De richtlijn inzake open data en het hergebruik van overheidsinformatie voorziet in gemeenschappelijke regels voor een Europese markt voor overheidsgegevens.
De richtlijn inzake open data en het hergebruik van overheidsinformatie, ook bekend als de richtlijn inzake open data, is op 16 juli 2019 in werking getreden en vervangt de richtlijn inzake overheidsinformatie.
Het evaluatieproces dat heeft geleid tot de vaststelling van de richtlijn open data is in 2017 van start gegaan. De Europese Commissie heeft een openbare onlineraadpleging geopend over de herziening van Richtlijn 2013/37/EU, waarbij de richtlijn overheidsinformatie is gewijzigd.
Voortbouwend op de resultaten van de raadpleging, samen met een uitgebreide evaluatie van de richtlijn en een effectbeoordeling, heeft de Europese Commissie op 25 april 2018 een voorstel tot herziening van de richtlijn goedgekeurd.
Onderhandelaars van het Europees Parlement, de Raad van de EU en de Commissie hebben in januari 2019 overeenstemming bereikt over de door de Commissie voorgestelde herziening. Toen de richtlijn in juni 2019 werd aangenomen, werd zij omgedoopt tot de richtlijn inzake open data en overheidsinformatie en zal zij het hergebruik van gegevens uit de publieke sector en uit overheidsmiddelen mogelijk maken.
De richtlijn overheidsinformatie is gericht op de economische aspecten van het hergebruik van informatie in plaats van op de toegang tot informatie voor burgers. Het moedigt de EU-landen aan om zoveel mogelijk informatie beschikbaar te stellen voor hergebruik. Het richt zich op materiaal dat in het bezit is van overheidsinstanties in EU-landen, op nationaal, regionaal en lokaal niveau. Dit omvat materiaal dat in het bezit is van ministeries, overheidsinstanties, gemeenten en organisaties die voornamelijk worden gefinancierd door of onder toezicht staan van overheidsinstanties, zoals meteorologische instituten.
Inhoud in het bezit van musea, bibliotheken en archieven valt ook binnen het toepassingsgebied van de richtlijn na de herziening in 2013.
De richtlijn heeft betrekking op geschreven teksten, databanken, audiobestanden en filmfragmenten. De richtlijn is niet van toepassing op de richtlijn inzake onderwijs, wetenschap en open data.
De richtlijn is opgebouwd rond twee belangrijke onderdelen van de interne markt: transparantie en eerlijke concurrentie.
Zodra de nieuwe regels volledig op nationaal niveau zijn omgezet, zullen zij:
- stimuleren van de publicatie van dynamische gegevens en het gebruik van applicatieprogramma-interfaces (API's);
- de uitzonderingen beperken die overheidsinstanties momenteel toestaan om meer dan de marginale kosten van verspreiding in rekening te brengen voor het hergebruik van hun gegevens;
- het toepassingsgebied van de richtlijn uit te breiden tot:
- Gegevens die in het bezit zijn van overheidsbedrijven, volgens een specifieke reeks regels. In beginsel zal de richtlijn alleen van toepassing zijn op gegevens die de ondernemingen beschikbaar stellen voor hergebruik. De kosten voor het hergebruik van dergelijke gegevens kunnen hoger zijn dan de marginale kosten voor verspreiding;
- Onderzoeksgegevens die voortvloeien uit overheidsfinanciering – de lidstaten zullen worden verzocht beleid te ontwikkelen voor open toegang tot door de overheid gefinancierde onderzoeksgegevens. Nieuwe regels zullen ook de herbruikbaarheid vergemakkelijken van onderzoeksgegevens die al in open repositories zijn opgeslagen.
- de transparantievereisten voor publiek-private overeenkomsten met betrekking tot overheidsinformatie aan te scherpen en exclusieve regelingen te vermijden.
Op grond van de richtlijn open data moet de Commissie via een toekomstige uitvoeringshandeling een lijst van hoogwaardige datasets vaststellen die kosteloos moeten worden verstrekt. Deze datasets, die moeten worden geïdentificeerd binnen een thematisch bereik zoals beschreven in de bijlage bij de richtlijn, hebben een groot commercieel potentieel en kunnen de opkomst van EU-brede informatieproducten met toegevoegde waarde versnellen. Zij zullen dienen als belangrijke gegevensbronnen voor de ontwikkeling van kunstmatige intelligentie.
Uitvoering in nationaal recht
De EU-landen moesten Richtlijn (EU) 2019/1024 uiterlijk op 16 juli 2021 hebben omgezet.
Zie ons gedetailleerde overzicht van de wetgeving ter uitvoering van de voormalige PSI-richtlijn in elk EU-land en de landen van de Europese Economische Ruimte.
Een lijst met hoogwaardige datasets
De richtlijn introduceert het concept van hoogwaardige datasets. Gedefinieerd als documenten gaat het hergebruik van hoogwaardige datasets gepaard met belangrijke voordelen voor de samenleving en de economie. Zij zijn onderworpen aan een afzonderlijke reeks regels die ervoor zorgen dat zij gratis beschikbaar zijn in machinaal leesbare formaten. Ze worden geleverd via Application Programming Interfaces (API's) en, indien relevant, als bulkdownload. Het thematische toepassingsgebied van hoogwaardige datasets is opgenomen in een bijlage bij de richtlijn.
De in artikel 13, lid 1, van de richtlijn bedoelde thematische categorieën hoogwaardige datasets zijn:
- geospatiaal
- aardobservatie en milieu
- meteorologische
- statistieken
- bedrijven en bedrijfseigendom
- mobiliteit
In 2023 heeft de Commissie door middel van een uitvoeringshandeling een lijst van specifieke hoogwaardige datasets vastgesteld. Dit gebeurde binnen de gestelde grenzen en met de hulp van een comité voor open data en het hergebruik van overheidsinformatie, bestaande uit vertegenwoordigers van EU-landen.
Meer informatie over het Comité voor open data en het hergebruik van overheidsinformatie (Code: C51600) is beschikbaar in het comitologieregister.
Hoe zit het met de documenten van de Commissie?
De richtlijn legt alleen verplichtingen op aan de lidstaten. Daarom heeft de Commissie een afzonderlijk besluit vastgesteld om hergebruik van haar eigen documenten toe te staan, dat verder gaat dan de regels van de voormalige "PSI-richtlijn".
Laatste nieuws
Gerelateerde inhoud
Grote afbeelding