun aktar innovattiva, effiċjenti fl-użu tal-enerġija u tar-riżorsi, u soċjalment inklużiva. Servizzi pubbliċi ta’ kwalità għolja jiddependu fuq akkwist modern, ġestit tajjeb u effiċjenti. It-titjib tal-akkwist pubbliku jista’ jwassal għal iffrankar kbir; anke żieda fl-effiċjenza ta’ 1 % tista’ tiffranka EUR 20 biljun fis-sena. Minkejja d-diversi sforzi biex jiġi standardizzat l-akkwist fil-livelli nazzjonali, tal-UE u internazzjonali u d-disponibbiltà ta’ strumenti ta’ negozjar diġitali, id-diġitalizzazzjoni tal-akkwist pubbliku għadha qed tiffaċċja xi sfidi.
- Matul l-2020, l-Italja ħarġet talba lill-Programm ISA² biex tappoġġa l-iżvilupp ta’ soluzzjonijiet diġitali li jippermettu lill-amministrazzjoni pubblika, lin-negozji u liċ-ċittadini fl-Ewropa jibbenefikaw mill-interoperabbiltà u mis-servizzi transfruntiera tal-akkwist pubbliku. It-talba kienet li jiġi pprovdut qafas komuni, bl-użu ta’ software b’sors miftuħ, u infrastruttura għall-monitoraġġ tal-akkwist pubbliku fl-UE permezz ta’ sett ta’ servizzi u għodod analitiċi bbażati fuq mudell ta’ data komuni biex jitrawwem infiq effettiv tal-gvern, tfassil ta’ politika komuni attiv, u kompetittività. Din it-talba skattat l-istabbiliment ta’ proġett pilota biex jesplora u jwitti t-triq għall-Ispazju tad-Data tal-UE dwar l-Akkwist Pubbliku.
L-isfida
- Minkejja d-diversi sforzi fil-livelli nazzjonali, tal-UE u internazzjonali biex jiġu standardizzati u d-disponibbiltà ta’ negozjar diġitali u strumenti ta’ akkwist, id-diġitalizzazzjoni tal-akkwist pubbliku għadha qed tiffaċċja xi sfidi. Dawn l-isfidi jinkludu kondiviżjoni u użu mill-ġdid insuffiċjenti tad-data, l-inabbiltà li titqabbel data korrelatata minn bażijiet tad-data differenti, u insuffiċjenza f’termini ta’ kwalità ġenerali tad-data. Ostaklu ieħor huwa relatat man-nuqqas ta’ esperti bil-ħiliet u l-għarfien dwar il-qasam speċifiku tal-akkwist u l-għarfien espert meħtieġ biex jintużaw strumenti diġitali u jitwettqu analiżijiet kumplessi. Dawn il-fatturi kollha jipprevjenu l-implimentazzjoni ta’ “akkwist pubbliku” effettiv immexxi mid-data b’enfasi fuq l-effiċjenza u l-iffrankar tal-kostijiet, li jmorru id f’id mad-diġitalizzazzjoni. Hemm ħtieġa ċara li jkun hemm approċċ Ewropew komuni biex jiġu indirizzati dawn l-isfidi li jiffaċċjaw ħafna pajjiżi tal-UE.
Is-soluzzjoni
Il-proġett “BDTI (Big Data Test Infrastructure) eProcurement Pilot” ġie kkoordinat mid-DĠ DIGIT u involva lill-awtoritajiet Taljani, Portugiżi (u fi stadju aktar tard, Norveġiżi), u pprovda ambjent virtwali skalabbli u rutini analitiċi bbażati fuq l-ontoloġija tal-Akkwist elettroniku, li kapaċi jwettqu:
- Trasformazzjoni tad-data ssimplifikata minn varjetà wiesgħa ta’ skemi eżistenti tad-data tal-UE u nazzjonali għall-ontoloġija tal-Akkwist elettroniku;
- Verifika standardizzata tal-kwalità tad-data dwar l-akkwist, appoġġata minn dashboard ġeneriku tal-kwalità tad-data mibni fuq ir-riżultati tas-servizz Testbed, tippermetti l-valutazzjoni tal-kwalità tad-data użata fl-analiżi;
- Kombinazzjoni ta’ data minn diversi sorsi ta’ data u eteroġeni;
- Trasformazzjoni tad-data għall-użu statistiku permezz ta’ għodod analitiċi tal-kampjun li jipprovdu serje ta’ żmien u analiżi ta’ previżjoni b’diversi varjabbli biex tingħata prova tal-fattibbiltà li tiġi indirizzata l-ħtieġa għal objettivi strateġiċi tal-akkwist pubbliku: f’dan il-każ, l-għan kien li titrawwem il-kompetizzjoni.
Każ ta’ użu konkret
Dashboard tal-kompetizzjoni (analiżi)
Id-dashboard għall-kompetizzjoni jipprovdi togħma ta’ dak li jista’ jinkiseb. Il-kompetizzjoni hija analizzata permezz tal-varjabbli “kompetizzjoni”. Din il-varjabbli hija definita bħala trasformazzjoni kategorika f’termini tal-għadd ta’ offerti riċevuti. Il-kategoriji huma:
- kompetizzjoni baxxa: inqas minn tliet offerti riċevuti;
- kompetizzjoni tajba: bejn tlieta u seba’ offerti ġew riċevuti;
- kompetizzjoni eċċellenti: waslu aktar minn tmien offerti.
Abbażi ta’ għodod b’sors miftuħ, id-dashboard jista’ jiġi personalizzat skont il-pajjiż. Id-dashboard jista’ jerġa’ jintuża, jiġi personalizzat, u żviluppat bl-użu ta’ libreriji b’sors miftuħ u elementi ta’ informazzjoni tal-ePO. Id-dashboard jinvolvi l-analiżi BI, l-esplorazzjoni tad-dipendenzi, u l-analiżi ta’ previżjoni. Id-dashboard jista’ jiġi personalizzat għal kull objettiv strateġiku.
- Id-distribuzzjoni tal-Kategorija tal-Kompetizzjoni, skont it-tip ta’ forma u skont il-pajjiż, l-evoluzzjoni maż-żmien;
- Analiżi fattorjali: tesplora analiżi fattorjali tal-kategorija tal-kompetizzjoni li tista’ tidentifika l-korrelazzjonijiet potenzjali ma’ varjabbli oħra ta’ spjegazzjoni;
- Analiżi ta’ previżjoni: Tista’ tiġi ttestjata analiżi ta’ previżjoni li tippermetti l-valutazzjoni ta’ jekk il-kundizzjonijiet tal-proċedura jwasslux għal kompetizzjoni fqira, tajba jew eċċellenti.
Figura 1 Dashboard tal-Kompetizzjoni (id-dashboard huwa mibni fuq subsett tad-data tat-TED għal skopijiet ta’ ttestjar. Id-daqs ma jirrappreżentax ir-realtà)
Stejjer Ewlenin
Bl-użu ta’ għodod diġitali, l-akkwist pubbliku jsir aktar trasparenti, orjentat lejn l-evidenza, u ottimizzat, filwaqt li jrawwem il-kompetizzjoni. Benefiċċji importanti oħra huma l-użu mill-ġdid, is-sostenibbiltà, l-iffrankar sinifikanti, aktar trasparenza, innovazzjoni akbar, u opportunitajiet ġodda ta’ negozju billi jittejjeb l-aċċess tal-intrapriżi għas-swieq tal-akkwist pubbliku, inklużi l-intrapriżi żgħar u ta’ daqs medju (SMEs). Il-qafas tal-Akkwist-e se jgħin ukoll fl-ambizzjoni li jiġu appoġġati l-objettivi strateġiċi matul l-analiżi tad-data dwar l-akkwist pubbliku u titrawwem l-interoperabbiltà transfruntiera.
Figura 2 Objettivi Strateġiċi
Interessat li tniedi l-proġett pilota tad-data tiegħek stess? Ikkuntattja lil EC-BDTI-PILOTS@ec.europa.eu